March 29, 2024

ఎగురనీయండి. ఎదగనీయండి

రచన: మీరా సుబ్రహ్మణ్యం

సరోజ నేను కలిసి చదువుకున్నాము. ఓకే వూళ్ళో వేరే సంస్థలలో ఉద్యోగం చేస్తున్నాము. నాకు తోబుట్టువులు లేని లోటు తీర్చింది సరొజ. ఈ పాతికేళ్ళ స్నేహంలో తన కుటుంబ సభ్యులూ నాకు ఆత్మీయులయ్యారు.
గత పదిహేను సంవత్సరాలుగా జీవితంతో వొంటరి పోరాటం చేస్తొంది సరోజ. పెళ్ళైన నాలుగేళ్ళకే సరోజ భర్త రవి స్కూటర్ యాక్సిడెంట్ లో చనిపొయాడు. అప్పటికి మూడేళ్ళ పసివాడు సాయి. సాయి కోసమే తన బ్రతుకు అన్నట్టు తల్లి తండ్రి తానే అయి పెంచుకుంది వాడిని.
సాయి స్వతహాగా తెలివైన వాడు. పదో తరగతిలో రాష్ట్ర స్థాయిలో పదో స్థానంలో ఉతీర్ణుడయ్యాడు. పొంగిపోయింది సరోజ. సాయిని డాక్టర్ని చేసి వాళ్ళ నాన్న కన్న కలలను నిజం చేయాలని సరోజ ఆశ. “నాకు బైయాలజీ ఇష్టం లేదమ్మా. “అన్న సాయి మాటలకు క్రుంగిపోయింది పోయింది. అమ్మను నొప్పించ లేక అయిష్టంగానే ఒప్పుకున్నాడు సాయి. వాడిని వదిలి వుండలేకపోయినా మంచి కాలేజి అని నెల్లూరులో ఇంటర్మీడియేట్ లో చేర్చి , హాష్టల్ లో పెట్టింది.
మొదటి సంవత్సరం తరువాత సెలవులలో ఇంటికి వచ్చిన సాయి ఒక వారం మాత్రం అమ్మ దగ్గర వున్నాడు.
“అప్పుడే వెళ్ళాలా? ” అన్న నా మాటలకు ఫేలవంగా నవ్వి “పెరోల్ మీద వచ్చిన ఖైదీలము కదా అంకుల్.” అన్నాడు.
“నా కోసం ఈ ఒక్క సంవత్సరం కష్టపడు నాన్నా. ఎలాగైనా నువ్వు మెడికల్ కాలేజీ లో చేరాలి. మీ నాన్నకు నేను ఇచ్చిన మాట నిలబెట్టు ” సాయిని దగ్గరకు తీసుకుని అంది. సరోజ. తమ భుజాల చుట్టూ వున్న అమ్మ చేతిని పక్కకు తప్పించాడు సాయి.
మరో ఏడాది తరువాత ప్రవేశ పరీక్షలు కూడా రాసాక ఇంటికి వచ్చాడు సాయి.
సాయి ని తీసుకుని ఇంటికి వచ్చింది సరోజ.
వచ్చినప్పటినుండి గమనిస్తున్నాను సాయి ఎప్పటిలా ఉత్సాహంగా లేడు. నేను అడిగిన ప్రశ్నలకు క్లుప్తంగా జవాబు చెప్పి ఊరుకున్నాడు.
సరోజ మాత్రం పెద్ద బరువు దించుకున్న దానిలా విశ్రాంతిగా కూర్చుని తన ఆఫీస్ విషయాలు చెబుతోంది.
” కాఫీ కలుపుకుని వస్తాను “అని నా భార్య రంజని లేవగానే “పద నేనూ వస్తాను”అని సరోజ అనుసరించింది.
“మెడిసిన్ ఏ కాలేజీలో చేస్తే బాగుంటుంది అనుకుంటున్నావు సాయీ? ”
” ఏమో అంకుల్ . అమ్మ ఇష్టం. ” అన్నాడు నిరాసక్తంగా.
