April 19, 2024

గిలకమ్మ కతలు – ఎదరంతా … ఎదురీతే !

రచన: కన్నెగంటి అనసూయ

“ ఎన్నోత్తా? కుంచుడు నానబోత్తావా.. ..” సీతమ్మంది బియ్యవొంక అదే పనిగా సూత్తా..
అలా సూత్తా సూత్తానే బత్తాలోంచి గుప్పెడు గింజల్దీసి కళ్లకాడికంటా తెచ్చుకుని కళ్ళింతంత సేసి మరీ సూత్తా
“ఏటీ..ఇయ్యి పాత బియ్యవేనా? అలా కనిపిత్తాలేదు..”
“ అయ్యా..నీతో నేనాపద్దాలాడతానేటే పిన్నే. ఆడితే నాకేగాని నీగ్గాదని నాకు దెల్దా? “
అన్నాకా నిముషమాగి..
“ ఇంకా నిరుటి బియ్యవే తింటన్నాం. అయ్యయిపోతేనేగాని పొణక్కి సిల్లెట్తం. పాత బియ్యవైతే పిండురువవ్వుద్దని , అరిసిలికి అయ్యే బాగుంటయ్యని మాయమ్మెప్పుడూ అదే పనిగా అంటా ఉండేది సచ్చేలోకానుందోగానీ మాతల్లి. బతికున్నంతకాలం పాకుండల్లోక్కానీ, పాల్తాలికల్లోక్కానీ, కడాకరుకి కారప్పూస, జంతికిల్లోక్కూడా పాత పిండే కొట్టిచ్చి ఎండబెట్టి డబ్బాల్లో పోసుకోమనేది. “
సీతమ్మకి ఆల్లక్క గేపకవొచ్చినట్టుంది..కాసేపేమ్మాట్టాడలేదు. ఇంకా అదేపనిగా సెప్పుకు పోతన్న సరోజ్ని మాటల్కి అడ్డుదగుల్తా..
“ మాయక్క సంగజ్జప్పకు. అదీ..దాని శాదత్తవూను..”
“నమ్ముతుల్లేదేటోగానీ..! నిరిటియ్యేనే పిన్నే..! ..అయినా మూడుసేర్లంటన్నావ్ గానీ అయ్యే .. మూలకే బాబా. ఒక్క పూటలో మిల్లాడిచ్చేత్తారు గుంటలు. రెండో పూటకి నేన్రోడ్డుమీదడాల, ఎక్కడేం దొరుకుతుయ్యోనని ఎతుక్కుంటా. నా పేగుల్లాగెయ్యరా.. . అసలే రేపటేల కాడ్నించీ ఏసోసెలవులు.“
“ మరెంతోద్దావనుకుంట్నా..?”
సేతిలో బియ్యం కిందడకుంటా బత్తాలోకిసిరేత్తా అంది సీతమ్మ..సరోజ్నెనక్కి తేరిపారా సూత్తా..
“ పది శేర్లన్నా పోత్తేనే….కాత్తంత ఆల్లకీ ఈల్లకీ రెండేసరిసెలెయ్యచ్చు. ఏవంటావ్.?”
“ ఊరుకో..పది శేర్లంటే మాటలేటే..! రెండు కుంచాలడ్డెడు.. ఏటనుకుంటన్నావేటి? పిండిలో పోటేసీవోల్లు రాపోతే అప్పుడవ్వుద్ది ..అయినా ఊరంతా పంచుతావా ఏటి ఆ..ఆ..” బుగ్గలు నొక్కుకుంటా తరుముకొచ్చేసింది సీతమ్మ సరోజ్నీని.. కాకి దొడ్లో వాలితే సాలు తరిమేసే పిల్లిలాగా..
“ నీకు తెల్దేటే పిన్నే..! మా గిలక్కాయికి నోరాడతానే ఉండాలి ఇరవ నాలుగ్గంటలూను. ఒట్టి తిండిపోతది.తింటాకేవీ లేపోతే ఆడికైనా ఏదోటెట్టి సరిపెట్టచ్చేవో గానీ దాన్నాపటం మన తరమవదు..
పోనీలే మగ పిల్లోడు గదాని ఆడికి రెండెడితే దీనికి మూడివ్వాలింకోటెక్కువేసి. పెతీదీ ఆడితో పోటీ ముందాడికెన్నిచ్చేనో సూత్తది. ..అయ్యున్నన్నాల్లూ తిండే తిన్దు..”
“ మరింకెంతుకు? పొయ్యయితే..”
