రచన: అంగులూరి అంజనీదేవి
నరేంద్ర తల్లివైపు చూడకుండా గోడ వైపు చూస్తూ
”అత్తా, కోడలూ పులి మేకలా వుండాలంటే ఒకే ఇంట్లో వీలుకాదు. సెంటిమెంట్స్ లేనిచోట ఏ అనుబంధం నిలవదు. అనుబంధం లేనిచోట మనుషులు మనుషుల్లా ప్రవర్తించలేరు. ఎప్పుడు చూసినా మాటకు మాట, దెబ్బకు దెబ్బ అన్నట్లే వుంటారు. ఇక జీవించేదెప్పుడు? జీవించటం చేతకానప్పుడు ఎవరు గీసుకున్న గిరిలో వాళ్లుండటమే మంచిది. నా నిర్ణయానికి మీరు అడ్డురావద్దు. నేను కూడా మీకు అడ్డుగా వుండదలచుకోలేదు” అన్నాడు.
అప్పుడు తలెత్తింది తారమ్మ-
”కొడుకు తల్లిదండ్రులకి అడ్డమా నరేంద్రా! ఏం మాట్లాడుతున్నావురా? కోడలికి నాకు పడని మాట నిజమే! ఎందుకంటే ఇన్నాళ్లు నన్ను కోడలు అర్థం చేసుకోలేదో! లేక నేను కోడల్ని అర్థం చేసుకోలేదో తెలియదు కాని నేను చెప్పిన మాట అది విన్నా నాకు విననట్లే అన్పించేది. నా అహంకారం దెబ్బతినేది. కోపమొచ్చేది. ఆ కోపం మొత్తం ద్వేషంగా మారి వూరికే తిట్టేదాన్ని. నిద్ర లేచినా తిట్లతోనే, పడుకున్నా తిట్లతోనే…. ఎన్ని తిట్టినా నా అహం తృప్తిపడేది కాదు.. ఏ తిట్టు తిడితే కోడలు సహించదో అదే తిట్టి నొప్పించేదాన్ని… తను బాధపడుతుంటే శాంతించేదాన్ని…కానీ ఈ స్థితిలో దాన్ని నేనేమంటానురా! ప్రేమగా చూసుకుంటాను. నీకోసమైనా చూసుకుంటాను. నువ్వు సైన్యంలో వుండటం కోసమైనా చూసుకుంటాను. ఒకప్పుడు సైన్యంలో నా బిడ్డ వున్నాడని ఎవరికీ చెప్పుకోలేదురా! ఎందుకంటే దాని విలువ నాకు అంతగా తెలియక… ఇప్పుడు తెలిసిందిరా! పదిమందికి చెప్పుకుని గర్వపడటం కోసమైనా నేను తృప్తిపడటం కోసమైనా నువ్వక్కడే వుండు. నాకు తృప్తి కలిగించే పని, గర్వపడే పని నువ్వు చేస్తున్నప్పుడు నాకు నీ భార్యకు సేవ చేయడం పెద్ద పని కాదు. అవమానం అంతకన్నా కాదు. సంతోషంగా చేస్తాను నరేంద్రా! నువ్వు నన్ను నమ్ము… భగవంతుని దయవల్ల కోడలికి ఏం కాదు. తొందరగానే కోలుకుంటుంది” అంది తారమ్మ.
నరేంద్ర మాట్లాడలేదు.
”ఇప్పుడు నువ్వు సైన్యంలోకి నీకోసమో! నీ భార్యకోసమో వెళ్లటం లేదు నాన్నా! నాకోసం, నా తృప్తికోసం వెళ్తున్నావనుకో! మొన్నటి వరకు నువ్వు కేవలం నా కొడుకువే అనుకునేదాన్ని… ఇప్పుడు నువ్వు నా కొడుకువి మాత్రమే కాదు… సైనికుడివి. యుద్ధవీరుడివి. దేశం కోసం ప్రాణాలను సైతం పణంగా పెట్టగల ధీరుడివి. అలాంటి నువ్వు కేవలం నీ భార్యకు సేవ చేసుకుంటూ వుంటానంటే ఎందుకో నచ్చడం లేదురా! నిన్నలా చూడలేను. ఆ పని నేను చేస్తాను. నన్ను నమ్ము. ఇంతకన్నా నేనేం చెప్పలేను. చదువుకున్నదాన్ని కాదుగా!” అంది.
ఆమెలో మార్పు వచ్చిన మాట వాస్తవమే కాని అది ఎన్నో ఏళ్లుగా ఎన్నో నెలలుగా వచ్చింది కాదు. కేవలం ఒక్క మాట, ఒక్క సందర్భం ఒక్క పరిస్థితి, ఒక్క ప్రవర్తన, ఒక్క మనిషి అంటే ఆ ఈవెంట్ మేనేజర్‌ వల్లనే వచ్చింది. అది వచ్చాక ఆమె ఆలోచనలకి తెలివిగా పదును పెట్టుకుంది. మంచి చెడుల వ్యత్యాసాలను గమనించుకుంది. జ్ఞానాన్ని పెంచుకుంది. ఇది మంచి మార్పే! కానీ ఇంత జరిగాక ఆ నరేంద్ర ఏం మనిషి మళ్లీ భార్యను తల్లి దగ్గరే వదిలి వెళ్లాడు అని లోకం అంటుందేమోనన్న భీతి కూడా అతనిలో వుంది. తల్లి అంటే నమ్మకం, భార్య అంటే ప్రేమ, దేశం అంటే భక్తి వుంది. ఈ భక్తి కూడా అతనికి ఒక్కరోజులోనో ఒక్క క్షణంలోనో లేక ఎవరో చెబితేనో వచ్చింది కాదు… అతను ఎనిమిదవ తరగతి తెలుగు పుస్తకంలో ఆఖరి పేజీ దాకా కవరు పేజీలోపల భాగంలో వున్న ‘భారత సైనికదళం’ అన్న వాక్యం చదివినప్పటి నుండి వచ్చింది. ఆ క్షణం నుండే అతనికి ఆ వాక్యం మనసులో పడిపోయింది. అతను పెరిగేకొద్దీ అది బీజమై అంకురించింది. ఎలాగైనా సైనిక దళంలోకి వెళ్లాలనుకున్నాడు. సతీష్‌చంద్రను కూడా తనతో కలుపుకున్నాడు. సతీష్‌చంద్ర మొదట్లో అంత ఆసక్తి చూపకపోయినా తర్వాత స్ట్రాంగయ్యాడు… అతను కూడా అత్యున్నతమైన జీవితం, ధైర్యసాహసాలు, గౌరవ మర్యాదలతో కూడిన పరిపూర్ణ జీవితం పొందాలని, లక్షల మందిలో ఒకడిగా – ఒక్కడే లక్షల మంది పెట్టుగా సమున్నతంగా ఎదగాలని తనను తాను మౌల్డ్‌ చేసుకున్నాడు…. ఇద్దరు కలిసి ఒకేసారి వెళ్లారు. సతీష్‌చంద్ర మిలటరీలోకి, నరేంద్ర నేవీలోకి…
వెళ్లేముందు అనుకోలేదు తన లైఫ్‌లోకి సౌమ్య అనే అమ్మాయి వస్తుందని, పరిస్థితులు ఇలా వికటిస్తాయని…! ఇప్పుడేం చేయాలన్నా ఒకవైపు దేశం మరోవైపు భార్య, ఇంకోవైపు తల్లి కన్పిస్తోంది. దేనివైపు మొగ్గు చూపినా… ఒకదాన్ని మాత్రం తప్పకుండా పోగొట్టుకోవలసి వస్తుంది అని మనసులో అనుకున్నాడు నరేంద్ర.
తారమ్మ అతను మాట్లాడకపోవడం చూసి ”మనం భయపడేకొద్దీ అంతా భయంగానే వుంటుంది నరేంద్రా! ఒక్కసారి ధైర్యం తెచ్చుకో! నీ భార్యకేం కాదు. నువ్వెళ్లి నీ డ్యూటీ చేసుకో!” అని అంది.
”ఏం నాన్నా!” అన్నట్లు శేషేంద్ర వైపు చూశాడు నరేంద్ర.
”ఏం చెప్పను నరేంద్రా! మీ అమ్మ ఎలా చెబితే అలా చేద్దామనిపిస్తోంది. తను చెప్పేది కూడా మనం వినాలి. తప్పయితే చెప్పదు. మరీ అంత దుర్మార్గురాలు కూడా కాదు. కాకుంటే పరిస్థితులు అలా ఎదురుతిరిగాయి. పరిస్థితుల ప్రభావం వల్లనో లేక ఇంకేమో నాకు తెలియదు కాని ఇక నుండి మీ అమ్మ కోడలిలో నిన్ను చూసుకుని బ్రతకాలని నిర్ణయించుకున్నట్లుంది. లేకుంటే అది ఇంత పట్టు పట్టదు.” అన్నాడు శేషేంద్ర.
బ్యాగ్‌ని బలంగా లేపి నరేంద్ర భుజానికి తగిలిస్తూ ”నాకు ఇక నుండి కొడుకైనా, కోడలైనా, కూతురైనా సౌమ్యనే నరేంద్రా! నువ్వు ఆగకు. వెళ్లు. వెళ్లి మళ్లీ రాకు. దేశం కోసం నువ్వు ఏం చెయ్యాల్సి వచ్చినా అది ఎంత ప్రమాదమైనా వెన్ను చూపకు. ఎదురు నిలువు” అంటూ బస్‌వరకు నరేంద్రను సాగనంపింది తారమ్మ. తారమ్మతో పాటు శేషేంద్ర కూడా వున్నాడు.
నరేంద్ర బస్సులో కూర్చున్నాక తారమ్మ, శేషేంద్ర కిటికీ దగ్గరకి వచ్చి నిలబడ్డారు. బస్‌ కదిలేంతవరకు ఆవు దూడకోసం తాపత్రయ పడ్డట్లు ఆ బస్‌ చుట్టూ తిరిగారు. వాళ్లలా తిరుగుతుంటే మనసంతా గుంజినట్లైంది నరేంద్రకి… ఎంతయినా వాళ్లు తన తల్లిదండ్రులు. తనతోపాటు తన ఇష్టాలను, తన అభీష్టాలను ప్రేమించేవాళ్లు. అభిమానించేవాళ్లు ఈ ప్రపంచంలో వాళ్లిద్దరే! అందుకే తన మనసును అర్థం చేసుకుని తనను ముంబై పంపిస్తున్నారు అని అనుకున్నాడే కాని ఇంకోలా అనుకోలేకపోతున్నాడు.
బస్‌ కదిలి ఓ కిలోమీటర్‌ ప్రయాణం చేశాక తన మొబైల్లోంచి అంకిరెడ్డికి కాల్‌ చేశాడు నరేంద్ర.
అంకిరెడ్డి మొబైల్‌ స్క్రీన్‌ మీద నరేంద్ర పేరు కన్పించగానే ఆన్‌ బటన్‌ నొక్కి ”చెప్పు నరేంద్రా!” అన్నాడు.
”నేను ముంబై వెళ్తున్నాను అంకుల్‌! బస్‌లో వున్నాను. ఇప్పుడప్పుడే రాను. అది చెబుదామనే మీకు కాల్‌ చేస్తున్నాను. మీరు అప్పుడప్పుడు వెళ్లి సౌమ్యను చూస్తుండండి!” అంటూ తన తల్లిలో వచ్చిన మార్పును, తన తల్లి తనకు చెప్పిన ధైర్యాన్ని అంకిరెడ్డితో పంచుకున్నాడు.
అంకిరెడ్డి ఆశ్చర్యపోయి విన్నాడు… నమ్మలేకపోతున్నాడు.
ఊరిమనిషిలా, మెట్టమనిషిలా, మట్టి మనిషిలా, మహా గయ్యాళిలా వున్న తారమ్మలో ఇంత దేశభక్తా? ఇది నమ్మొచ్చా! ఏమో! అప్పుడప్పుడు సౌమ్య దగ్గరకి వెళితే గాని అసలు రహస్యం బయటకు రాదు అనుకున్నాడు.
”నేను తప్పకుండా సౌమ్య దగ్గరకి వెళ్తాను నరేంద్రా! నువ్వు వుండట్లేదు కాబట్టి రోజుకోసారైనా వెళ్లి చూసొస్తాను. నువ్వు వెళ్లగానే కాల్‌ చెయ్యి. సతీష్‌చంద్ర ఫోన్‌ కలవటం లేదు. నువ్వెళ్లాక వాడికి కాల్‌ చేసి నాకు అర్జంటుగా కాల్‌ చెయ్యమని చెప్పు!” అన్నాడు.
”ఓ.కె. అంకుల్‌!” అన్నాడు నరేంద్ర.
బస్‌ వెళ్తున్న ఏరియాలో సిగ్నల్స్‌ లేకపోవడంతో కాల్‌ కట్ అయింది.
************
ఉదయాన్నే నిద్రలేచి ఎప్పటిలాగే వాకింగ్‌కెళ్లాడు అంకిరెడ్డి. కాలేజీ ప్రాంగణంలో కారు దిగి గ్రౌండ్‌ వైపు నడుస్తుంటే మధ్యలోనే వాసుదేవ్‌, నాయక్‌, జాన్‌ కలిశారు.
జాన్‌ వాళ్ల దగ్గర ఎక్కువసేపు ఆగకుండా
”హాయ్‌ ఫ్రెండ్స్‌! గుడ్‌మార్నింగ్‌” అని చెప్పి వాళ్లకన్నా వేగంగా అడుగులు వేస్తూ గ్రౌండ్‌వైపు వెళ్లాడు. నాయక్‌ కూడా జాన్‌ని ఫాలో అయ్యాడు.
ఇక మిగిలింది అంకిరెడ్డి, వాసుదేవ్‌… వాళ్లిద్దరు ఎంతోకాలం తర్వాత కలిసినట్లు, మాట్లాడుకోవలసింది చాలా వుందన్నట్లు నెమ్మదిగా నడుస్తున్నారు.
అంకిరెడ్డి ముందుగా వాసుదేవ్‌తో ”నరేంద్ర తెలుసుగా వాసూ! మా అబ్బాయి ఫ్రెండ్‌! అతనికి జీవితం మొదటి పరీక్ష చాలా క్రిటికల్‌దే పెట్టింది” అన్నాడు.
వాసుదేవ్‌ నవ్వి ”మనిషి మానసికంగా, శారీరకంగా దృఢంగా వుండి మంచి ఆలోచనలు చేస్తూ వుంటే జీవితం ఎన్ని పరీక్షలు పెట్టినా పాస్‌ అవుతూనే వుంటాడు. ర్యాంకుల దిశగా వెళుతూనే వుంటాడు. నరేంద్ర గురించి నువ్వు అప్పుడప్పుడు చెబుతుంటే విన్నాను కదా! అతను పర్‌ఫెక్ట్‌లీ మాన్‌! అతన్ని ఏ పరీక్షా ఏమీ చెయ్యదు. ష్యూర్‌!” అన్నాడు.
అంకిరెడ్డి బాధగా ముఖం పెట్టి ”అతని భార్య కోమాలో వుంది వాసూ!” అన్నాడు.
అప్పుడు కూడా వాసుదేవ్‌ నవ్వుతూనే ”అతను సైన్యంలో వున్నాడు కదా! లక్ష్మణుడు లేనప్పుడు ఊర్మిళ నిద్రలో వున్నట్లు నరేంద్ర భార్య కూడా నిద్రలో వుంది. కొంతకాలం అలా వున్నా నో ప్రాబ్లమ్‌! తర్వాత ఆమె అంతట ఆమెనే మేల్కొంటుంది. తొందరేముంది” అన్నాడు.
అంకిరెడ్డి ఆశ్చర్యపోతూ ”మీ మిలటరీవాళ్లు ఇలా ఎలా వుండగలుగుతారు వాసూ! ఇలా వుండాలంటే ఎక్కడ ట్రైనింగ్‌ తీసుకోవాలో చెప్పు! ముందుగా నేను వెళ్లి తీసుకుంటాను” అన్నాడు.
”జీవితమే ఓ ట్రైనింగ్‌ సెంటర్‌! దాన్ని వదిలి ఇంకో సెంటరెందుకు అంకిరెడ్డీ! మన బాధలు, భావోద్వేగాలే మనల్ని నడిపించే గొప్ప ట్రైనర్స్‌! వేరే ఎవరో ఎందుకు? మన జీవితమనే ట్రైనింగ్‌ సెంటర్‌ నుంచే మనం ఏది నేర్చుకున్నా పర్‌ఫెక్ట్‌గా వుంటుందని నా నమ్మకం” అన్నాడు వాసుదేవ్‌.
వాసుదేవ్‌ గంభీరంగా మ్లాడుతుంటే ఒక్కక్షణం ఆయన వైపు చూసి తిరిగి ముందుకి చూస్తూ ”ఏమోనయ్యా వాసుదేవ్‌! మీ సైనికుల జీవితాలు అంటే అది నేవీ కావచ్చు, ఏర్‌ఫోర్స్‌ కావచ్చు, ఆర్మీ కావచ్చు… చాలా డిఫరెంట్ గా వుంటాయి. ఒక్కోసారి భయం గొలుపుతుంటాయి. ఇప్పుడు ఇక్కడ నరేంద్ర లేడు. అతని భార్య ఏమైపోవాలి?” అన్నాడు.
”ఏమీ కాదు. బాగానే వుంటుంది”
”అతని తల్లి రాక్షసి…”
”ఆమె పుట్టటంతోనే రాక్షసిలా పుట్టలేదు కాబట్టి ఆమెను నమ్మొచ్చు. చాలా సందర్భాల్లో మనిషిని నమ్మకమే నడిపిస్తుంది అంకిరెడ్డి! ఇంతకీ నీ కొడుకు కాల్‌ చేస్తున్నాడా?” మాట మార్చాడు వాసుదేవ్‌.
”రెండు రోజుల నుండి చెయ్యలేదు వాసు!” దిగాలుగా చూస్తూ అన్నాడు అంకిరెడ్డి.
”చేస్తాడు. కంగారేం లేదు. ఈసారి అతను ఇక్కడికి వచ్చినప్పుడు పెళ్లిచేసి పంపు” అన్నాడు.
”పెళ్లా?! బాబోయ్‌ అది మాత్రం చెయ్యను. నరేంద్రను చూశాక పెళ్లంటేనే వద్దనిపిస్తోంది. నా కొడుకు ఇప్పుడే హాయిగా వున్నాడు. వాడిని అలాగే వుండనీయ్‌!” అన్నాడు అంకిరెడ్డి.
”అలాగే వుండనియడమేంటి? వింతగా మాట్లాడుతున్నావ్‌!” అన్నాడు వాసుదేవ్‌.
”వింత కాదు, బాధ. అసలు వాడిని ఏదో ఒక కారణం చెప్పి ఆర్మీ నుండే శాశ్వతంగా రప్పించాలని గత కొద్దిరోజులుగా ప్రయత్నించాను వాసుదేవ్‌! ఇక్కడికొచ్చాక పెళ్లి చెయ్యొచ్చని కూడా అనుకున్నాను. కానీ నా భార్య అందుకు ఒప్పుకోవటం లేదు” అన్నాడు.
”ఒప్పుకోవటం లేదంటే.. పెళ్లికా? లేక సతీష్‌ ఇక్కడికి రావటానికా?” అడిగాడు వాసుదేవ్‌.
”సతీష్‌ ఇక్కడికి రావడానికే! పెళ్లి గురించి ఇంకా అనుకోలేదు”
”అంటే బావుండదని అనుకోం కాని అంకిరెడ్డీ! మనకన్నా ఆడవాళ్లే చాలా అడ్వాన్స్‌గా వుంటారయ్యా! వుంటున్నారు కూడా. దానికి నిదర్శనం మీ మిసెస్సే! ఆమెలో చూడు ఎంత దేశభక్తినో! కొడుకును సైన్యంలోనే వుంచాలనుకుంటోంది. సైన్యం అక్కడ పటిష్టంగా వుంటేనే మనం ఇక్కడ ఇంత నిశ్చింతగా వుండగలుగుతామని ఆవిడ కూడా భావిస్తున్నట్లున్నారు” అంటూ మెచ్చుకున్నాడు.
”నా భార్యలో భయం తప్ప దేశభక్తి ఎక్కడిది వాసూ! భక్తి అంటే దేవుడి ముందు కూర్చుని మొక్కటమే దానికి తెలుసు. దేశభక్తికి అర్థమే తెలియదు” అన్నాడు.
ఆయన ఆశ్చర్యపోతూ ”మరి నువ్వేగా సతీష్‌చంద్రను ఇక్కడికి రప్పించాలంటే మీ ఆవిడ ఒప్పుకోలేదన్నావ్‌! అలా ఒప్పుకోలేదంటే ఆమెలో దేశభక్తి, దేశం పట్ల బాధ్యత వున్నట్లే!! అవి లేకుంటే ఏ తల్లీ తన కొడుకును సైన్యంలోకి పంపదు. ప్రతి సైనికుడూ ఒక తల్లి కొడుకే… సైనికుడికన్నా ఎక్కువ ధైర్యం, అతన్ని కన్నతల్లిలోనే వుంటుంది. తల్లి అభిరుచిని బట్టే కదా కొడుకులు తీర్చిదిద్దబడతారు.” అన్నాడు వాసుదేవ్‌.
”నువ్వన్నది ఎంత వరకు కరక్టో నాకు తెలియదు కాని సతీష్‌ని ఏ డాక్టర్‌గానో, ఇంజనీర్‌గానో తీర్చిదిద్దాలన్నది మాత్రం మాధవిలో బలంగా వుండేది. మా ఇంట్లో వాడు చిన్నవాడు కాబట్టి ఆమె ఆలోచనలన్నీ వాడి కెరీర్‌ చుట్టే వుండేవి. కానీ వాడు అలా కాక పోవటంతో ఆ దిగులు మాధవిని బాగా కుంగదీసింది. ఇక అప్పటి నుండి మాధవి ఎప్పుడు చూసినా మనం మన పిల్లలకి ఎదురుగా నిలబడి వాళ్లను పరిశీలిస్తే లోకం మన గురించి ఏమనుకుంటుందో తెలిసిపోతుందండి! సతీష్‌చంద్ర మనకు పుట్టాల్సిన వాడు కాదు. మన కొడుకని చెప్పుకోవాలంటేనే నాకు ఎలాగో వుంటోంది. వాడు కూడా అందరిలా చదివి వుంటే మనకీ బాధ వుండేది కాదు అని నాతో అనని రోజు లేదు. వాడు ఆర్మీలోకి వెళ్లేటప్పుడు కూడా మాధవి డిప్రెషన్‌లోనే వున్నది… ఇప్పుడు వాడిని ఇక్కడికి రప్పిస్తానంటే భయపడుతోంది. ‘వద్దండీ! వాడిని అక్కడే వుండనివ్వండి! ఏదో దూరంగా వున్నాడు. వాడిని ఎవరూ చూడరు. వాడి గురించి ఎవరూ ఆలోచించరు. లేకుంటే ‘మా పిల్లలు అదయ్యారు ఇదయ్యారు మీ అబ్బాయి ఇదేనా!’ అని నా ముఖంమ్మీదే అంటారు. వాడు చదివిన చదువుకు ఇక్కడ చెప్పుకోదగిన పనేమీ రాదు. అదిచూసి నేను బాధపడతాను. ఐనా చదవుకోలేకపోవటం వాడి కర్మ. మన బాధ్యత మనం చేశాం… అంతకన్నా మనం మాత్రం ఏం చేస్తాం.వాడిని మాత్రం అక్కడే వుండనివ్వండి!’ అని నాతో చెప్పుకుంది. అందుకే నేనీమధ్యన సతీష్‌ గురించి ఎంత భయపడుతున్నా మాధవితో చెప్పటం లేదు” అన్నాడు.
వాసుదేవ్‌ అంకిరెడ్డిని మాధవీలతను అర్థం చేసుకున్నాడు. చాలామంది తల్లిదండ్రులు వేరే పిల్లల తల్లిదండ్రులతో తమను పోల్చుకుంటారు. ప్రతిభావంతులైన పిల్లలతో తమ పిల్లలని పోల్చి చూసుకుంటారు. పిల్లల్ని కన్న తర్వాత వాళ్ల కోసమే జీవించే తల్లిదండ్రులున్నారు. తమ జీవితం కోసం పిల్లల్ని పట్టించుకోని వాళ్లున్నారు. దేనిలో అడుగుపెట్టినా పీక్‌కి వెళ్లాలన్న తపన పిల్లల్లో వుండాలి కాని పెద్దవాళ్లు కుమిలిపోతే వస్తుందా? పిల్లలకి కష్టానికి వెనుకాడకుండా ముందుకెళ్లమని చెప్పాలి కాని మీ కెరీర్‌ ఇలాగే వుండాలని రిస్ట్రిక్షన్స్‌ పెడితే వస్తుందా?
”చూడు అంకిరెడ్డీ! సమస్యలు వున్నచోటే పరిష్కారాలు వుంటాయి. ఇప్పటి పిల్లల్లో జీవితం పట్ల ఒక క్లారిటీ లేకుండా వుండదు. వాళ్లు తమ తప్పుల నుండే పాఠాలను నేర్చుకుంటున్నారు. అవసరమైన పరిస్థితులను వాళ్లకు వాళ్లే సృష్టించుకుంటున్నారు. సతీష్‌ని కన్నారు, పెంచారు, చదివించారు. మీరు కావాలని పంపారో లేక ఇంకెలా పంపారో తెలియదు కాని అతన్నయితే మిలటరీలోకి పంపారు. పెళ్లి చెయ్యండి! ఇది నా మాటగా తీసుకుని ఆ ప్రయత్నంలో వుండండి! పెళ్లి లేకుండా వుండడం హాయి అనుకోవద్దు… చేతనైనవాడు ఎక్కడ వున్నా సమర్ధుడుగానే వుంటాడు. సింహాన్నైనా మచ్చిక చేసుకుంటాడు. చేతకానివాడు తేనేటీగలతోనైనా తిప్పలు పడతాడు. నీ కొడుకు సైన్యంలోకి వెళ్లటానికి మీ ప్రయత్నం లేకపోవచ్చు. కానీ అతను ఎంత ధైర్యం లేనిదే, సమర్ధత లేనిదే సైన్యంలోకి వెళ్లడు… పెళ్లయితే చెయ్యి” అంటూ గ్రౌండ్‌లోకి ప్రవేశించాడు.
వాళ్లిద్దరు ఇంకేం మాట్లాడుకోకుండా ఎవరిపాటికి వాళ్లు సీరియస్‌గా నడవటం ప్రారంభించారు.
*******************
ఆలోచించగా అంకిరెడ్డికి వాసుదేవ్‌ చెప్పింది సరైనదే అన్పించింది. ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో పెళ్లంటేనే కొంతమంది అబ్బాయిలు భయపడుతున్నారు. పెళ్లాయ్యాక కెరీర్‌ని డెవలప్‌ చేసుకునే కన్నా పెళ్లికి ముందే డెవలప్‌ చేసుకోవాలన్న అభిప్రాయంలో వున్నారు. పెళ్లికి ముందే ఒక ఇల్లు, కారు, హోదా వచ్చాక అప్పుడు ఆలోచిస్తున్నారు పెళ్లి గురించి… వాళ్లతో పోలికేంటి సతీష్‌చంద్రకి. వాళ్లంటే సాఫ్ట్‌వేర్‌ ఇంజనీర్లు… పెద్దపెద్ద జీతాలు తెచ్చుకుంటున్నవాళ్లు. జుట్టున్నమ్మ ఏ స్టైల్లోకైనా హెయిర్‌ స్టయిల్‌ మార్చుకోవచ్చు… అలాంటి స్టయిలిష్‌ లైఫ్‌ సతీష్‌చంద్రకి ఎలా వస్తుంది? ఎక్కడో సైన్యంలో ఒంటరిగా వుంటూ చలికి, ఎండకి, వర్షానికి తడుస్తూ నేలమీద యుద్ధం చేస్తుంటాడు. అలాంటి వాడికి జీవితం గురించి, జీతాల గురించి స్పహ ఎక్కడుంటుంది. యుద్ధం వచ్చినప్పుడో ప్రమాదాలు సంభవించినప్పుడో మిడతల్లా రాలిపోయే పరిస్థితి వాడిది… అందుకే వాసుదేవ్‌ చెప్పినట్లు వున్నంతలోనే సంతోషాన్ని నటిస్తూ సతీష్‌చంద్రకి పెళ్లిచేస్తే సరిపోతుంది. ఉన్న నాలుగు రోజులైనా నేను ఎక్కడున్నా నాకంటూ ఓ భార్య వుందన్న ఆనందంలోనైనా వుంటాడు అని అనుకున్నాడు అంకిరెడ్డి. ఆయనకు కొడుకు చేస్తున్న జాబ్‌ పట్ల అసంతృప్తే కానీ తృప్తి ఏమాత్రం లేదు.
ఆ రాత్రికే ఇంట్లో అందరిని ఓ చోట కూర్చోబెట్టి
”సతీష్‌చంద్రకి పెళ్లి చెయ్యాలనుకుంటున్నాను” అన్నాడు.
ఆనంద్‌ వెంటనే నవ్వి ”వాడికి పెళ్లెందుకు నాన్నా?” అన్నాడు.
అదేంటిరా అలా అనేశావు అన్నట్లు చూశాడు అంకిరెడ్డి. అక్కడే వున్న మాధవీలత ఏమీ అనలేదు. మోక్ష ప్రశ్నార్ధకంగా ఆనంద్‌ వైపు చూసింది.
”అయినా నాకు తెలియక అడుగుతాను. వాడికేం వయసు వుందని పెళ్లి చెయ్యాలి నాన్నా! వాడి వయసు వున్నవాళ్లకి ఇంకా పెళ్లిళ్లు కానేలేదు. లైఫ్‌లో బాగా సెటిల్‌ అవ్వాలని జాబ్‌ సర్చింగ్‌లోనో లేక ఇంకా పెద్ద చదువులు చదువాలనో ఏ లండన్‌కో, అమెరికాకో వెళ్తున్నారు. వీడిప్పుడు పెళ్లి చేసుకుని ఏం చెయ్యాలి? అదేం అంటే నరేంద్రకి కాలేదా అంటావ్‌! అయ్యాక అతనేం సుఖపడుతున్నాడు. చూస్తూనే వున్నాంగా!” అన్నాడు.
పక్కనే వున్న మోక్ష ”ఈయనేదో తెగ సుఖపడిపోతున్నట్లు… అలాంటప్పుడు ఈయనెందుకు పెళ్లి చేసుకున్నాడో?” అని మనసులో అనుకుంది.
”అందరి జీవితాలు, అందరి రాతలు ఒకలా వుండవుగా ఆనంద్‌! నరేంద్ర స్థితిగతులు అతని కుటుంబ నేపథ్యం వేరు. మన స్థితిగతులు మన కుటుంబ వాతావరణం వేరు…. అతనితో మన సతీష్‌చంద్రను పోల్చుకోవద్దు” అన్నాడు అంకిరెడ్డి.
”అయితే వాడికి పెళ్లి చెయ్యాలనే నిశ్చయించుకున్నావా నాన్నా!”
”అవునురా!”
”ఆయినా వాడక్కడ! ఆ అమ్మాయి ఇక్కడ! పెళ్లయ్యాక ఇద్దరూ ఓ చోట లేకుండా వాళ్లేం సంతోషపడతారు నాన్నా?” అన్నాడు ఆనంద్‌.
మోక్షకు మండింది. భార్య పక్కన పడుకుని భార్య తెచ్చే జీతం గురించో, భార్య తెచ్చే కట్నం గురించో ఆలోచించే ఇలాంటి మొగుళ్లంతా భార్యల దగ్గర తెగ సుఖపడిపోతున్నట్లు? ఈయన మాటలు వినేవాళ్లు నిజంగా ఈయన ఎంత సుఖపడిపోతున్నాడో అని అనుకోరా! ఇలాంటివాళ్లు నిత్యం భ్రమలో బతికినా… లోకాన్ని ఎంత గొప్పగా నమ్మిస్తారో! అన్నట్లు ఆశ్చర్యపోయి చూస్తోంది మోక్ష.
”అది కాదు ఆనంద్‌!” అంటూ ఆయన ఇంకా ఏదో చెప్పబోతుంటే…
”ఏమో! నాన్నా! నువ్వు వాడికెందుకు పెళ్లి చెయ్యాలనుకుంటున్నావో నాకు తెలియదు కాని నాకైతే నచ్చటం లేదు. ఇంకా వాడి ఫ్రెండ్స్‌ కొందరు సాఫ్ట్‌వేర్‌ జాబ్స్‌ చేస్తూ కూడా పెళ్లిళ్లు చేసుకోవటం లేదు. అంత గొప్ప సాఫ్ట్‌వేర్‌ ఇంజనీర్లకే పెళ్లిళ్లు లేవు. వీడికెందుకు? వీడేమైనా సాఫ్ట్‌వేర్‌ ఇంజనీరా? పెద్ద డాక్టరా?” అన్నాడు ఆనంద్‌.
మోక్ష ఆనంద్‌నే చూస్తూ ‘ఈయనేదో పెద్ద అదైనట్లు ఎంత ఫోజో! ఎంత బిల్డప్పో!’ అనుకుంది మనసులో.
”సాఫ్ట్‌వేర్లు, డాక్టర్లు తప్ప సామాన్యులు పెళ్లిళ్లు చేసుకోరా ఆనంద్‌! తమ్ముడి గురించి నువ్వెందుకురా అలా ఆలోచిస్తున్నావ్‌! నాన్న అనేది తప్పేం లేదు. తమ్ముడికి పెళ్లి చేద్దాం!” అంది మాధవీలత.
చటుక్కున లేచి వెళ్లిపోయాడు ఆనంద్‌.
ఆనంద్‌ వెళ్లిన వైపే అంకిరెడ్డి మాధవిలత చూస్తుంటే
”ఆయన ఏదో మూడ్‌లో వుండి అలా మాట్లాడుతున్నారు. మీరేం కంగారు పడకండి మామయ్యా! మీరు అనుకున్నట్లే సతీష్‌చంద్రకి పెళ్లి చెయ్యండి! వచ్చే అమ్మాయి నాకూ, అత్తయ్యగారికి తోడుగా కూడా వుంటుంది” అంది మోక్ష.
”నేను నా స్నేహితులను అడిగి సతీష్‌చంద్ర గురించి తెలుసుకున్నానమ్మా మోక్షా! వాళ్లు సైన్యంలో వున్నా కూడా కొంత కాలానికి భార్యల్ని వాళ్లు వుండే దగ్గరకి తీసుకువెళ్లొచ్చట. ఇబ్బందేం వుండదట… వాళ్లు ఫీల్డ్‌ ఏరియాలో అనగా బార్డర్‌లో వున్నప్పుడు మాత్రమే వాళ్ల భార్యల్ని ఇక్కడ వుంచి వెళతారట…”అన్నాడు.
”నో ప్రాబ్లమ్‌ మామయ్యా! సతీష్‌చంద్ర తన భార్యను ఇక్కడ వుంచినా మనకేం ఇబ్బంది వుండదు. మీరు ఎలాగూ ముందుచూపుతో ఇంటిని మూడు బెడ్‌రూములు వుండేలా కట్టించారు. ఒకటి మీరు, ఒకటి మేము వున్నా ఇంకోటి సతీష్‌చంద్ర భార్య వుంటుంది. అతను వచ్చినప్పుడు అతను కూడా అందులోనే వుంటాడు కాబట్టి మనం ఇక ఆలోచించటానికేం లేదు” అంది మోక్ష.
ఆనంద్‌ లేచి వెళ్లిపోవడమే అంకిరెడ్డికి, మాధవీలతకు బాధనిపించింది.
అయినా మోక్ష ఆ వెలితిని వాళ్లకు తెలియనివ్వకుండా చేసింది.
”ఆయన అలా లేచి వెళ్లారని మీరేం ఆలోచించకండి మామయ్యా!” అంది.
వాళ్లు మాట్లాడకుండా మౌనంగా చూస్తున్నారు.
”నేను చెబుతున్నాను కదా! తర్వాత ఆయనే మన దారిలోకి వస్తారు. మనకి పిల్ల దొరికి పెళ్లి పనులు మొదలు పెట్టుకొని, సతీష్‌చంద్ర వచ్చి ఇంట్లో తిరుగుతున్నాడనుకోండి ఆయన ఇలా ఎందుకుంటారు? అన్నింట్లో నేనున్నానంటూ తప్పకుండా మనతో చేరిపోతారు. ఇప్పుడేదో అలా బెదిరిస్తున్నారు. అంతే!” అంది మోక్ష.
కోడలు చెప్పింది కూడా నిజమే అన్పించింది. ఎవరెలా వున్నా కన్నకొడుక్కి పెళ్లి చెయ్యాల్సిన బాధ్యత తమ మీద వుంది కదా అనుకున్నారు. అది తమ సొంత పనిలా ఆలోచించారు. ఆత్మస్థయిర్యాన్ని కోల్పోకూడదనుకున్నారు.
ఆ రాత్రికే మాధవీలత చేత ఆమె బంధువులకి ఫోన్లు చేయించాడు అంకిరెడ్డి. సతీష్‌చంద్రకి పెళ్లి చెయ్యాలను కుంటున్నాం. సతీష్‌కి సరిపోయే అమ్మాయి వుంటే తెలియజెయ్యమని… ఆయన కూడా ఆయన తరపు బంధువులకి ఫోన్లు చేశాడు. తెలిసిన వాళ్లకి ఫ్రెండ్స్‌కి ఫోన్లు చేసి చాలాసేపు మాట్లాడాడు. మ్యారేజ్‌ బ్యూరోలకి కూడా తెలియజేశాడు. వాళ్లకైతే సతీష్‌చంద్ర పూర్తి బయోడేటాను తన లాప్‌టాప్‌లోంచి మెయిల్‌ పెట్టాడు. కొంతమందికి తన మొయిల్‌ ఐడీని కూడా పంపాడు. ఏ విషయం వెంటనే మెయిల్‌ పెట్టమన్నాడు. అప్పుడు పడుకున్నాడు. అప్పటికే రాత్రి ఒకటి అయింది. పడుకున్నాడన్న మాటే కాని ఆయనకు నిద్ర పట్టడం లేదు. ఇన్ని రోజులు అన్పించలేదు కాని ఇప్పుడెందుకో సతీష్‌కి త్వరగా పెళ్లి చెయ్యాలనిపిస్తోంది. మాధవీలత కూడా భర్తతో మాట్లాడుతూ మేల్కొనే వుంది.
అదే సమయంలో ఆనంద్‌ ఆలోచనలు వేరేగా సాగుతున్నాయి. ఆతను కూడా సతీష్‌చంద్ర పెళ్లి గురించే ఆలోచిస్తున్నాడు.
మోక్ష మాత్రం హాయిగా నిద్రపోయింది.
*********************
రెండు రోజులు గడిచిపోయి మూడో రోజు నడుస్తోంది.
మోక్ష గత రెండు రోజులుగా హాయిగా నిద్రపోతోంది. భర్తతో ఏ గొడవా లేదు. ఆనంద్‌ కూడా చాలా సంతోషంగా వున్నాడు. అతని సంతోషానికి కారణం ఏమిటో మోక్షకి అడగాలని వున్నా అతను చెబితేనే వినాలనుకుంది. దాహంగా అన్పించటంతో మెల్లగా దుప్పటి తొలగించి బెడ్‌మీద నుండి కిందకి దిగి డోర్‌ తీసుకొని నెమ్మదిగా వంటగదివైపు వెళ్లింది. అక్కడ మాధవీలత వుండటం చూసి
”అత్తయ్యా! మీరా! ఏం చేస్తున్నారు?” అంటూ అత్తగారి వైపు చూసింది. మాధవీలతకు కోడలు వచ్చినట్లు తెలుస్తున్నా అదేం పట్టించుకోకుండా తన చేతుల్ని, ముఖాన్ని తుడుచుకుంటోంది. చీరను దులుపుకుంటోంది. మోక్ష ఒక్కక్షణం అలాగే నిలబడి ఆ తర్వాత ”అయ్యో! అత్తయ్యా! మీ చీర నిండా ఆ కారమేంటి? నేలమీద కూడా వుంది. అయినా ఈ టైంలో కారంతో ఏ పని వచ్చింది?” అంటూ నేల వైపు చూసింది. నేల మీద కారం డబ్బా పడిపోయి కన్పించింది. అది రెండు కిలోల కారం డబ్బా. మాధవీలత కాఫీపొడి డబ్బాను అందుకోబోయి ఏ ఆలోచనలో వుందో ఏమో కారం డబ్బాను మీద పడేసుకుంది. చేతులు, ముఖం మండుతున్నాయి.
”నాకు, మీ మామయ్య గారికి నిద్ర రావటం లేదు మోక్షా!” అంది.
”నేను మీకు ముందే చెప్పాను మీరు రాత్రి వేళల్లో తక్కువ స్పైస్‌లూ, హెర్బల్‌తో కూడిన భోజనం చేయాలని… తేలికపాటి ప్రోటీన్లు తీసుకున్నా మంచిదే. మీరు అవేం పాటించరు. నిద్రలేకుంటే అలసట, చిరాకు, అసహనం. నాకంటే ఇవి తప్పవు. మీకేం కర్మ చెప్పండి!” అంది.
”సతీష్‌చంద్ర గురించి మ్లాడుకుంటూ అలాగే కూర్చున్నాం మోక్షా! తలనొప్పిగా వుంది కాఫీ తెమ్మన్నారు. ఇలా వచ్చి ఇదిగో ఈ పని చేశాను. నేను బాత్‌రూంకెళ్లి స్నానం చేసి వస్తాను. ఒళ్లంతా మండుతోంది” అంటూ ఆమె మోక్షను చూడగానే బాత్‌రూంలోకి దూరింది.
మోక్ష ఇక తనకు తప్పదన్నట్లు కింద కూర్చుని ఆ కారం మొత్తం ఎత్తి శుభ్రం చేసింది. అత్తగారు వచ్చే వరకు ఆమె ఆ పనిలోనే వుంది. ఆ పని ఉదయాన్నే చేసి ఆ తర్వాత టిఫిన్‌, వంట కావాలంటే తను ఆఫీసుకు వెళ్లలేదు. ఆనంద్‌ అప్పుడప్పుడు ”నీకేం మోక్షా! నువ్వు చాలా లక్కీఫెలోవి. చాలామంది ఆడవాళ్లకి నీ అన్ని సౌకర్యాలు వుండవు. నీ అంత అదృష్టం కూడా వుండదు. ఇంతెందుకు మీ ఏర్‌టెల్‌ ఆఫీసులో నువ్వు కాక ఇంకా ఐదుమంది అమ్మాయిలు వున్నారుగా! వాళ్లలో ఒక్కరికైనా పెళ్లయిందా? భర్త వున్నాడా? ఒక బిడ్డ వుందా? అత్తామామలు వున్నారా? పనిమనిషి వుందా? సొంత ఇల్లులు వున్నాయా? ఒకవేళ ఇళ్లులు వున్నా ఎక్కడో వుంటాయి. ఇక్కడ వీళ్లంతా హాస్టల్స్‌లోనో, పేయింగ్‌ గెస్ట్‌లుగానో వుండి ఆఫీసుకి వస్తుంటారు. ఉదయం పదికి వెళ్తే మళ్లీ రాత్రి తొమ్మిది వరకు నీకు ఇంటిపనే వుండదు. హాయిగా ఇంటికొచ్చి తిని పడుకోవడమే” అని అంటుాండు.
ఇంటికొచ్చి తిన్నాక పడుకోనిస్తాడా? పెళ్లప్పుడు రాసిచ్చిన ప్రోనోటు గుర్తు చేస్తాడు. రాత్రి రెండు అయినా అదే గోల… తెల్లవారితే క్షణం కూడా పడుకోనివ్వడు. ఒక్కోసారి బద్దకంగా అన్పించి బెడ్‌మీద నుండి లేవలేక పడుకుంటే చాలు పక్కన పడుకొని మోచేత్తో పొడుస్తూనే వుాండు.
”అబ్బా! పొడవకండి! ఎందుకలా పొడుస్తారు?” అని కళ్లు తెరవకుండా ఒకవైపుకి ఒత్తిగిలి పడుకున్నా ”చూడక తగిలింది లేవే! అయినా నువ్వేంటి రాత్రంతా కలవరిస్తూ నాకు నిద్ర లేకుండా చేస్తున్నావ్‌!” అంటాడు.
నిద్ర పూర్తిగా ఎగిరిపోయి ”నేనేం కలవరించానండీ?” అని అతని వైపుకి తిరిగి అనుమానంగా అడిగితే ”అదేనే! అంతా మీ ఆఫీసు గొడవే! మీ ఆఫీసును చూడనివాళ్లు నీ కలవరింతలు వింటే ఇక చూడక్కర్లేదు” అంటాడు.
”మా ఆఫీసులో జరిగిన గొడవంతా కలవరించానా? అంటే నిన్న మా బాస్‌ ఒకమ్మాయిని తిట్టడం కూడా కలవరించానా?” అని ఆశ్చర్యపోగానే
”మీ బాస్‌ తిట్టటం ఒక్కటే మరచిపోయావ్‌! మిగతా అంతా మాట్లాడుతూనే వున్నావ్‌!”
”మిగతా అంటే?” తెలుసుకోవాలన్న క్యూరియాసిటి పెరిగి అడిగితే నవ్వి ”ఉత్తినే అలా అన్నాను లేవే! నువ్వు నిద్ర లేస్తావని. లేలే లేచి ఆఫీసుకు రెడీ అవ్వు” అంటాడు.
ఆలోచిస్తూ కారం అంటుకున్న చేతులతో ముఖం మ్మీద పడుతున్న జుత్తును వెనక్కి నెట్టుకోవటం వల్ల ముక్కు, బుగ్గలు, కళ్లు మండుతున్నాయి.
ఈ ఒక్క రాత్రి హాయిగా నిద్ర పట్టిందని సంబరపడగానే నేనున్నానంటూ ఈ కారం గోల ఒకటి తోడయింది. గట్టిగా నలపడంతో కళ్లు ఎర్రగా అయ్యాయి.
అత్తగారిని చూడగానే ”అబ్బా! అత్తయ్యా! వచ్చారా? ఒళ్లంతా మండుతోంది” అంది మోక్ష.
”నువ్వెళ్లు మోక్షా! నేను మీ మామగారికి కాఫీ కలుపుకెళతాను. ఆయనకు సతీష్‌చంద్ర పెళ్లి దిగులే పట్టుకొని నిద్రపోవటం లేదు” అంది.
”దిగులెందుకు అత్తయ్యా!” అని అడిగింది. ఒకపక్క ముక్కులు మండుతున్నా ముక్కుల్ని మోచేతులకేసి రుద్దుకుంటూ.
”సతీష్‌చంద్రకు సైన్యంలో వున్నాడని ఎవరూ పిల్లనివ్వం అంటున్నారట మోక్షా! సైన్యంలో ఉన్నప్పుడు గన్ను పట్టుకొని డ్యూటీ చేయాల్సి వచ్చినప్పుడు వాళ్లు వీళ్లను కాల్చవచ్చు లేదా వీళ్ళు వాళ్లను కాల్చవచ్చు అన్న భయంతో పిల్లనివ్వాలంటే భయపడుతున్నారట. అందుకే వాడికి పెళ్లి ఎలా అవుతుంది అని ఆందోళనగా వున్నారు. నాకు తెలిసిన వాళ్లు కూడా అలాగే అంటున్నారు” అంది స్టౌ వెలిగిస్తూ.
”నేను మా ఆఫీసులో ఎవరైనా ఇస్తారేమో అడుగుతాలే అత్తయ్యా! మామయ్య గారిని బాధపడొద్దని చెప్పండి! నేను వెళ్లి స్నానం చేసి పడుకుంటా” అంటూ మోక్ష వెళ్లిపోయింది.
మోక్ష ఆఫీసులో పెళ్లికాని అమ్మాయిలు వున్నారు కాబట్టి వాళ్లలో ఎవరో ఒకరు సతీష్‌చంద్రకి మాచ్‌ అవుతారని నమ్మింది మాధవీలత. వెంటనే వెళ్లి ఈ వార్తను భర్తకి చెప్పాలని త్వరగా కాఫీ కలుపుతూ నిలబడింది.
భార్య వస్తుందని ఎదురుచూస్తూ కూర్చున్నాడు అంకిరెడ్డి.
మాధవీలత కాఫీ కప్పుతో భర్త దగ్గరకి వెళ్లి ”ఏమండీ! నేనొకి చెబుతాను వింటారా?” అంటూ కాఫీ కప్పుని ఆయన చేతిలో ప్టిెంది.
”చెప్పు మధూ!” అన్నాడు అంకిరెడ్డి.
”మనమిలా సతీష్‌చంద్రకి ఎవరూ పిల్లనివ్వమన్నారని బాధపడుతూ కూర్చుంటే ఎన్ని పగళ్లూ సరిపోవు. ఎన్ని రాత్రుళ్లు సరిపోవు. అసలు మన బాధకు అర్ధం కూడా వుండదు. కొద్దిరోజులు పోయాక మనకు మనమే సిల్లీగా అన్పిస్తాం. మనం ఆలోచిస్తున్న తీరులో ఎక్కడో ఏదో లోపం వుంది. అంటే నేను అనేది మనం ప్రయత్నించలేదని కాదు. ఇంకా ప్రయత్నించాలని…” అంది.
అంకిరెడ్డి ”ఇంకా అంటే? ఇక నావల్ల కాదనే నేను అనుకుంటున్నాను మధూ!. అలాంటిది ఏదైనా వుంటే నువ్వూ, ఆనంద్‌ ప్రయత్నించి చూడండి!” అన్నాడు.
”వాడు కూడా ప్రయత్నిస్తూనే వున్నాడండి! కానీ సతీష్‌చంద్రకు పెళ్లి చెయ్యమని సలహా ఇచ్చింది మీ స్నేహితుడు వాసుదేవ్‌ కాబట్టి ఈ సమస్యను ఆయన చెవిన వేయండి. ఆయనే ఏదో ఒక సలహా ఇస్తారు” అంది.
భార్యవైపు నిస్పృహగా చూసి ”ఆయనేం ఇస్తారు మధూ!” అన్నాడు.
”అలా కూడా అనుకోవటానికి లేదు కదా! ఆయనకే కాదు ఆయనతో పాటు మీ వాకర్స్‌కి కూడా చెప్పండి!” అంది.
”ఇలాంటివి వాళ్లతో ఎలా మాట్లాడతాం మధూ!” అన్నాడు.
”ఎలా అంటే రోజూ మీరు మాట్లాడుకునే రాష్ట్ర రాజకీయాలు, దేశ రాజకీయాల్లాగే ఇది కూడా. ఎంతసేపు మాట్లాడినా మన స్టేటులో ఎన్ని పార్టీలు పెట్టారు. ఏ పార్టీకి ఎంత మెజారిటీ వుంది. ఏ పార్టీ తనతో కలిస్తే తనకి బలం పెరుగుతుందని సెంట్రల్‌ ఆలోచిస్తోంది… ఇవేగా మీరు మాట్లాడుకునేది? రాజకీయాలనే కాదండీ ఒక్కోసారి స్నేహితులతో కుటుంబం గురించి, కుటుంబ సభ్యుల సమస్యల గురించి కూడా చర్చించుకోవటం చాలా అవసరం” అంది.
ఆశ్చర్యపోయి చూశాడు అంకిరెడ్డి. రాజకీయం గురించి, పార్టీల గురించి కూడా తెలుసా నీకు అన్నట్లు చూశాడు.
”మీ చూపులు నాకు అర్ధమవుతున్నాయి లెండి! మరీ అంత ఆశ్చర్యపోకండి! తెలుసుకోవాలని వుంటే ఏమైనా తెలుసుకోవచ్చు. రోజూ టీవీలో గంటగంటకి రాజకీయ వార్తలు వస్తూనే వుంటాయి. నాకా సీరియల్స్‌ కన్నా రాజకీయ వార్తలంటేనే ఇంట్రెస్ట్‌!” అంది.
”ఆడవాళ్లు ఎదగలేదని అంటారు కాని అనేవాళ్లలో నిజంగానే ఏదో లోపం వుంది మధూ!” అన్నాడు.
ఆమె అది విని ”ఎదిగి నేనిప్పుడేం చేయాలండీ! కొత్తగా ఏదైనా పార్టీ పెట్టగలనా? లేక పార్టీలో చేరగలనా? బేనర్లు పట్టుకొని రోడ్లమీద తిరగగలనా? ఏదో నాలుగు మాటలు మాట్లాడగానే ఎదిగినట్టా? మీరు నా గురించి ఆలోచించటం ఆపి అబ్బాయి పెళ్లి ఎలా చేయాలో చూడండి! రేపు వాసుదేవ్‌ అన్నయ్యతో మ్లాడండి! నాకెందుకో ఆయన ద్వారా అయితే మనకి ఏదో ఒక దారి కన్పిస్తుందనిపిస్తుంది. మోక్ష కూడా తన ఆఫీసులో అడుగుతానంది” అంది.
”అలాగే మధూ! రేపు వాకింగ్‌లో వాసుతో మాట్లాడతాను” అన్నాడు. ఆయన ఖాళీ అయిన కాఫీ కప్పును కిందపెట్టి లాప్‌టాప్‌ ఓపెన్‌ చేసి తనకేమైనా మెయిల్స్‌ వచ్చాయేమోనని చూస్తూ కూర్చున్నాడు.
****************
ఆనంద్‌కి ఆ వార్త తెలిసినప్పటి నుండి వెర్రి ఆనందంగా వుంది. భార్యతో ఆ ఆనందాన్ని పంచుకోవాలని ఆమె పని చేస్తున్న ఏర్‌టెల్‌ ఆఫీసు దగ్గరకి వెళ్లాడు. ఆమె లేదు. అందులో పనిచేస్తున్న ఇద్దరమ్మాయిలు రోజూ మోక్ష కూర్చునే సీటు పక్కన కూర్చుని వున్నారు. ఆనంద్‌ వెళ్లి వాళ్లను అడిగాడు- ”మోక్ష ఏదీ?” అని… వాళ్లు వెంటనే ”విశాలి గార్డెన్స్‌లో టాటాగోల్డ్‌ ప్లస్‌ వారు ఎగ్జిబిషన్‌ పెట్టారు సర్‌! అందులో మా షాపు పెట్టుకుని మా పబ్లిసిటీని పెంచుకోమని… మాకో ఆఫర్‌ ఇచ్చారు. మా ఆఫీసు నుండి మోక్షను, ఇంకో అమ్మాయిని సెలెక్ట్‌ చేసి పంపారు. ఇప్పుడు తను అక్కడే వుంది” అంటూ ఆ ఎగ్జిబిషన్‌ ఎక్కడ నడుస్తుందో అడ్రస్‌ చెప్పారు. అతను ఒక్కక్షణం కూడా ఆలస్యం చేయకుండా టాటా గోల్డ్‌ప్లస్‌ వారి ఎగ్జిబిషన్‌ దగ్గరకి వెళ్లాడు.
”ఒక ఫైవ్‌ మినిట్స్ నీతో మాట్లాడాలి” అంటూ ఆమె దగ్గరకి వెళ్లాడు ఆనంద్‌.
”ఒక టెన్‌ మినిట్స్ ఆగండి! లంచ్‌ టైంలో మాట్లాడుకుందాం” అంది మోక్ష.
అతను ఏమాత్రం చిరాకు పడకుండా పక్కకెళ్లి నిలబడ్డాడు. అతనామెకు కన్పిస్తున్నాడు. అతనంత ప్రశాంతంగా వుండటం ఆమె ఎప్పుడూ చూడలేదు. గత రెండు, మూడు రోజులుగా ఇలాగే వుంటున్నాడు. ఎందుకో చెప్పలేదు. ఆమె అడగలేదు.
అతను నెలకోసారి ఆమె పని చేస్తున్న ఆఫీసు దగ్గరకి తప్పనిసరిగా వెళ్తాడు. ఆమెకొచ్చిన జీతం మొత్తం తీసికెళ్తాడు… ఆమె ఇచ్చే లోపలే… ”త్వరగా ఇవ్వు టైమవుతోంది” అంటూ కసురుకుంటూ తొందరపెడతాడు. అతనా డబ్బును పట్టుకెళ్లి ఎక్కువ వడ్డీరేటు వున్న బ్యాంకులో కడుతుంటాడు. అతని జీతాన్ని కూడా అందులోనే కడతాడు. ఆమె ఖర్చుల కోసం ఆమె దగ్గర డబ్బులేమీ వుంచడు. అడిగితే ‘నీకేమున్నాయి ఖర్చులు. ట్రావెలింగ్‌ చార్జెసా! లేవు. ఫుడ్‌ చార్జా లేదు! అకామిడేషన్‌ చార్జ్‌ లేదు. ఇంకెందుకు డబ్బులు!’ అంటాడు. నెలంతా కష్టపడితే వచ్చిన డబ్బుల్ని కనీసం కళ్లతో ఓ పదినిముషాలైనా చూసుకోనివ్వరా? అసలు నేనెందుకీ ఉద్యోగం చెయ్యాలి?’ అని అడిగితే పూర్వి ఫ్యూచర్‌ గురించి అద్భుతమైన స్కెచ్‌ గీసి చూపిస్తాడు. ‘చూశావుగా! మన పూర్వి ఇలా వుండాలీ అంటే మనం బాగా కష్టపడాలి. మన గురించి మరచిపోవాలి. జీతం మీద మోజును చంపుకోవాలి. ఇప్పుడు మనకు ఏదైనా అవసరం అయితే మా నాన్నగారు వున్నారు. ఇంటి ఖర్చంతా మా నాన్నగారి శాలరీలోనే వెళ్లిపోతుంది. ఆయన ఇంకా రిటైర్‌ కాలేదు. పెళ్లయ్యాక చాలామంది తల్లిదండ్రుల్లాగా మా నాన్న మనల్ని వేరుచేసి చూడటం లేదు. మా తమ్ముడు పంపే డబ్బులు కూడా అప్పుడప్పుడు కుటుంబ ఖర్చులకి స్వేచ్ఛగా వాడుతుంటాడు. ఇలా వాడుతున్నామని కూడా చెప్పడు. చట్టం తన పని తాను చేసుకుపో తుందన్నట్లే వుంటుంది ఆయన ధోరణి. మనం చాలా అదృష్టవంతులం అంటూ నచ్చచెబుతాడు. ఆమె ఇక నోరెత్తదు.
ఆ ఎగ్జిబిషన్‌లో 25 షాపుల వరకు వున్నాయి. ఫోటో స్టూడియో దగ్గర నుండి శారీస్‌ మాల్‌, సోలార్‌ లైట్స్, బైక్స్‌, డైలీ వేర్‌ ఫర్నీచర్‌, ఎలక్ట్రికల్‌ సామాన్లు, డిష్‌ టీవీ, ఇలా వరసగా చాలా రకాల షాపులున్నాయి. ఆనంద్‌ వాటి వైపు చూస్తూ ఫ్రీ హెల్త్‌ చెకెప్‌ దగ్గరకెళ్లి వెయిట్ చూసుకుంటూ పది నిమిషాలపైనే గడిపేశాడు. మోక్ష లంచ్‌ చెయ్యటం కోసం లేవగానే ఆమె దగ్గరకు వెళ్లాడు.
ఆమె లంచ్‌ బాక్స్‌ ఓపెన్‌ చేస్తూ ”మీరు తిన్నారా? ఈ టైంలో మీరు ఫ్రీగా వుండరేమో!” అంది.
”నువ్వన్నది కరక్టే! నీతో మాట్లాడాలని వచ్చాను” అంటూ అతనికి అప్పుడే ఏదో గుర్తొచ్చినట్లు ”వెయిట్ వెయిట్ నా లంచ్‌బాక్స్‌ నా బైక్‌లో వుంది. తెచ్చుకుంటాను” అని చెప్పి వెంటనే బయట పార్క్‌ చేసి వుంచిన బైక్‌ దగ్గరకు వెళ్లి తన లంచ్‌బాక్స్‌ తెచ్చుకున్నాడు. చేతులు వాష్‌ చేసుకుని వచ్చి ఆమె పక్కన కూర్చున్నాడు. లంచ్‌బాక్స్‌ ఓపెన్‌ చేసి తింటూ అసలు విషయం బయటపెట్టాడు.
అది వినగానే ఆమె షాక్‌ తిన్నది.
షాక్‌లో నుండి తేరుకుని ”మీరంటున్నది నిజమా?” అంది.
”అవును మోక్షా! నేను చెబుతున్నది హండ్రెడ్‌ పర్సెంట్ ఫాక్ట్‌! డౌట్ లేదు. ఇదంతా ఒక మీడియేటర్‌ పుణ్యం” అన్నాడు.
”అయినా కోట్ల డబ్బు వున్నవాళ్లు మనకెలా పిల్లనిస్తారండీ. మనకేమైనా కోట్లున్నాయా? మామయ్యగారితో చెప్పారా ఈ విషయం?”
”ముందు నీతో చెప్పాక చెబుదామని ఇంకా మా నాన్నగారితో చెప్పలేదు”
”ఇలాంటివి పెద్దవాళ్లతో ముందుగా చెప్పాలి. నాదేముంది. మీ అందరికి ఇష్టమైతే నాకూ ఇష్టమే. కానీ అన్ని కోట్లు డబ్బులు వున్నవాళ్లు మనకెలా ఇస్తారండీ అమ్మాయిని? పైగా మన సతీష్‌చంద్ర ఇప్పుడప్పుడే భార్యను అతనున్న దగ్గరకి తీసికెళ్లలేడన్నది తెలిసి కూడా… మళ్లీ ఒకసారి వాళ్లతో మాట్లాడి చూడండి! అన్ని మాటలు జరిగాకనే మామయ్య గారితో చెప్పండి! లేకుంటే వాళ్లు అమ్మాయిని ఇవ్వమంటే మామయ్యగారు బాధపడతారు. ఇప్పటికే ఆయన సతీష్‌చంద్ర పెళ్లి విషయంలో చాలా డిప్రెషన్‌లో వున్నట్లు రాత్రే అత్తయ్యగారు నాతో చెప్పారు” అంది.
”నాన్న డిప్రెషన్‌లో వున్నాడంటే వాడికి పెళ్లికావటం ఎంత కష్టమో అర్ధమవుతోందిగా?” అన్నాడు.
”అవునండీ! సైన్యంలో వుండేవాళ్లకి పిల్లనివ్వాలంటే ఎవరైనా ఆలోచిస్తారని ఇప్పుడర్థమైంది నాకు. మా ఆఫీసులో పనిచేస్తున్న అమ్మాయిల్ని కూడా కదిలించాను. వాళ్లేమన్నారో తెలుసా?”
”ఏమన్నారు?”
”మీ మరిది గారిని పెళ్లి చేసుకుంటే ఏర్‌టెల్‌ సిమ్‌ తీసికెళ్లి వొడాఫోన్‌లో వేసుకున్నట్లు ఐడియా సిమ్‌ తీసికెళ్లి టాటా ఫోన్లో వేసుకున్నట్లు వుంటుంది. అంత డిస్ట్రబెన్స్‌ మాకు అవసరం లేదు. మా ఇంట్లోవాళ్లు ఒప్పుకోరు అన్నారు. మరి ఇన్ని కోట్లు వున్న వీళ్లెందుకు ఒప్పుకున్నారో నాకు అర్థం కావటం లేదు” అంది.
”సైన్యంలో వుండేవాళ్లకి పిల్లనిస్తే లైఫ్‌ అడ్వాన్స్‌డ్‌గా వుంటుందట. అనేక దేశాలు తిరగొచ్చట. చాలా ప్రాంతాలను చూడొచ్చట. బాగా ఎంజాయ్‌ చెయ్యొచ్చట అని కొంతమందికే తెలుసు. వీళ్లు అలా తెలిసిన వాళ్లే అనుకుందాం! పైగా దీనికి మన అదృష్టం కూడా తోడైందని నేను అనుకుంటున్నాను”
”నక్కల పెళ్లికి కుక్కల గోల అన్నట్లు సతీష్‌ పెళ్లికి మన అదృష్టానికి లింకేంటి?”
”వుందిలే!” అన్నాడు సంతోషపడుతూ. అతను రెండు రోజులుగా పడుతున్న ఆనందానికి కారణం ఈ పెళ్లి సంబంధమే అన్న అనుమానం వచ్చింది మోక్షకి. కానీ ఆనంద్‌కి ఎందుకింత ఆనందమో అర్థం కాలేదు.
”ఏమోనండీ మీరెన్ని చెప్పినా నాకు నమ్మబుద్ది కాలేదు. కోట్లు డబ్బు వుండేవాళ్లు అంతకన్నా ఎక్కువ డబ్బు వుండేవాళ్లతో వియ్యమందుతారు కాని మనలాంటి వాళ్లకు అందరు. అందులో పిల్లనిచ్చే దగ్గర అలాంటి వాళ్లకి డబ్బు వల్ల వచ్చే హోదానే ముఖ్యం.”
”వాళ్లకిప్పుడు కావలసింది డబ్బు కాదు. హోదా కాదు. వాళ్లమ్మాయికి పెళ్లి కావటం ముఖ్యం. మనలాగే వాళ్లు కూడా ఎన్నో సంబంధాలు చూసి అలసిపోయి వున్నారని మధ్యవర్తి చెప్పాడు. మన సతీష్‌ ఆర్మీలో వున్నాడన్న డిఫెక్ట్‌ లాంటిదే వాళ్ల అమ్మాయిలో కూడా వుంది. కాకపోతే దానికీ దీనికీ చిన్న తేడా!”
”జోగీ జోగీ రాసుకున్నట్లు డిఫెక్ట్‌కి ఇంకో డిఫెక్ట్‌ను తోడు చేస్తారా? అసలేంటండీ ఆ డిఫెక్ట్‌? అలాంటిదేమైనా వుంటే మామయ్యగారు ఒప్పుకుంటారా?”
”అందుకేగా ముందు నీతో చెబుతున్నది. నువ్వు మా నాన్నను ఈ పెళ్లికి ఒప్పించు. దీనివల్ల మనక్కూడా కొంత లాభం వుంటుంది. ఆ మధ్యవర్తి గత రెండు రోజులుగా అదే మాట్లాడుతున్నాడు. నేను ఆలోచించి వెంటనే ఓ.కె. చెప్పేశాను”
”ఏంటండీ ఆ లాభం? అసలా అమ్మాయిలో వుండే ఆ లోపం ఏంటి ముందు అది చెప్పండి!”
”పెద్ద లోపం ఏం కాదు. పెళ్లయ్యాక అమ్మాయిని లండన్‌ తీసికెళ్లి మంచి ట్రీట్మెంట్ ఇప్పిస్తారట. అక్కడ వైద్యరంగం ఎంత అడ్వాన్స్‌గా వుందో మనకు తెలుసుగా! పెళ్లికి ముందు అయితే సక్సస్‌ కావచ్చు కాకపోవచ్చుని వాళ్ల అభిప్రాయమట”
”ఏమైనా జబ్బా??”
”ఛఛ జబ్బా పాడా! అలాంటిదేమైనా వుంటే నేను ఒప్పుకుంటానా? సతీష్‌ నాకు తమ్ముడే బాబు! నువ్వు నన్ను మరీ అంత తక్కువగా అంచనా వెయ్యకు. జబ్బుండే పిల్లతో వాడేం సుఖపడతాడు. వాడిక్కడ కొద్దిరోజులు వున్నా అమ్మాయితో కాపురం చెయ్యగలిగే సౌకర్యం వుండాలా వద్దా! జబ్బుంటే అదెలా కుదురుతుంది?”
”జబ్బు లేదంటారు. లండనంటారు. మరేంటో ఆ లోపం చెప్పరు. ఇదో టెన్షన్‌ మళ్లా!”
”టెన్షన్‌ వద్దు. ఏమొద్దు. చెబుతాను విను. ఆ అమ్మాయి కుడి కన్ను మనలాగా కాకుండా ఎక్కువసార్లు కొట్టుకుంటుందట. తల ఒంచుకున్నప్పుడు అదసలు కన్పించనే కన్పించదట. అందువల్లనే ఏమో ఆ అమ్మాయి ఎప్పుడు చూసినా తల వంచుకునే వుంటుందట. తల వంచుకుని వుండటం అమ్మాయిలకు ఎంత గౌరవం… ఎంత గౌరవం…”
మోక్షకి పొలమారినట్లై తలమీద కొట్టుకుని ”సతీష్‌ ముందు కూడా తల వంచుకునే వుంటుందా? ఒక్కసారి కూడా తల ఎత్తదా? అలాంటి అమ్మాయిని సతీష్‌ ఎలా ఒప్పుకుంటారనుకున్నారండీ?”
”ఒప్పుకోక ఏం చేస్తాడు? అదే పెళ్లయ్యాక కంటి నరం దెబ్బతిని రెప్ప అదేపనిగా కొట్టుకుంటూ వుంటే పెళ్లాన్ని పోగొట్టుకుంటారా? ఇది కూడా అంతే!”
”అంతేనా?!!”
”అంతేకాదు. కొద్దిగా నలుపు అట”
”నలుపా? ఆ నలుపు వల్లనే కదండీ! నరేంద్ర అన్ని కష్టాలు పడుతున్నాడు. అసలు నరేంద్ర భార్య సౌమ్య గొప్ప అందగత్తె అట. మామయ్యగారు చెప్పారు. కానీ వాళ్ల అత్తగారు ఒప్పుకోరుగా! ఆవిడకి ఆ నలుపే సెంటర్‌ పాయింట్ అయింది”
”ఆ నలుపు వేరు ఈ నలుపు వేరు. వాళ్లకు వీళ్లకు పోలికేంటి చెప్పు! పెళ్లయ్యాక అమ్మాయి మన ఇంటికి వచ్చేటప్పుడు సారెలోకి ఖరీదైన మేకప్‌ కొని పంపిస్తారట. అది కూడా యుఎస్‌ఎ ప్రొడెక్ట్‌. మనం కావాలంటే అమ్మాయితోపాటు ఒక బ్యూటీషియన్ని కూడా మన ఇంటికి పంపుతారట. అసలా బ్యూటిషియన్‌కి బదులు రోజూ నువ్వే ఆ పని చేస్తే వాళ్లిచ్చే శాలరీ ముందు మీ ఏర్‌టెల్‌ వాళ్లు ఇచ్చేది ఒన్‌ బై ఫోర్త్‌ కూడా వుండదేమో. ఇంట్లోంచి బయటకు పోకుండా డబ్బులు సంపాయించుకోవచ్చు నువ్వు…”అన్నాడు.
”తోడి కోడలికి మేకప్‌ చేసి వాళ్ల దగ్గర శాలరీ తీసుకోవటమా!! మీరసలు సతీష్‌కి సొంత అన్నయ్యనేనా?? నాకు తాళి కట్టిన భర్తేనా?”
”పిచ్చి డౌట్లు పెట్టుకోకు పిచ్చిదానా? చెప్పింది చెయ్‌! ఇది మనం చేస్తే నువ్వీ సిమ్‌లు అమ్ముకునే ఉద్యోగం చెయ్యనవసరం లేదు. హాయిగా ఇంట్లో వుండొచ్చు. వాళ్లు నాకు ఇస్తామన్న డబ్బు మొత్తం నీ పేరుతోనే బ్యాంకులో వేస్తాను. నువ్వు మా నాన్నను ఒప్పించు. మా నాన్న ఎలా చెబితే అలా విండు సతీష్‌! వాడు కూడా హాయిగా ఆ ఉద్యోగం మానేసి రావచ్చు”
”మీరు సతీష్‌కి అన్నయ్యలా అన్పించటం లేదు” అంది ఆశ్చర్యపోతూ.
”దేవుడిలా అన్పిస్తున్నాను కదూ!” అన్నాడు ఆనందంతో అతని ఛాతి ఉబ్బి షర్ట్‌ కదిలింది.
కాదు బ్రోకర్‌లా వున్నావంటే చెంపలు వాయిస్తాడని ”అలాంటి అమ్మాయితో సతీష్‌కి పెళ్లంటే వూహించుకో లేకపోతున్నాను. కొద్దిగా ఆలోచించాలి. పాపం అతను కూడా సంతోషంగా వుండాలిగా. సతీష్‌ మనిషి చూడానికి ఎంత బాగుంటాడో మన అందరికీ తెలిసిందే!” అంది.
”వాడి మొహంలే! ఎంత బాగుండి ఏం లాభం? అసలు వాడికి, వాడి చదువుకి, వాడు చేస్తున్న ఉద్యోగానికి పిల్లనెవరిస్తారే! వీళ్లయినా వాడి ఫోని ఇంటర్‌నెట్లో చూసి వాడి ఫిజిక్‌ నచ్చి ఓ.కే. చేశారు. అసలు వాళ్ల అన్నయ్య ఇంటర్‌నేషనల్‌ బిజినెస్‌ చేస్తాడట తెలుసా? అతనికి మన సతీష్‌ నచ్చినంతగా ఎవరూ నచ్చలేదట. అందుకే పిల్లనిస్తామంటున్నారు. లేకుంటే ఎవరిస్తారు చెప్పు!”
”ఐతే! మీరే చెప్పండి మామయ్య గారితో. నావల్లకాదు.”
”దీనివల్ల మనకి చాలా డబ్బు వస్తుందే! నా మాట విను”
”నాకే డబ్బు వద్దు. ఇలాంటి ఆకూ, పూతా తెలియని పనులు నేను చెయ్యను”
”ఆకూ, పూతా ఏంటే? అందుకే అన్నాను. అది సిటి బయట అడవిలో పుట్టింది. దానితో నా వల్ల కాదని… అయినా నీతో నా పెళ్ళి చేశారు మా నాన్న. నీ అడవి భాషను అర్ధం చేసుకోలేక చచ్చిపోతున్నాను” అన్నాడు.
ఆమె కాస్త సీరియస్‌గా చూసి ”నాకంటూ ఓ స్పష్టత లేకుండా, నా మనసుకు నచ్చకుండా నేనేపనీ చెయ్యను. చెయ్యలేను. నాకీ ఉద్యోగం వుంది. ఇది చేసుకుంటే చాలు” అంది.
వెంటనే అతను వేగంగా చురుగ్గా పెదాలను కదిలిస్తూ…
”పిచ్చిదానా! పిచ్చిదానా! ఏముందే ఈ ఉద్యోగంలో. మైకా గనులున్న రాజా కూడా ఇంతగా మురిసిపోయి వుండడేమో కదే! ఇప్పుడంటే అతను వెళ్లి జైల్లో వున్నాడనుకో! ఏదైనా సాహసం చెయ్యందే వస్తుందా? భయపడితే దొరుకుతుందా? రాజీపడుతూ పోతే వున్నచోటే వుంటావు తెలుసా?” అంటూ ఆమె బుగ్గ పట్టుకొని గట్టిగా పిండాడు. ఆ నొప్పికి ఆమె కళ్లలో నీళ్లు చిప్పిల్లాయి. అయినా ఆమె అరవకుండా ఆ బాధను గొంతులోనే నొక్కుకుంది. కెవ్వున అరవాలనే అతనంత గట్టిగా గిల్లాడని ఆమెకు అనుభవమే! ఆ అరపు విని ఎవరైనా వచ్చి ‘అదేంటి బాబు?’ అని అడిగితే ‘ఏం మీరు గిల్లరా? మీకు భార్యల్లేరా! భార్యల్ని ఎలా గిల్లాలో చాలా వాటిల్లో రాసి వుంటుంది చదివి నేర్చుకోండి! వెదవ సంత. వెదవ సంత” అంటాడు. అందుకే పరువు పోతుందని మౌనంగా వుంది.
ఖాళీ అయిన అతని లంచ్‌బాక్స్‌ని కూడా ఆమె హ్యాండ్‌బ్యాగ్‌లోనే కుక్కి ”సరేలే! నేను వెళ్తున్నా! మళ్లీ ఒకసారి ఆలోచించు. నీ క్లోజ్‌ఫ్రెండెవరైనా వుంటే సెకెండ్‌ థాట్ తీసుకో. ఇది మనకు మంచి ఆఫర్‌…” అంటూ వెళ్లిపోయాడు.
ఆమె చేయి కడుక్కుని లేచి వెళ్లి తన సీట్లో కూర్చుంది. ఆమె బుగ్గ అప్పటికప్పుడే గులాబి రేకును మడిచి వదిలినట్లు కందింది. అది చూసి తన పక్కసీటు అమ్మాయి సన్నగా, సరదాగా, తనకు మాత్రమే కన్పించేలా రహస్యంగా ఒక కన్ను మూసి నవ్వింది. ”ఇదో పిచ్చిది. అవకాశం దొరికితే ‘ఈ’ అంటుంది. అలాగే చూస్తే ఇంకాస్త అడ్వాన్స్‌ అయి ఒళ్లంతా తిప్పుతూ ‘ఈహీ!’ అంటుంది. చూడలేక చావాలి. అనుకోకూడదు కాని ప్రపంచంలో అక్కడక్కడ ఇలాంటి పిచ్చివాళ్లే ఎక్కువగా వున్నారు” అని మనసులో అనుకుంది మోక్ష.
ఇంకా వుంది..