రచన: గిరిజ పీసపాటి కాసేపు అంతా గిరిజ కోసం వెతకగా తెలిసొచ్చిన విషయం ఏంటంటే గిరిజతో పాటు మిగిలిన పిల్లలు కూడా కనిపించట్లేదని. ఇంతలో ఒక రైతు పిల్లలంతా కలిసి మామిడి తోటకు వెళ్తూ దారిలో ఎదురయ్యారని చెప్పడంతో ‘ఈ సమయంలో కట్టకట్టుకుని తోటకు అంత దూరం వెళ్ళడమేంటి?’ అని విసుక్కుం టూనే వసంతను పెళ్ళి కూతురితో పల్లకిలో విడిది తోటకు పంపించారు. విడిది తోట ఊరికి ఒకవైపు ఉంటే, పీసపాటి వారి తోట మరోవైపున దాదాపు […]

రచన: గిరిజ పీసపాటి   కృష్ణమూర్తి గారు చెప్పిన మాటలు విని ఆలోచనలో పడింది నాగ. కాసేపటికి గిల్ మేన్ కంపెనీ రిప్రజెంటేటివ్ రావడంతో ఆలోచనలు కట్టిపెట్టి ఆయనతో ఆరోజు ఆయన కవర్ చెయ్యబోయే ఏరియాలు, డాక్టర్స్ లిస్ట్ వివరాలు మాట్లాడసాగింది. ఇంతలో కృష్ణమూర్తిగారు కూడా బేంక్ నుండి వచ్చి వీరితో జాయిన్ అయారు. కాసేపు మాట్లాడాక సురేష్ గారు డాక్టర్స్ విజిట్ కోసం వెళ్ళిపోయారు. ఆయన వెళ్ళగానే కృష్ణమూర్తిగారు జేబులోంచి కొంత డబ్బు తీసి నాగ […]

విశ్లేషణ: టేకుమళ్ళ వెంకటప్పయ్య కీర్తన: పల్లవి: జీవుఁడ నేనొకఁడను సృష్టికిఁ గర్తవు నీవు యీవల ధర్మపుణ్యములివివో నీచేతివి॥పల్లవి॥ చ.1.పుట్టినయట్టి దోషాలు పురుషోత్తమా నీవు పట్టి తెంచివేయక పాయనేరవు గట్టిగా సంసారములోఁ గలిగిన లంపటాలు ముట్టి నీ వల్లనేకాని మోయరావు ॥జీవుఁ॥ చ.2.పంచభూత వికారాలు పరమాత్ముఁడా నీవే కొంచక నీయాజ్ఞఁగాని కొద్ది నుండవు అంచెల జగములోని ఆయా సహజములు వంచుక నీవల్లఁగాని వైపుగావు ॥జీవుఁ॥ చ.3.చిత్తములో విజ్ఞానము శ్రీవేంకటేశ నీవె హత్తించి చూపినఁగాని యంకెకురాదు సత్తుగా నిన్నిటికి నీశరణుచొచ్చితి […]

విశ్లేషణ: టేకుమళ్ళ వెంకటప్పయ్య ఇది ఒక సంస్కృత కీర్తన. చివరలో వెలిగోట కేశవ! అనడంలో కడప జిల్లాలోని వెలిగోడు లో ఉన్న చెన్నకేశవ స్వామిని గురించి వ్రాసిన కీర్తన అని చెప్పవచ్చు. మహావిష్ణువు కేశి అనే రాక్షసుడిని సంహరించడం వల్ల కేశవుడు అయ్యాడు. ఈ కీర్తనలో అన్నమయ్య స్వామిని బహుదా అనేక విశేషణాలతో కీర్తిస్తున్నాడు. మనమూ విని తరిద్దాం. కీర్తన: పల్లవి: కేవల కృష్ణావతార కేశవా దేవదేవ లోకనాథ దివ్యదేహ కేశవా ॥పల్లవి॥ చ.1. కిరణార్క కోటి […]

విశ్లేషణ: టేకుమళ్ళ వెంకటప్పయ్య కీర్తన: పల్లవి: పాపపుణ్యముల రూపము దేహ మిది దీని- దీపనం బణఁగింపఁ దెరు వెందు లేదు ॥పల్లవి॥ చ.1 అతిశయంబైన దేహభిమానము దీర గతిఁగాని పుణ్యసంగతిఁ బొందరాదు మతిలోనిదేహభిమానంబు విడుచుటకు రతి పరాజ్ముఖుఁడు గాక రపణంబు లేదు ॥పాప॥ చ.2 సరిలేనిమమకారజలధి దాఁటిఁనఁగాని అరుదైన నిజసౌఖ్య మది వొందరాదు తిరువేంకటాచలాధిపునిఁ గొలిచినఁగాని పరగుబ్రహ్మనందపరుఁడుఁ దాఁగాఁడు ॥పాప॥ (రాగం: పాడి; సం: 1- 28 – రాగిరేకు –4-8) విశ్లేషణ: పల్లవి: పాపపుణ్యముల రూపము […]

విశ్లేషణ: టేకుమళ్ళ వెంకటప్పయ్య   ఈ కీర్తన అధ్యాత్మికమైన హరి కీర్తన. అన్నమయ్య సకల దేవతా మూర్తులలో శ్రీవేంకటేశుడినే దర్శిస్తాడు. ఆయన రాముడైనా, కృష్ణుడైనా, నరసింహుడైనా మరే అవతారమైనా సరే! ఈ కీర్తనలో ద్వాపరయుగ కృష్ణుని స్తుతిస్తూ, మంచి హాస్య చమత్కారంతో ఆయన లీలలు వర్ణిస్తూ తాను పులకరించి శ్రోతలను అలరింపజేస్తున్నాడు. మీరూ చూడండి. ఆ లీలామానుషధారి విశేషాలు వినండి.   కీర్తన: పల్లవి: కోరుదు నామది ననిశము గుణాధరు నిర్గుణుఁ గృష్ణుని నారాయణు విశ్వంభరు నవనీతాహారు                                […]

విశ్లేషణ: టేకుమళ్ళ వెంకటప్పయ్య ఈ కీర్తన అధ్యాత్మికమైన మేలుకొలుపు కీర్తన అయినప్పటికి అన్నమయ్య శృంగార రసాన్ని కూడా మేళవించి రచించిన అందమైన హరిమేలుకొలుపు. కీర్తన: పల్లవి: మేదిని జీవులఁ గావ మేలుకోవయ్యా నీ దయే మాకెల్ల రక్ష నిద్ర మేలుకోవయ్యా ॥పల్లవి॥ చ.1 తగుగోపికల కన్నుఁదామరలు వికసించె మిగుల సూర్యనేత్రుఁడ మేలుకోవయ్యా తెగువ రాక్షసులనే తిమిరము విరియఁగ నెగడిన పరంజ్యోతి నిద్ర మేలుకోవయ్యా ॥మేదిని॥ చ.2 ఘనదురితపు నల్లఁగలువలు వికసించె మినుకు శశివర్ణుఁడ మేలుకోవయ్యా పనివడి వేదాలనే […]

విశ్లేషణ: టేకుమళ్ళ వెంకటప్పయ్య ఈ కీర్తనలో భయంకరమైన కలియుగము నందు మనకు సరియైన మార్గమును ఘనులు, గొప్పదైవము అయిన శ్రీ రామానుజాచార్యులవారు చూపించారు. ఆ త్రోవలో నడచి ముక్తిని పొందండి అంటున్నాడు అన్నమయ్య. కీర్తన: పల్లవి: గతులన్ని ఖిలమైన కలియుగమందును గతి యీతఁడే చూపె ఘనగురుదైవము ॥పల్లవి॥ చ.1. యీతనికరుణనేకా యిల వైష్ణవులమైతి- మీతనివల్లనే కంటి మీతిరుమణి యీతఁడేకా వుపదేశ మిచ్చె నష్టాక్షరిమంత్ర- మీతఁడే రామానుజులు యిహపరదైవము ॥గతు॥ చ.2. వెలయించె నీతఁడేకా వేదపు రహస్యములు చలిమి […]

విశ్లేషణ: టేకుమళ్ళ వెంకటప్పయ్య ఈ కీర్తనలో శ్రీవేంకటేశ్వరుని దివ్యమయిన రథాన్ని అన్నమయ్య అభివర్ణిస్తున్నాడు. వినండి. కీర్తన: పల్లవి: దేవదేవోత్తముని తిరుతేరు దేవతలు గొలువఁగా తిరుతేరు ॥పల్లవి॥ చ.1. తిరువీధులేగీని తిరుతేరు తిరుపుగొన్నట్లాను తిరుతేరు తెరలించె దనుజులఁ దిరుతేరు తిరిగె దిక్కులనెల్ల తిరుతేరు ॥దేవ॥ చ.2. ధిక్కిరించీ మోతలఁ దిరుతేరు దిక్కరికుంభా లదరఁ దిరుతేరు తిక్కుముత్తేలకుచ్చుల తిరుతేరు తెక్కులఁబ్రతాపించీఁ దిరుతేరు ॥దేవ॥ చ.3. తీరిచెఁ గలకలెల్లఁ దిరుతేరు ధీర గరుడవాహపుఁ దిరుతేరు చేరి యలమేలుమంగతో శ్రీవేంకటేశ్వరుని – తీరున […]

విశ్లేషణ: టేకుమళ్ళ వెంకటప్పయ్య ఇది అన్నమయ్య సంస్కృత సంకీర్తన. శ్రీమహావిష్ణువు ద్వాపర యుగంలో శ్రీకృష్ణుని అవతారమెత్తినపుడు, కురుక్షేత్ర యుద్ధానంతరం అశ్వద్ధామ దుర్యోధనునికి ఇచ్చిన మాట మేరకు ద్రౌపదీ పుత్రులైన ఐదుమంది ఉపపాండవులను చంపివేస్తాడు. ఇది తెలుసుకున్న పాండవులు అశ్వత్థామను వెంబడిస్తారు. అర్జునుడు అశ్వత్థామతో యుద్ధానికి తలపడతాడు. అశ్వత్థామ బ్రహ్మాస్త్రాన్ని ప్రయోగిస్తాడు. ప్రతిగా అర్జునుడు కూడా బ్రహ్మాస్త్రాన్ని ప్రయోగిస్తాడు. ఆ రెండూ ఢీకొంటే ప్రళయం తప్పదని భావించిన ఋషులు ఇద్దరినీ బ్రహ్మాస్త్రాన్ని ఉపసంహరించుకోమంటారు. అర్జునుడు విజయవంతంగా బ్రహ్మాస్త్రాన్ని ఉపసంహరించుకోగా […]