పిన్నమ్మ మాటతో.. అప్పటికే సింతపండూ, కుంకుడుకాయల్తో తెల్లగా తలతల్లాడేతట్టు పాలేరుతో తోమిచ్చి ఎండలో బోర్లించెట్టిన రాగి డేక్షా తెచ్చి దాన్నిండా తొట్లోంచి మంచి నీళ్దెచ్చి నింపి, పైట సెంగుతో సెయ్యి తుడుసుకుని ఇత్తడి తవ్వతో బత్తాలోంచి ఒక్కో తవ్వెడూ కొలిసిపోత్తుంటే ..
“పిల్లలంతేలే..! ఇత్తే సమంగా ఇయ్యాల. ఎక్కువ తక్కువలిత్తే పిల్లలేడవరా?
దాన్ది మాత్రం పొట్త కాదా ? అంతుకే అదలా లాక్కుంటంది…సెబ్బరేవుందిలే గానీ కుంచం లేదా ఏటి, తవ్వతో కొలుత్తున్నావ్? ఇంకదేపనా..” సీతమ్మంది.
“ లేపోతవేటి. ఉంది. కాపోతే మసిరి మీదుంది. నాకందదు. నిచ్చేనేసుకునెక్కి తియ్యాలి. పోన్లే..! ఎంతసేపు..”
అంటానే తవ్వతో ఇరవై సార్లు కొలిసి మొత్తం మీద పది శేర్ల బియ్యాన్ని డేక్షాలోని నీళ్లల్లో గుమ్మరిచ్చింది సరోజ్ని.
“ పిండ్లో పోటేసేవోల్లకి సెప్పావా ఎల్లుండి రమ్మని..?”
“ సెప్పేను పిన్నీ. ఆల్లొప్పుకున్నాకే నీక్కబురంపేను..”
“ ఏదీ ..బెల్లం సేటలో ఏసి..సిన్న రోకలిటియ్యి. ముక్కలు కొడతాను..మల్లీ అడావిడైపోద్ది ఆయాల..”
“ తూసి పెట్టేను. మొన్నే తెచ్చేరు బుట్ట. ఎల్తా ఎల్తా రెండీసులు ముక్క నువ్వట్టుకెల్లు. సిన్నాన్న..అటుకుల్లో పాలేసిత్తే తింటాడుగదా..”
అంటా లోపలికెల్లబోయే తలికి.. బేరమంటా ఏడుత్తా వచ్చింది గిలక. అప్పటికే ఏడుత్తా కళ్ళు బాగా నులిమెసుకుందేమో.. బుగ్గలంతా కాటుకే..
గిలక గొంతెత్తిందంటే కొంపలంటుకుపోయినియ్యన్నంత భయమేత్తది సరోజ్నికి.
గిలకనలా సూత్తానే ..
“పేణాలు ఏగిచ్చి పోతన్నయ్యనుకో పిన్నే ఈల్లిద్దరితో. అసలే రేపట్నించీ బళ్ళు లేవేమో..
నాపేగుల్దీసేత్తారీళ్ళు..” అంటానే..గిలక దగ్గరకంటా వచ్చి..
“ఎందుకేడుత్తున్నావే.మల్లీ కొట్టుకున్నారా..?ముకవంతా ఆ కాటుకేటి? రాచ్చసిముండల్లే.. “
అంటా ఈధి గుమ్మంకాడికెల్లి శీనెక్కడున్నాడాని సుట్టూ సూసింది.
ఆడెక్కడా ఆపడపోయేతలికి గిలక రెక్కట్టుకుని బయటికి తీసికెల్తా..
“నేనడుగుతానాడ్ని. నువ్వేడుపాపు. గుండెల్జల్లుమనిపోతన్నయ్. “ అంటానే ఎంతకీ ఏడుపాపని గిలక నెత్తి మీద ఒక్క మొట్టికాయిచ్చింది ఠపీల్మని.
దాంతో..కెవ్వునోసారి అరిసి , అంతలోనే తగ్గిచ్చేసిన గొంతుతో.. నెత్తి మీద దెబ్బ తగిల్నసోట సేత్తో రాసుకుంటానే ఈధెన్నక్కి సూపిత్తా “ ఆడు గో..నాకాపిత్నాడు సూడు…ఆ ఎదవ..తినేసేడు..”
అంది కూడా వచ్చిన తల్లికి దూరంగా ఉన్న శీనుని సూపిత్తా..
ఆడికిదెల్సు గిలకేడిత్తే ఆల్లమ్మ వొత్తాదని..అంతుకే..
ఈల్లిద్దర్నీ సూసి ఏరు సెనగపప్పుండ సివర ముక్కని కూడా నోరు పట్తాపోయినా నోట్లో బలవంతాన కూరేసుకుని సేతులు లాగుకి తుడిసేత్తా.. ఈల్లిద్దర్కీ ఎదురొచ్చేడు అతికట్తం మీద నోట్లో ముక్కని అటూ ఇటూ కదులుత్తా…
అప్పటికే అది సూసేసిన గిలక, ఆకరాశ కూడా అయిపోయే తలికి “ ఐపోయింది..అంతా తినెసేడేమ్మా ఎదవ. ఎఅదవని..” గొల్లున శొకాలెట్టేసింది ఊరంతా ఇనిపించేటట్టు. ఆల్లమ్మ నెత్తిమీద మొట్టినప్పుడు కూడా అంతంత శోకాలెట్తలేదు గిలక.
దాంతో..
విసుగొచ్చేసిన సరోజ్ని ఆమట్ని గిలకని జుట్తట్టుకుని లోపలికి ఈడ్సికెల్తా వీపు మీద చళ్ళున రెండంటిచ్చింది.. “ఏటో సెప్పకుండా మల్లీ ఏడిత్తే నాకేవర్ధమవ్వుద్ది..నోరు మూత్తావా ..ఇంకో రెండెయ్యనా?”
“ఊరుకోవే ..సరోజ్నీ..పిల్లలంటే ఏదోటుంటది. ఎదుగుతున్న పిల్ల..ఇంకో నాల్గయిదేళ్లుంటే ఈడెరిద్ది. దాన్నట్టుకుని ఈడ్సీడ్సి కొడతన్నావ్. తర్వాత బెంగెట్టుకుంటావ్ సెప్తున్నా..గేపకవుంచుకో..”
“ ఏంజయ్యనే పిన్నీ..పెతీదాంట్లోనూ పోటీయే..ఇద్దరూ జతకత్తుల్తో కల్సి ఆడుకుంటానే ఉంటారు. లోపలేదో నా పనుల్లో నేను పుణుక్కుంటా ఉంటానా..ఎప్పుడెవరేడుత్తా వత్తారో తెలవదు.. గుండెపేపిచ్చూపోతన్నాయనుకో..ఏగలేక సత్తన్నా..” అంతా మల్లీ సెయ్యెత్తాబోతలికి
టప్పున నోర్మూసేసి గబుక్కున సిన్నమ్మమ్మ ఒల్లో ఒదిగిపోయింది గిలక.
“ ఏడవకు.కళ్ళు తుడ్సుకో. కాటుకంతా సెరిగిపోయింది. ఏడ్వకు..” అని ఓపక్క పిన్నమ్మ ఓదారుత్తుంటే..సరోజ్ని..
“ ఇప్పుడు సెప్తావా ఎందుకేడ్సేవో? ఏంటాడుతినేది..” అంటూనే దూరంగా గడపవతల నిలబడ్ద శీను కేసి సూత్తా “ ఇలా రారా..ఏటి తింట్నా..?” అనడిగింది..ఆరాగా..
“ మేవిద్దరం ఆడుకుంట్నాం. కుక్కొచ్చింది. ఎనకాలే …”
నీళ్ళు నిండిన కళ్లతో శీనునే సూత్తా ఆడు సెప్పేది ఇంటందేమో….అంతకు ముందు జరిగిందంతా కళ్ల ముందు మెదిలింది గిలకకి.
—- —— —
” నాక్కూతంతెట్టరా..ఎదవా. పెట్టమనిందాకట్నించడుగుతుంటే..పెట్టవేరా సచ్చినోడా…..?”
బెల్లంపాకవట్టిన ఏరుశెనగపప్పుండ నోరూరించేత్తంటే దానెనక్కి సూత్తా లొట్టలేత్తానే ఎన్నిసార్లడిగినా పెట్టకపోయే తలికి వాడీపు మీద పిడిగుద్దులు గుద్దుతా అంది గిలక.
అప్పటికే ఉడుకుమోత్తనంతో ముఖవంతా మంకెన్నపూరంగైపోయిందేమో ఏడుపొక్కటే తరువాయి గిలక గొంతులో..
“నేన్బెట్ను…” అన్నట్టుగా అటుదిరిగేడు శీను తింటానే..
” పోనీ సెప్పరా..అదెవరిచ్చే ర్నీకు..అదైనా సెప్పు..”
ఆశగా ఆడి మొకమెనక్కే సూత్తా బెతిమాలింది తమ్ముణ్ణి గిలక.
ధవలేసరం బేరేజి రేకుల్దాటి ఏప్పుడెప్పుడురుకుదామాన్నట్టున్నాయ్ నీళ్ళతో నిండిన గిలక కళ్ళు.
సెప్పనన్నట్టు అడ్డంగా బుర్రూపాడాడు.
అంతకంతకీ అయిపోతన్న శీనుగాడి సేతిలోని ఏరుసెనగపప్పుండని సూత్తా..గొంతెత్తి బేరమంది గిలక..

—- —- —-

“ఏరుసెనగపప్పుండ..” ఎటో సూత్తా ఆన్నాడాడు.
“ఓసోస్..ఏరుసెనగ పప్పుండకే ఇంతేడుపు..? ఎధవ పప్పుండలని , ఎదవ ఉండలు.
ఎంత సేపడద్ది..గట్టిగాజేత్తే అర్ధగంటట్టదు. రెండు తవ్వల గింజలేపి, పాకవడతానుండు. ఏడ్వకు..మల్లీ మీయమ్మ సూత్తే కొట్టుద్ది .ఆపు..” మనవరాలి కళ్ళు తుడ్సింది సీతమ్మ.
ఇంతలో సరోజ్నంది కొడుకెనక్కే సూత్తా..
“ ఎవరెట్టారు? ఎవరేవెట్టినా తినొద్దన్నానా..? సెప్తే సెవికెక్కదా?”
“పెద్దమ్మెట్టింది…”
“పెద్దమ్మింటికెందుకెల్లేవు?”
తవ్వతో నెత్తి మీద ఒక్కటిచ్చినా అంత బాధుండకపోను సరోజ్నికి. పెద్దమ్మింటికనేతలికి అంత బాధేసిందామెకి.
“నేనెల్లలా..”
“ నువ్వెల్లాపోతే ….నీకాడికొచ్చి పెట్టిందా?..”
“ కాదమ్మా…! మనీది సివర్న..నల్లకుక్క పిల్లల్నెట్టిందిగదా..! అక్కా, నేనూ ఆడుకుంటుంటే పిల్లల్నేసుకుని మా దెగ్గిర్నించి ఎల్లింది. ఒక కుక్కపిల్ల అల్లమ్మ ఎనగ్గా మెల్లగా నడుత్తా..ఉంటే మగ కుక్కలొచ్చి దాన్ని కరుత్తాయేమోనని కూడా ఎల్లేను. అక్కనీ రమ్మన్నాను..” కుక్క కరుత్తాది. నేన్రాను బాబూ “ అంది. ఈ లోపు పెద్ద కుక్క దూరంగా పోతే, నడవలేపోతందని సిన్న కుక్కపిల్లని ఎత్తుకుని పెద్ద కుక్కెనకాల పరిగెత్తేను. నేను దాని పిల్లని దొబ్బేత్తాననుకున్నట్తుందమ్మా పెద్ద కుక్క. అది సూసి అరిసి గభాల్న నా మీదికురకబోతే సరిగ్గా అప్పుడే పెద్దమ్మొచ్చి కుక్కని తరిమి నన్నెక్కడ కరుత్తాదోనని లోపల్కి తీస్కెల్లి ఏరుశెనగ పప్పుండ ఇచ్చింది తినమని. “
“ సేతులు కడుక్కున్నావా? నీకెన్ని సార్లు సెప్పేన్రా..సేతులు కడుక్కోకుండా ఏదీ తినకండర్రా..అని..మాటిన్చావరు. రోగాలొత్తే ఆస్పిటళ్ల సుట్టూ తిరగాలి..లాగుకు తుడిసెయ్యటాలొకటి. ” అంటానే..ఒక్క సెకనాగి..
“ ఏవన్నా ..అడిగిందా..?” మెల్లగా అంది..
“ ఆ..”
“ ఏవడిగింది..సెప్పిసావు..”
“ మీ సిన్నమ్ముమ్మ..ఎంతుకొచ్చిందిరానడిగింది..”
“ అనుకున్నాను..అడిగేసిందా..? నిన్ను లోపలికి రమ్మన్దనగానే నాకర్ధమైపోయింది. “ అంటానే ..పిల్లాణ్ణొదిలేసి..పిన్నమ్మెనక్కి తిరిగి ..
“ సూసేవా..పిన్నీ..! నువ్వొత్తం సూసింది . గుమ్మాలోనే ఉంది నువ్వేచ్చేతలికి. నువ్వీవూళ్ళోనే ఉండి నాకు సేదోడు వాదోడుగా ఉంటన్నావని.ఎంతేడుత్తున్నారో..ఆళ్ల కళ్లల్లో నిప్పులొయ్యా..”
సీతమ్మేవీ మాట్తాళ్ళేదు కాసేపు….
ఇక ఎంతకీ ఆపకుండా ఏటేటో అంటా ఎక్కడెక్కడికో ఎల్లిపోతున్న అప్ప కూతుర్ని సూత్తా..
“ ఏడిత్తే ఏడవనీ..! ఎవరెంతేడిత్తే ..మనకంత మేల్లే..గానీ..నూపప్పు ఎండబెట్టుందా..పంపనా?”
“ ఉన్నయ్లేగానీ …మాతోటికోడల్కెందుకు సెప్పు నువ్వెంతుకొచ్చేవో..”
“ సరందం. ఎవరి కాపరాలాళ్లు సేసుకోక ఎందుకొచ్చిన గొడవలు. అయినా పిల్లాణ్ణి ఆరా లాగుద్దా ఆడి సేతిలో పప్పుండెట్టి..“
“ అదేగదా పిన్నీ నా బాధ. కాదు పిన్నీ..తెల్లారిలేత్తే ఆల్లింటికెంతో మంది వత్తారు, ఎల్తారు. నేనెప్పుడైనా , ఎవర్నైనా అడిగానా..? ఎంతుకోకంతుకొత్తారు. ”
“ సర్లే..వదిలెయ..ఆల్లిద్దర్కీ తానాలు జేయించు. ఆడి మూతంతా జిగురే..
” అంటా సుట్టూ సూసి ..
“ఏదీ పిల్లేది…? ”
— —- —-
శీనుగాడి నోటెంట ఎప్పుడైతే ఏరుశెనగ పప్పుండ పెద్దమ్మిచ్చిందని ఇందో ..గిలక , తల్లి సిన్నమ్మమ్మతో మాటల్లో పడ్దంతో పెద్దమ్మింటికి పరుగందుకుంది.
తీరా అంత పరిగెడతానూ ఎల్లి గుమ్మం కాడికెల్లాకా ఏవనడగాలో తెలవక గుమ్మవట్టుకుని ఏల్లాడతన్న గిలకని సూసి ..
“ దా..దా వచ్చావా? ఆడికిచ్చి నీకివ్వాపోతే ఊరు బజారైపోదా..దా..ఇదిగో..తీసుకో..నువ్వొత్తావనే దీన్ని తీసి పక్కనెట్టేను..అట్టుకెల్లు…!’ స్ధంభం పక్కమ్మట గిన్నెలో ఉంచిన ఉండని తీత్తా గిలక పెద్దమ్మంది.
“ మా తమ్ముడ్నాకెట్లేదు పెద్దమ్మా..ఎంతడిగినా . ఏడ్సేను కూడాను. అయినా ఎట్టలేదు.. అంతుకే …” అంటా అక్కడితో ఆపి..”….అమ్మ కొట్టింది కూడాను…”
“ అయినా నీకాడితో..పోటీయేటే..ఆడు తిన్నయ్యన్నీ నువ్వూ తినాలా?”
గిలక సేతికి ఏరుశెనకపప్పుండ ఇత్తా అంది పెద్దమ్మ.
ఆ మాటల్లో ఆ ఎటకారం ఎంతుకో గిలక్కి అర్ధం కాలేదు.
ఇద్దరున్నప్పుడు ఇద్దరం సమమే కదా..ఆడొక్కడికే సేత్తారెంతుకో అన్నీ..
… పెద్దమ్మా..అంతేనా?
గిలక బుల్లి మనసులో ఎన్ని సందేహాలో..
—-