సాయి మెడిసిన్ చదివి గొప్ప వైద్యుడుగా పేరు తెచ్చు కోవాలని సరోజ జీవితాశయం.
“ఎం. బి. బి. ఎస్ చేస్తే చాలదు సాయీ మళ్ళీ పి. జి. కూడా చేయాలి కదా. మంచి బ్రాంచ్ ఎన్నుకోవాలి.”
” అదికూడా అమ్మ అప్పుడే నిర్ణయించేసింది కదా అంకుల్. నన్ను డాక్టర్ని చేస్తానని నాన్న ఎప్పుడూ అనేవారట. నాన్న కోరిక తీర్చడం కోసం నేను మెడిసిన్ చదవాలి. మా నాన్నమ్మ గుండె పోటుతో పోయింది అందుకుని నేను కార్డియొలొజిస్ట్ కావాలిట ” చేదుగా వున్నాయి సాయి మాటలు.
సాయి దేనిగురించో మనసులో మధన పడుతున్నాడని నాకు అర్థం అయ్యింది. చిన్నప్పటినుంచీ ఇది వాడికి అలవాటే. తన భావోద్వేగాలు మనసులో దాచుకుంటాడు తప్ప బయట పడడు. సాయిలో కనపడుతున్న ఈ నిరాశకు, నిరుత్సాహానికి కారణ మేమిటో తెలియడం లేదు నాకు .
అంతలో రంజని మా కోసం కాఫీ తీసుకు వచ్చింది. సరోజ కొడుకు కోసం బూస్ట్ తెచ్చింది. ” రెండేళ్ళు హాస్టల్లో వుండి వచ్చినా నీ కొడుకు ఇంకా కాఫీ కి అలవాటు పడలేదు అనుకుంటున్నావా ? తమాషాగా అడిగాను.
” నా సాయి అమ్మకు ఇష్టం లేని పని ఎప్పుడూ చేయడు ” అంది నమ్మకంగా.
అమ్మ అందిస్తున్న కప్పు అందుకుని పక్కన పెట్టేసాడు సాయి.
“సాయి మెడిసిన్ లో చేరిపోతే జీవితంలో స్థిరపడినట్టే. ఇక నాకు నిశ్చింత.”సాయి వీపు నిమురుతూ అంది సరోజ.
సాయి అసహనంగా కదిలాడు. తల్లి చేతిని తన మీద నుండి తప్పించి కిటికీ దగ్గరకు వెళ్ళి నిలబడ్డాడు. రెండు చేతులు జాచి కిటికీకి వున్న గ్రిల్ ని గట్టిగా పట్టుకున్నాడు.
ఇన్నాళ్ళు తల్లి కొంగు చాటు పసివాడిగా కనబడిన సాయి హఠాత్తుగా పెద్దవాడై పోయినట్టు, తనదైన వ్యక్తిత్వాన్నీ , అస్థిత్వాన్నీ వెతుక్కుంటున్నట్టుఅనిపించింది.దేనికోసమో ఆరాట పడుతున్నట్టుగా వున్నాడు. నిజమే.పద్దెనిమి దేళ్ళు నిండుతున్నాయి సాయికి. ఇంచుమించు నా అంత పొడుగు వున్నాడు. నూనూగు మీసాలు, రోజూ షేవింగ్ అవసరమయ్యే చెంపలు చూస్తుంటే ఎంతలో ఎదిగి పోయాడు అని నాకే ఆశ్చర్యం కలుగుతోంది.
సాయి భవిష్యత్తు గురించి పలవరిస్తున్న సరోజ వాడి మనసులో రేగుతున్న కల్లోలాన్ని గమనించడం లేదు.
సాయితో ఒంటరిగా ఏకాంతంలో మాట్లాడితే తప్ప మాట్లాడితే తప్ప వాడి సమస్య ఏమిటో బయట పడదనిపించింది నాకు.
” రాత్రికి ఇక్కడే వుండిపో సాయీ ! క్రికెట్ మాచ్
వుంది గా. ఇద్దరం కలిసి చూదాము. ” అన్నా.
సమాధానం సాయి నుండి రాలేదు. ముందుగానే సరోజ అనేసింది ” వద్దులే.వాడు బాగా అలిసి పోయి వున్నాడు. తొందర గా అన్నం తిని పడుకోనీ “అని.
సాయి కనుబొమలు ముడిచి నా వైపు నిస్సహాయంగా చూసాడు.
అంతలో పక్కింటిలో ఆడుకుంటున్న మా పాప సరయు పరిగెత్తుకుంటూ వచ్చింది. దాని కింకా పదేళ్ళే.మా పెళ్ళైన పదేళ్ళకు పుట్టింది.
” అమ్మా ! చందు వాళ్ళమ్మ పార్క్ కు పిల్చుకు పోతుంది.
నేను వెళ్తాను. ” అంది.
“ఇంక ఆటలు చాలు “అంది రంజని. ” నేనూ వెళ్తాను నాన్నా ” గారాలు పోయింది సరయు.
” పోనీలే రంజనీ. రేపు సెలవేగా అన్నాను “. “సరే పరుగులు పెట్టి కింద పడకు. ” జాగ్రత్తలు చెప్పింది రంజని
సాయి తల తిప్పి నావైపు చూసాడు. అ కళ్ళలో అనిర్వచనీయమైన భావమేదో కదలాడింది. ‘తండ్రి బ్రతికి వుంటే తన ఇష్టాఇష్టాలకు వత్తాసు పలికే వాడు అన్న ఆలోచన వచ్చిందేమో! ‘
సాయి కి అమ్మా నాన్నా తానే అయి పెంచిన సరోజ వాడిని వేయి కళ్ళతో కాచుకుంది. స్నేహితులతో తిరిగితే దారి తప్పుతాడని , క్రికెట్ చూస్తే చదువు పాడవుతుందని అతనికి ఆంక్షలు పెట్టేది. మేము సరోజ ఇంటికి వెళ్ళినా, సరోజ మా ఇంటికి వచ్చినా నేను సరయును సమర్థించినప్పుడు సాయి హఠాత్తుగా మౌన ముద్ర వహించే వాడు. ఇప్పుడూ అలాగే నిశ్శబ్ధంగా కూర్చున్నాడు.
సాయి ని కాలేజిలో చేర్చేటప్పుడు నువ్వూ రావాలి మధూ ” అంది సరోజ.
” ఎందుకు అమ్మా ? నేను స్నేహితులతో వెళ్ళగలను. ” అన్నాడు సాయి.
నేను మాట్లాడ లేదు. ఫలితాలు వచ్చిన తరువాత చూద్దాములే అనుకున్నాను.
వాళ్ళు వెళ్ళిపోయారు.
నెల రోజులు గడిచాయి. పరీక్షా ఫలితాలు వచ్చాయి. సాయికి ఇంటర్మీడిఏట్ లో రాష్ట్ర స్థాయిలో మూడో రాంక్, వైద్య విద్య ప్రవేశ పరీక్షలో మూడు వందల లోపు రాంక్ వచ్చింది. సరోజ సంతోషానికి అంతే లేదు. ఆ విజయం తనదే అన్నట్టు పొంగిపోయింది. నేను సాయికి విందు ఇద్దాము అంటే రంజని మంచి చేతి వాచీ కూడా కొందాము అంది.
ఆ రోజు కూడా సాయి ముఖంలో ఆనందం గానీ , ఉత్సాహం గానీ కనబడలేదు.
వారం తరువాత సరయు ఫోను చేసింది. ” సాయి ఎందుకో విచిత్రంగా ప్రవర్తిస్తున్నాడు మధూ. ‘స్నానం చేసి రా నాన్నా భోజనం చేసి తొందర గా పడుకుందువు అంటే విసుక్కున్నాడు.’ నేను చిన్న పిల్లవాడిని కాను అమ్మా . ఎప్పుడు స్నానం చేయాలి , ఎప్పుడు భోజనం చేయాలి, ఎప్పుడు పడుకోవాలి అని చెప్పనక్కరలేదు. అని విసుక్కున్నాడు. ” నొచ్చుకుంటూ చెప్పింది.
” వాడి ఇష్టానికి వదిలేయి. మళ్ళీ నిన్ను వదలి దూరంగా వెళ్ళాలని దిగులేమో ! అని ఓదార్చాను.
నాలుగో రోజు మళ్ళీ ఫోను చేసింది ” సాయి వరస చూస్తుంటే భయంగా వుంది మధూ. వాడు ఇంట్లో ఎవరితొ మాట్లాడడం లేదు. స్నానం చేయడు. గడ్డం గీసుకోడు. తిండి తినడు. ఎప్పుడూ తన గదిలో మంచం మీద పడుకుని పైకి చూస్తూ వుంటాడు. పలుకరిస్తే బదులు పలుకడు. నాకు భయంగా వుంది. ఒక్క సారి వచ్చి వాడి సమస్య ఏమిటో కనుక్కో మధూ. ఏడుపుగొంతుతో అంది సరోజ.
” నేను సాయంత్రం వస్తాను. అనవసరంగా భయపడకు. అని చెప్పాను.
సరోజకు ధైర్యం చెప్పాను గానీ సాయి ఇలా ప్రవర్తించడానికి కారణం ఏమిటా అని నాకూ ఆందోళన కలిగింది. కొంపదీసి ప్రేమలో గానీ పడ్డాడా.అ పిల్ల కాదు పొమ్మంటే ఇలా తయారయ్యాడా. సాయి మీద వాళ్ళ అమ్మ ఎన్నో ఆశలు పెట్టుకుంది పాపం.. వాడిని దారిలోకి తీసుకు రావడం ఎలా? ఆలోచనలతోనే సాయంత్రం దాకా గడిచిపోయింది.

ఆఫీస్ నుండి నేరుగా సరోజ ఇంటికి వెళ్ళాను. సరోజ ,వాళ్ళ అమ్మ, నాన్నగారు ముగ్గురూ నిశ్శబ్ధంగా కూర్చుని వున్నాడు.
” సాయి ఏడీ ? ”
మౌనంగా గది వైపు చేయి చూపింది సరోజ.
చప్పుడు చేయకుండా గదిలోకి వెళ్ళాను. కళ్ళు మూసుకుని నిద్రలో వున్నట్టు పడుకుని వున్నాడు సాయి. గడ్డం పెరిగి , నాలుగు రోజులుగా నిరాహార దీక్ష చేసిన వాడిలా నీరసించి పోయి వున్నాడు.
ఎవరో వచ్చినట్టు తెలిసిందేమో కళ్ళు తెరిచి గుమ్మం వైపు చూసాడు. ఆ కళ్ళు నిస్తేజంగా వున్నాయి. అసలు నన్ను గుర్తు పట్టాడా అని అనుమానం వచ్చింది.
దగ్గరకు వెళ్ళి పక్కన కూర్చున్నాను. ” ఏమయింది సాయీ ఏదయినా సమస్య వుంటే మనసులో మధన పడితే పరిష్కారం దోరుకుతుందా? నీ బాధ ఏమిటో అమ్మకు ఎలా తెలుస్తుంది? ,
” మీ అమ్మ కోరుకున్నట్టు నీకు మెడిసన్ లో ప్రవేశం దొరికేంత
మంచి రాంక్ వచ్చింది కదా. ఇంకెందుకు దిగులు? అమ్మకు దూరంగా అన్నేళ్ళు వుండాలని బెంగగా వుందా? ” అని లాలనగా అడిగాను.

” మిమ్మల్ని అమ్మ పిలిపించిందా అంకుల్ ? ఆమ్మ చెప్పిన మాట విని బుద్ధిగా వుండమని చెప్పడానికి వచ్చారా?
” ఎప్పుడూ అమ్మ ఇష్ట ప్రకారమే నడిచాను. ఇప్పుడూ ఆమె మాట కాదనను. నాకు ఇష్టం లేకపోయినా మెడిసిన్ చదువుతాను. నా ఆశయాలు ఏవైనా ఆమె కోరిక ప్రకారమే నడుస్తాను. నా జీవితం అమ్మ జీవించాలనుకుంటొంది. నాకు కావలసినట్టు బ్రతకడానికి కుదరదు కదా అంకుల్. ఈ బ్రతుకు అమ్మ బిక్ష. అందుకే ఆమె ఎలా నడవమంటే అలా నడుస్తాను. ”
సాయి మాటలలో నిర్వేదం వుంది. తను కోరుకున్నది పొందలేని నిస్ప్రుహ , ఆశాభంగం వున్నాయి.
” పోనీ నీకు డాక్టర్ కావడం ఇష్టం లేకపోతే ఎం పి సీ తీసుకుని ఇంజినీరింగ్ కోర్స్
చేయాల్సింది.” అనునయంగా అన్నాను.
” ఇంజినీరింగ్ ,తప్పితే డాక్టర్ ,కాకుండా వేరే చదువులు లేవా అంకుల్? మీ పెద్దవాళ్ళు మీకు మంచి అనిపించింది మా మీద రుద్దుతారెందుకు? మాకు ఏది ఇష్టమో ఎప్పుడైనా అడిగారా? మా జీవితం మీరు జీవించాలనుకుంటారెందుకు ? ”
సాయి గొంతు తీవ్రం గా వుంది. కళ్ళలో తడి.
ముందు రోజు ఒక పుస్తకం లో చదివిన విషయం గుర్తుకు వచ్చింది. ఐ ఐ టి లో చదువుతున్న ఒక అబ్బాయి కాలేజి భవనం మీదనుండి దూకెసి ప్రాణం తీసుకున్నాడు. అతనికి కర్నాటక సంగీతం అంటే ఇష్టం అట. అయిదు సంవత్సరాలు నేర్చుకున్నాడు కూడా. అది కూడు పెట్టే విద్య కాదు అని బలవంతం గా ఇంజినీరింగ్ లో చేర్పించి చదివించారు. ఫలితం వాళ్ళ జీవితాన్ని చీకటి చేసి వెళ్ళిపోయాడు. సాయి అలాటి ఆలోచన తలపెడితే అన్న వూహకే నా గుండె ఝల్లు మంది..కళ్ళు చెమరించాయి.
“మీ అమ్మ నీకు బంగారు భవిష్యత్తు ఇవ్వాలనే కదా ఇంత కష్టపడుతోంది. పోనీ మీకు ఏమి కావాలో స్పష్టమైన ఆలోచన వుందా? ”
” ఆనిమేషన్ ఫిల్మ్ కోర్స్ చేసి అందులో రాణించాలని నా ఆశయం. ఎప్పట్నుండో నేను కంటున్న కల. చిన్నప్పుడు నేను బొమ్మలు ఎంత బాగా వేసేవాడినో గుర్తుందా మీకు? స్కూల్లో అందరూ మెచ్చుకునేవారు కానీ అమ్మ మాత్రం టైం వేష్ట్ చేయవద్దని హెచ్చరించేది. ” టేబుల్ సొరుగు తెరిచి డ్రాయింగ్ పుస్తకాలు తీసి చూపించాడు. నిజంగానే ఎంతో బావున్నాయి..డాక్టర్ గా వుండే పేరు గౌరవం , సంపాదన అందులో వుంటుందో లేదో అది మన అద్రుష్టం. అందులో నెల జీతాలు రావు.. స్థిరత్వం అని అమ్మ అంటుందే అది అంత సులభంగా రాదు. నాకు డాక్టర్ కావడం ఇష్టం లేదు. కానీ అమ్మ కోసం చదవాలి.నా కోసమే బ్రతుకు తున్న అమ్మ మనసు కష్టపెట్ట లేను. నాకు బ్రతకాలని లేదు. మా రెక్కలను కత్తిరించేసి ఎగరమంటే ఎలా అంకుల్ ? సాయి ఏడుస్తున్నాడు.
నాకు మా అన్నయ్య గుర్తుకు వచ్చాడు. వాడు స్కూల్ రోజుల నుండి ఎన్. సి. సి లో వుండే వాడు. రైఫెల్ షూటింగ్ లో రాష్త్రంలో ప్రథముడిగా వచ్చాడు. డిల్లీ వెళ్ళి రిపబ్లిక్ దినోత్సవం పెరేడ్ లో పాల్గొన్నాడు కూడ.అదెలాగో వాడిలో సైన్యంలో చేరాలనే భావన బలంగా పడింది. ఎంపిక అయ్యాడు కూడా. కానీ మా అమ్మా నాన్నా తమ భయాలతో వాడిని పంపడానికి సుతరామూ ఒప్పుకోలేదు. వాళ్ళ అనుమతి లేనిదే సాధ్యం కాదు కదా అందుకని ఇష్టం లేకుండానే బాంక్ ఉద్యోగం లో చేరాడు. ప్రమోషన్లు వచ్చి చీఫ్ మానేజర్ అయినా వాడి మనసులో అసంత్రుప్తి అలా వుండి పోయింది. ఇప్పటికీ మా అమ్మా నాన్న తన జీవిత ధ్యేయానికి అడ్డు పడ్డారని బాధ పడతాడు. మరి సాయి అభిరుచి ఏమిటో సరోజ అర్థం చేసుకుంటుందా?
” అమ్మను నిరాశ పరచలేను. అమ్మ కష్టార్జితం తో ఇష్టంలేని చదువు చదివినా రాణించలేను. ఎలా అంకుల్ ? ఏమి చేయను? ”
సాయి గొంతులో అంతులేని నిర్వేదం.
గుమ్మం దగ్గర అడుగుల సవ్వడి విని నేను, సాయి అటు చూసాము. సరోజ లొపలికి వచ్చింది. సాయి పక్కన కూర్చుని వాడిని ఒడిలోకి తీసుకుంది.
“సారీ నాన్నా. నా ఆకాంక్షలు నీ మీద రుద్ది నిన్ను గొప్ప డాక్టర్ గా గా చూడాలన్న స్వార్థంతో ఆలోచించానే తప్ప నీ అభిరుచి ఏమిటని అడగలేదు. ”
“ఇష్టం లేని చదువులు చదువుతూ మీవంటి పిల్లలు పడే క్షోభ మా తరం అర్థం చేసుకోవడం లేదు. ”
“పద్దెనిమిదేళ్ళు వస్తే వోటు హక్కు, డ్రైవింగ్ లైసెన్స్ ఇస్తున్నారు గానీ మీకు నచ్చిన జీవన మార్గం ఎంచుకునే అవకాశం మాత్రం మీకు మేము ఇవ్వడం లేదు. అందుకేనేమో ఈ తరం పిల్లలలో క్రుంగుబాటు, ఆత్మహత్యా ప్రయత్నాలు ఎక్కువగావున్నాయి. ”
” నాకు కావలసింది నీ గురించి గొప్పగా చెప్పుకుని గర్వ పడడం కాదు నాన్నా. నువ్వు సంతోషంగా , ఆనందంగా వుండడమే కావాలి. నీకు ఇష్టమైన ఆ ఆనిమేషన్ కోర్స్ చేయి. అందులోనే నీ ప్రతిభ చూపి మంచి పేరు తెచ్చుకో. నువ్వు అభివ్రుద్ధి లోకి రావడమే నాకు కావాలి. ” అంది సాయి తల నిమురుతూ.
నమ్మ లేనట్టు అమ్మ వైపు చూసాడు సాయి. ఆనందంతో అమ్మ భుజం మీద తల వాల్చాడు.
సరోజను చూస్తే నాకు గర్వం గా అనిపించింది. ” తలితండ్రులందరూ నీ లాగ పిల్లల మనసు అర్థం చేసుకుంటే యువతరం మరింత ఉత్సాహం తో ముందుకు సాగుతుంది.మంచి నిర్ణయం తీసుకున్నావు సరోజా ” మనస్ఫూర్తిగా అభినందించాను.

——— ————- ———-

1 thought on “ఎగురనీయండి. ఎదగనీయండి

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *