మాలిక పత్రిక

విశ్లేషణ: టేకుమళ్ళ వెంకటప్పయ్య

 

మానవుడు కన్ను, ముక్కు, చెవి, చర్మము, నోరు అనే పంచేంద్రియాలకు లోబడి వ్యవహరిస్తుంటాడు. కాలం గడిచే కొద్దీ వీటిపై వ్యామోహం పెరుగుతూ ఉంటుంది. వాటికి బానిసలై వ్యవహరిస్తాం. కానీ వీటిని ఎలా జయించాలి?  అని ఈ కీర్తనలోవాపోతున్నాడు అన్నమయ్య.

 

కీర్తన:

పల్లవి: ఎట్టు గెలుతు బంచేంద్రియముల నే

బట్టరానిఘనబలవంతములు

 

చ.1. కడునిసుమంతలు కన్నులచూపులు

ముడుగక మిన్నులు ముట్టెడిని

విడువక సూక్ష్మపువీనులు యివిగో

బడిబడి నాదబ్రహ్మము మోచె           ॥ ఎట్టు ॥

 

చ.2. అదె తిలపుష్పంబంతనాసికము

కదిసి గాలి ముడెగట్టెడని

పొదిగి నల్లెడే పొంచుక నాలికె

మొదలుచు సర్వము మింగెడిని        ॥ ఎట్టు ॥

 

చ.3. బచ్చెనదేహపుపైపొర సుఖమే

యిచ్చ బ్రపంచం బీనెడిని

చెచ్చెర మనసిది శ్రీవేంకటేశ్వరు

దచ్చి తలచగా దరిచెరెడిని                 ॥ ఎట్టు ॥

(రాగం: కన్నడగౌళ, సం.3. సంకీ.47)

 

 

 

విశ్లేషణ:

పల్లవి: ఎట్టు గెలుతు బంచేంద్రియముల నే

బట్టరానిఘనబలవంతములు.

హయ్యో! శ్రీనివాసా! నేను ఈ పంచేంద్రియాలను ఎలా జయించగలను? ఇవి పట్టి బంధించ వీలుకాకున్నది. ఇవి నానాటికీ నన్ను వశం చేసుకుని ఆడిస్తూ ఉన్నవి.

 

చ.1. కడునిసుమంతలు కన్నులచూపులు

ముడుగక మిన్నులు ముట్టెడిని

విడువక సూక్ష్మపువీనులు యివిగో

బడిబడి నాదబ్రహ్మము మోచె  

కన్నులు చిన్నవైనా చాలా గొప్ప వాడిగా ఉన్నవి. వీటి పస ఏమాత్రం తగ్గక ఆకాశాన్ని తాకుతూ ఉన్నాయి. ఈ చెవులు ఎంత సూక్ష్మమైన చిన్న శబ్దజ్ఞానాన్నైనా విడిచిపెట్టడంలేదు. వెంటనే అందిస్తున్నవి. ఇవి నాదబ్రహ్మమైన ఆ సర్వేశ్వరుని అంశగలవైనప్పటికీ వాటికి ఇష్టం వచ్చిన శబ్దాన్ని మాత్రమే అవి గ్రహిస్తున్నవి. భగన్నామము విన ఇచ్చగించుటలేదు అని అన్యాపదేశంగా చెప్పడం.

 

చ.2. అదె తిలపుష్పంబంతనాసికము

కదిసి గాలి ముడెగట్టెడని

పొదిగి నల్లెడే పొంచుక నాలికె

మొదలుచు సర్వము మింగెడిని

ముక్కు చూడడానికి నువ్వు పుష్పమంత ఉంటుంది. ఆ ముక్కు గాలిని కూడా పన్నువలె కట్టించుకొంటూ ఉంటుంది. దానికి దగ్గరలో ఉన్న నాలుక పని చెప్పనక్కరలేదు. తనకు ఇచ్చ వచ్చినదానినల్ల ఎప్పుడూ మింగ్రుతూనే ఉంటుంది.

 

చ.3. బచ్చెనదేహపుపైపొర సుఖమే

యిచ్చ బ్రపంచం బీనెడిని

చెచ్చెర మనసిది శ్రీవేంకటేశ్వరు

దచ్చి తలచగా దరిచెరెడిని

ఇక రంగు రంగుల దేహముందికదా! ఇది పై పొరలో మాత్రమే స్పర్శజ్ఞానం కలిగి ఉంటుంది. కానీ దాని సుఖలాలత్వము, సుఖేచ్ఛ చూడాలంటే ఈ ప్రపంచాన్నే ప్రసవించేదానిలా ప్రవర్తిస్తూ ఉంటుంది. ఈ ఐదు ఇలా ఇష్టరీతిలో ప్రవర్తిస్తుండగా ఇక మనస్సు వాటికి సదా దాసోహమంటూ సహాయం చేస్తూ ఉంటుంది. కానీ ఆ మనస్సు శ్రీవెంకటేశ్వరుని ప్రయత్నపూర్వకంగా ధ్యానించి దగ్గరైతే అంతకు మించిన ఫలమేమున్నది అంటున్నాడు అన్నమయ్య.

ముఖ్యమైన అర్ధాలు   బట్టరాని = పట్టుకోవీలుగాని, బంధించలేని; బలవంతములు = బలీయమైనవి, విడిఫించుకోవీలులేని; ఇసుమంత = చాలా చిన్నవైన, ఇసుకరేణువంత; ముడుగక = సంకోచించక, ముట్టెడివి = తాకెడివి; వీనులు = చెవులు; మోచు = తాకు; తిలపుష్పము = నువ్వుపూవు (నాసికను నువ్వు పూవుతోను, సంపెంగ పూవుతోను పోల్చుట పరిపాటి); కదిసి  = దగ్గరగు; ముడిగట్టు  = అతిజాగ్రత్తగా దాచు; మొదలు  = కదులు; బచ్చెన  = పూత,వర్ణము; ఈనుట  = ప్రసవించుట; చెచ్చెర  = తొందరగా.

-0o0-