6 thoughts on “గిలకమ్మ కతలు – ఎదరంతా … ఎదురీతే !

  1. అబ్బా! గోదారొడ్డంత హాయిగా, గోదారినీళ్లంత తియ్యగా, ఏరుశెనగ పప్పు డంత రుచిగా, యాసగా, హాయిగా సాగించేసారు కధని. ఎంత నచ్చేసిందో!

  2. అనసూయ గారూ. .

    గోదారి గట్టుపై నడుస్తున్నంత హాయిగా. .
    గోదారి నీళ్ళంత తియ్యగా. .
    గోదారి నడకంత వయ్యారంగా. .
    ఉందండీ మీకథ.

    @శ్రీధర్ కొమ్మోజు, వరంగల్

  3. చాలా చక్కగా గోదావరి యాశ లో వ్రాసారు. కథ బాగుంది.

  4. మాది నెలటూరు. చాలా బావుంది. చిన్నప్పుడు విన్న మాటలు గుర్తుచేశారు. ధన్యవాదాలు.

  5. (ఆ మాటల్లో ఆ ఎటకారం ఎంతుకో గిలక్కి అర్ధం కాలేదు…)గోదారోళ్ల భాష వినడానికి హాస్యంగానూ,చదవడానికి కొంచెం కష్టం గానూ ఉన్నా..కథ అల్లిన తీరు మాత్రం అద్భుతంగా ఉంది అక్కా.తోటికోడళ్ళ మధ్య పోటీని పిల్లలాటల్లో మాటల్లా చెప్పించేశారు! అభినందనలు!

Leave a Reply to M Dharma Prakasarao Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *