Editor

రచన: విజయలక్ష్మీ పండిట్
సాయంకాలం మిద్దెపైన వాకింగ్ చేస్తూంది విరజ.
టప్ మని శబ్దం రావడంతో వెనుతిరిగి చూసింది.
రెక్కతెగి రక్తం కారుతూ పడివుంది ఒక పావురం. ఒకరెక్కతో ఎగరడానికి ప్రయత్నిస్తూంది.  కాని వీలుకాక రెక్కను టపటపలాడిస్తూ శరీరాన్ని లాగుతూంది కష్టపడి.  క్రిందపడిన రక్తం చుక్కల పై తెగిన రెక్కను క్రిందలాగుతూ పోవడంతో ఎఱ్ఱగా రక్తం గీతలు పడ్డాయి.
“అయ్యో పాపం ఎట్లా తెగింది నీ రెక్క “ అంటూ విరజ పావురాన్ని చేతుల్లోకి తీసుకుని రెక్కను నిమురుతూ చుట్టు చూసింది.  మిద్దెపైని టి.  వి ఆన్టెన్నాకు వేలాడుతూంది గాలిపటానికి కట్టి ఎగరవేతలలో పోటీలలో ఎదుటి గాలీపటాలను తెంపే “మాన్జా “ అది.  గట్టి దారానికి గాజుపెంకుల పొడిని గమ్ములో కలిపి పూసి ఆరబెట్టి అమ్ముతారు గాలిపటాలు ఎగరేసే సంక్రాంతి సీజన్లో.
“గోడమీద ఎగురుతూ వచ్చిందేమో పాపం ఆ మాన్జా చుట్టుకుని తెంపింది రెక్కను” అనుకుంది విరజ. మాన్జాకు అంటుకున్న రక్తంమరక  సాక్షం చెప్పింది .
మాన్జా వల్ల జరిన ప్రమాదాలను విన్నప్పుడు చదివినపుడు,మనుషుల ఆనందాలకోసం మతిమాలిన చేష్టలలో మాన్జా ఒకటని ఎప్పుడో నిర్దారించుకుంది విరజ.
పావురాన్ని చేతిలో పట్టుకుని గబగబ క్రిందికి ఇంటిలోకి వెళ్ళి ఫస్టెయిడ్ బాక్స్ తీసుకుని రెక్కలపైని గాయాన్ని డెటాల్ తో తుడిచి ఆయింట్మెంట్ రాసి రెక్కను దగ్గరకుచేర్చి గాజు క్లాత్తో కట్టుకట్టింది.
విరజ చేతిలో చిక్కిన పావురం ప్రమాదాన్ని ఎదుర్కొంటున్న ప్రాణి బాధ, భయం చూచనగా కనుగుడ్లు తిప్పుతూంది.  కట్టుకట్టి కిచన్ బాల్కనిలో ఒకమూల పావురాన్ని దింపి తినడానికి గింజలు ఒక ప్లాస్టిక్ గిన్నెలో వేసి, ఇంకో  గిన్నెలో తాగడానికి నీళ్ళుపెట్టి లోపలికొచ్చి కిటికీలో నుండి చూసింది.
పావురం అటు ఇటు చూస్తూ ఎవరు లేరని నిర్దారించుకుందేమో నీళ్ళ గిన్నెదగ్గరి కెళ్ళి మెడ వంచి నీళ్ళుతాగింది.  మెల్లగా గిన్నెల చుట్టు ఒకసారి తిరిగి నేలపై చతికిలబడింది.
“పాపం నొప్పిగుందేమో తెగిన రెక్క” అనుకుంటూ లోపలికెళ్ళి తన పనిలోకి మళ్లింది విరజ.
విరజకు మాటిమాటికి, తెగిన రెక్కతో పైకెగరలేక  కుంటుకుంటూ నీరసంగా నడుస్తున్న పావురం మదిలో మెదులుతూంది.  ” కావాలన్న చోటిక స్వేచ్ఛగా ఎగిరిపోలేని అవిటితనం రెక్కలు తెగిన పక్షికి” అనుకుంది విరజ.
అప్పుడు అనూహ్యంగా విరజ రెండురోజులనుండి దిగాలు మొగముతో తిరుగుతున్న కూతురు దీపికను ఆ పావురంతో పోల్చుకుంటూంది.

****
విరజకు కూతురు గీతిక మదిలో మెదిలింది.
ఎప్పుడూ చలాకీగా ఎగురుతూ గెంతుతూ ఆనందగా ఉండే గీతిక అలా దిగాలుగా ఉండడానికి కారణం పైచదువులకు అమెరికాకు పంపలేనని వాళ్ళ నాన్న నికార్సిగా చెప్పడం.
“నీకున్న అకడమిక్ రికార్డ్ కు కాంపస్ సెలక్షన్ లో జాబ్ తప్పక వస్తుంది నీకు .  అమెరకాలో ఎమ్ . ఎస్. చేయడమవసరమా” అని అమెరికాలో ఎమ్ . ఎస్ . చేయాలన్న గీతిక ప్రతిపాదనను వాళ్ళ నాన్న విశ్వనాథ్ కొట్టి  పారేయడంతో గీతిక కలల రెక్కలు కుంచించుకపోయి మనసును నిరాశ, నిస్సత్తువ ఆవరించాయి.
వాళ్ళ నాన్న అమెరికాకు వద్దనడానికి కారణం కూతురు పైని అతిగారాబం. అక్కడ ఏమికష్టాలు పడాల్సి వస్తుందో గారాల కూతురు అనే సగటు నాన్నలకుండే భయం కారణం కాని. . ,పంపే స్తోమత లేక కాదు అని విరజకు, గీతికకు తెలుసు.
గీతిక చిన్నప్పటి నుండి వీలయినంతవరకు పై చదువులు చదివి తరువాత తనకిష్ట మయిన జాబ్ లో చేరి స్థిరపడిన తరువాతనేపెండ్లి చేసుకోవాలనే నిర్ణయించుకున్నట్టు వాళ్ళ అమ్మ విరజతో అంటుండేది.
అకడమిక్ గా మంచి తెలివితో గోల్డ్ మెడల్స తెచ్చుకున్న వాళ్ళమ్మ విరజ, వాళ్ళ నాన్నపట్టుదలకు కట్టుబడి పెండ్లి చేసుకోవడంతో పైచదువులు చదివి లెక్చరర్ గా జాబ్ చేయాలన్న  విరజ కలల రెక్కలు తెగి రాలిపోయాయి అనే ఆలోచన, బాధ గీతక మనసులో నాటుకుంది.
“చదువుకున్న అమ్మనాన్నలు కూడా ఆడపిల్లలు ప్రపంచాన్ని చూడాలి,కాలానుగుణంగా వారి మనసు, ఆలోచనలు పెరగాలి అనే ఆలోచనలు కాకుండా. . , ఎంతసేపు ఆ మూసలో పోసిన పిల్లల భవిష్యత్ ప్లాన్స వేసుకుంటూ వుండిపోతారు”. . అంటుంది గీతిక వాళ్ళ నాన్న అమ్మతో.
విరజకు కూతురి వాదన నిజమనిపించింది.
విరజ వాళ్ళ నాన్న మెదిలాడు మనసులో.
విరజ గ్రాడ్యుఏట్ అవగానే ఎమ్.  ఎ.  చేస్తానని అడిగింది వాళ్ళ నాన్నను.  అప్పటికే విరజకు పెండ్లి
సంబంధం చూసిన వాళ్ళ నాన్న రామకృష్ణ రావు  . . ,”మంచి సంబంధం, అబ్బాయి విశ్వనాథ్ కు మంచిచదువు, ఉద్యోగం,అందం, సాంప్రదాయమైన తెలిసిన కుటుంబం .  నిన్నుకోరి చేసుకుంటానన్నాడు . పైచదువులెందుకు కావాలంటే పెళ్ళయినాక మీ ఆయన్ను ఒప్పించుకుని పైచదువులు చదువుకో “ అని తనపెళ్ళి చేసేయడం, ఇదు సంవత్సరాలలో ఇద్దరు పిల్లలను కనడం జరిగి పోయింది.  వాళ్ళపెంచడంతో తన పైచదువు  మూలపడింది.
తను పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ పాసయి లెక్చరర్ ఉద్యోగం చేయాలన్న తన కలను నిజంచేసుకోలేకపోయింది విరజ.
గీతిక అమెరికాలో యం. యస్ . చేయాలన్న కోరికను విరజ సమర్తించింది.
“నాన్నతో చెప్పి వొప్పించంమ్మా” అని వాళ్ళమ్మతో మొరపెట్టుకుంది గీతిక.
విరజకు భర్త విశ్వనాథ్ ను ఒప్పించడం ఒక పరీక్షనే. విరజ ధైర్యస్తురాలు.  కూతురు అమెరికా చదువు గురించి విశ్వనాథ్ కున్న భయాలు విరజకు లేవు. తనూ పైచదువు చదవలేకపోయానన్న బాధ అనుభవించింది కాబట్టి కూతురు గీతిక మనసును అర్థంచేసుకుంది.
“మగవాళ్లకు ఆ అనుభవం లేదు కదా . కొడుకుల చదువుకిచ్చే ప్రాముఖ్యతను కూతురు చదువుల కిచ్చేవారు కాదు.  వయసొస్తూనే ఆడపిల్ల పెండ్లి ధ్యాస పట్టుకుంటుంది తల్లితండ్రలకు”అనుకుంది విరజ .
ఈ తరం ఆడపిల్లలుకు బయటి ప్రపంచం ఎక్సపోసర్ ఎంతో అవసరం అని విరజ ఆలోచన.  ఈ తరం యువతకు,ముఖ్యంగ ఆడపిల్లలకు కూడా అన్ని విషయాలలో; చదువులు, ఉద్యోగాలు,పెండ్లిళ్ళు, వైవాహిజీవితం విషయాలలో నిర్దిష్ట మయిన కోరికలు,ఆలోచనలున్నాయి. అవి సాధించుకోవాలనే పట్టుదల కూడా మెండుగా ఉంది.  యువత ఆలోచనా ధోరణిలో తరాల అంతరాలు చాల ప్రస్పుటంగా కనిపిస్తున్నాయి.
తమ తరం ఆడపిల్లల్లా తల్లితండ్రుల, అన్నతమ్ముల,భర్తల మాటలకు తలవంచి జీవితాలను గడిపేసే రకంగా లేరు ఈ తరం ఆడపిల్లలు.
యువత చదువుతో పాటు ప్రపంచంలో, ప్రజల ఆలోచనా ధోరణులలో వస్తున్న మార్పులను గమనిస్తున్నారు.  ఈ తరం ఆడపిల్లకు పెండ్లే పరమావధి కాదు. జీవితంలో ఆత్మవిశ్వాసంతో, ఆర్థిక స్వాంతంత్రంతో, తనజీవితాన్ని, కుటుంబాన్ని తమ పిల్లలను రాబోయే తరానికణుగుణంగా పెంచుకోవడం అనే భహుముఖ కర్తవ్యాలు ముందున్నాయి ఆడపిల్లలకు.
మనదేశ మగపిల్లలు, ముఖ్యంగా విదేశాల లో చదివి ఉద్యోగాలు చేస్తున్న వాళ్ళు ఆ దేశాలలో ఆలుమగల జీవితాలను గమనించడం,సర్వెంట్స పెట్టుకోవడం కాస్టిలి కావడం, ఇద్దరు ఉద్యోగాలు చేయడం. . ,కారణాలు ఏమయినా కలిసి ఇంటి పనులలో పిల్లల పెంపకంలో,వంట పనులలో భార్యకు సాయం చేస్తున్నారు. యువతలోని ఈ మార్పుకు కారణం బయటి ప్రపంచంలో వారు పొందుతున్న అనుభవాలు, అవగాహన.
విరజకు ఆలోచిస్తే, మంచి చెడ్డలను బేరీజు వేస్తే” ఆడపిల్లలను విదేశాలలో చదువుల కోసం దూరంపంపుతున్నామే “ అనే భయాందోళనలక్కర లేదనిపిస్తుంది .
విదేశాలలో పైచదువుచదవడంవల్ల ప్రపంచ జ్ఞానం పెరుగుతుంది.  నలుగురితో ఎలా అడ్జస్ట అవ్వాలో నేర్చుకుంటారు. వాళ్ళ జీవితాలను వాళ్ళు మానేజ్ చేసుకోవడం జరుగుంది.  ఈ బిహేవియరల్ మార్పుల వలన ఆడపిల్లలు అనుకోని అవాంతరాలు,ప్రాబ్లంసును ఎదుర్కొనే ధైర్య స్తైర్యాలనిస్తుందని, వారి భవిష్యత్ ను తీర్చిదిద్దుకోవడానికి తోడ్పడుతుందని విరజ ఆలోచన.
అక్కడి ప్రజల జీవితం నుండి నేర్చుకోవాలసినవి చాలా ఉన్నాయి.  ప్రపంచంలో మార్పులను గమనిస్తూ,ఆ  ప్రజలతో జీవిస్తూ  నేర్చుకోవాల్సిందే కదా. . .  అనిపిస్తుంది విరజకు.   “ఎనెన్నో కలలల కంటూన్న ఆడపిల్లలకు జీవితాలలో శీగ్రంగా చోటుచేసుకుంటున్న మార్పుల పై అవగాహన లేనిపక్షంలో పరిస్తితులను ఎదుర్కోలేక జీవితం గాయాలపాలై,వారి కలలరెక్కలు తెగి,గాయపడిన పక్షిలా కుంటుతూ జీవితాన్ని గడపాలసిందే కదా. ?!” అని అనుకుంటోంది విరజ.
విరజ మనసు మాటి మాటికి స్వేచ్చగా ఎగిరే రెక్కలు తెగి మూలగెంతున్న పావురంతో గీతికను పోల్చుకుంటూంది.  కూతురిని నిస్సహాయంగా గెంతుతున్న పావురంతో పోల్చుకోవడాన్ని సహించలేకపోయింది విరజ మనసు.
“పావురానికి ఆ మాన్జా వల్ల పొంచివున్న ఉపద్రవం తెలియక కదా రెక్క తెగింది.  ఆడపిల్లలు అగసాట్ల పాలవడానికి కారణం వీరికి లోకజ్ఞానం లేకపోవడం, హానికరమైన మాన్జాను పోలిన అపాయకరమైన పెనుమార్పులు ప్రపంచప్రజల జీవితాలలో చోటుచేసుకుంటున్నాయన్న అవగాహన లేకపోవడం కదా “అని అనుకుంటూ . . ,”కూతురు గీతిక జీవితంలో ఏమి కష్టాల నెదుర్కోవలసి వస్తుందో” అని విరజ మనసు పరి పరి విధాలుగా ఆలోచించ సాగింది.
తుదకు ఏదో గుర్తుకొచ్చి ఒక కత్తెర తీసుకుని గబ గబ మిద్దెపైకి వెళ్ళింది.  టి. వి. ఆన్టెన్నాకు పొడవుగా వ్రేలాడుతున్న మాన్జాను కత్తిరించి తెచ్చి డస్ట్ బిన్లో పడేసింది.  ఇంకో పక్షి రెక్కలు తెగకూడదని తను మంచి పని చేశానని గాలి పీల్చుకుంది.
ఆ సంఘటనతో విరజ కూతురి విషయమై ఒక గట్టి నిర్ణయానికొచ్చింది.  అమెరకాలో చదువు పూర్తి చేసి ఆ సంవత్సరమే ఉద్యోగంలో చేరిన కొడుకు కార్తీక్ తో చెల్లెలు గీతిక అమెరకాలో పైచదువు విషయంలోతన అభిప్రాయాన్ని చెప్పి
మీ నాన్నను ఒప్పించదలచానని చెప్పింది.
కార్తీక్ కూడా చెల్లెలు గీతిక అభిప్రాయాలను, ఆలోచనలను సపోర్టు చేస్తాడు.
విరజ,వారంరోజులు వీలయి నపుడల్లా భర్తతో మంచిగా,ప్రేమతో కూతురు కలలు కన్న అమెరికాలో పైచదువులకు ఎందుకు పంపాలో, దానివల్ల గీతిక చదువుతో పాటు జీవితాన్ని కూడా ఎలా చదువగలుగుతుందో,ఆ అనుభవం వల్ల తన జీవితాన్ని మలుచుకొనే నేర్పరితనం కూడా గీతికకు పరోక్షంగా జరిగే లాభాలనూ ఉదాహరణలతో చెపుతూ భర్తను ఒప్పించింది
అమెరికాలో పై చదువుకు వాళ్ళ నాన్న ఒప్పుకోవడంతో ముడుచుక పోయిన గీతిక కలలరెక్కలు విశాలంగా విచ్చుకున్నాయి.
తన ఆనందానికి అవదులు లేవు. స్నేహితుకు ఫోన్ చేసింది. అమ్మ నాన్నను కౌగిలించుకొని ముద్దాడింది.
అన్న కార్తీక్ తో సంతోషాన్ని పంచుకుంది.  విశ్నానాథ్ కు కూతురిని ఆనందంగా చూడడంతో పెద్ద భారం
దిగినట్టయింది .
భార్య విరజ మాటలలో నిజం లేకపోలేదనే  భావన స్థిర పడింది అతనిలో.

*****

పదిరోజుల తరువాత పావురం రెక్క గాయం మాని కొంచెం కొంచెం ఎగరడం మొదలు పెట్టింది .  విరజకు కోలుకుని ఎగరడానికి ప్రయత్నం చేస్తున్న పావురాన్ని చూసి చాల సంతోషంగా ఉంది ఒక మూగజీవికి మరలా జీవితానిచ్చాననే తృప్తితో.
అమెరికాకు వెళ్ళడానికి కావాల్సిన క్వౌలిఫికేషన్లను,ముందుపనులన్ని స్నేహితురాళ్ళతో కలిసి చేసుకుని మంచి యూనివర్సిటీ లో సీటు కూడా సంపాదించుకుంది గీతిక .
వాళ్ళనాన్న సుముఖంగా లేకపోవడంతో ఆగిపోయిన ప్రయాణానికి డేట్ ఫిక్స్ చేసుకుంది.
అదే యూనివర్సిటీలో సీటువచ్చిన ఇద్దరు స్నేహితులతో కలిసి వెళ్ళడానకి గీతిక అన్ని సర్దుకుంది విరజ సలహా సహాయంతో.
రాజీవ గాంధి ఇంటర్నేషనల్ ఏయిర్పోర్టులో ఇంటర్నేషనల్ టర్మినల్ యువతతో, దిగులుతో కూడిన ఆనందంతో జాగ్రత్తలు చెపుకుంటూ,
వీడ్కోలు చెప్పే తల్లి తండ్రులతో కోలాహలంగా ఉంది.
ఒకవైపు ఎమ్.  ఎస్.  చదవడానికి అమెరికాకు వెళుతున్నాననే ఆనందం, మరో వైపు ఎప్పుడూ అమ్మ నాన్నలను వదిలి దూరంగా ఉండని గీతిక మనసును కంట్రోల్ చేసుకుంటూ ఇద్దరు స్నేహితురాళ్ళతో సెక్యూరిటీ చెక్ వైపు నడుస్తూ కండ్లుతుడుచుకోవడం విరజ,విశ్వనాథ ల చూపులను తప్పించుకోలేకపోయింది.
సెక్యూరిటీ చెక్ ముగించుకుని చేయి ఊపుతూన్న కూతురును చూస్తూన్న విరజ, విశ్వనాథ్ ల మనసులు బరువెక్కాయి.  ఇటువైపుకు తిరిగి కండ్లుతుడుచుకుంటున్న భార్య బుజం పై చేయివేశాడు విశ్వనాథ్ . రాని నవ్వును మొహంపై పులుముకుంటూ . . , ”నాకు ధైర్యం చెప్పి నీవు ఏడుస్తున్నావా. . విరీ”. . అన్నాడు ఓదార్పుగా .  ఇద్దరు ఇంటికి తిరిగి వచ్చారు .  కూతురు గీతిక లేక ఇల్లు ఉసూరుమనిపించింది వారికి .
అయినా కూతురి కోరిక నెరవేరి కలలరెక్కలతో తాను ఏర్పరుచుకున్న లక్ష్యం వైపు ఆకాశంలో విమానంలో ఎగిరి వెళుతూందనే ఆనందంతో మనసును సంభాలించుకుంది విరజ.
విరజకు పావురం గుర్తుకు వచ్చి . . ,”గీతిక వెళ్ళే పని ఒత్తిడిలో ఈ రోజు పావురానికి గింజలు వెయ్యలేదు
కదా”అని అనుకుంటూ బాల్కనీలోకి వెళ్ళింది .  చిందిపోయిన గింజలతో, గిన్నెలో మిగిలిన నీళ్ళతో
ఆ బాల్కని ఖాళీగా ఉంది.
“గాయం మానింది, నిస్సహాయత తొలిగింది, మానిన రెక్కలతో ఎగిరిపోయింది పావురం “ అనుకుంటూ సంతోషంగా లోపలికి నడిచింది విరజ.
విశ్వనాథ్ మాటలు,”జాగ్రత్త నాన్నా గీతు. . ,చేరిన వెంటనే ఫోన్ చేయి, మెసేజ్ ఇవ్వు రోజు ఫేస్ టయిములో మాట్లాడు” అని ఫ్లైట్ టేకాఫ్ కు ముందు కూతురుతో చెపుతున్న భర్త విశ్వనాథ్ మాటలు వినింది.  భార్యను, పిల్లలను అమితంగా ప్రేమించే విశ్వనాథ్. . , కూతురు ఎడబాటును ఎట్ల తట్టుకుంటారో అని కొంచెం దిగులు పడింది విరజ.

***\\\***\\\****

రచన: భువనచంద్ర

రచన: మన్నెం శారద

అతను కళ్ళద్దాలు సవరించుకొని అందులో రసింది దీక్షగా చదివేడు. ఆ పైన పకపకా నవ్వాడు.
కాన్హా అసహనంగా చూస్తూ నిలబడ్డాడు.
“ఏముంది అందులో?”
“ఏముంటుంది? మామూలే. నీకు తనకి ఉన్న అనుబంధానికి వెల లేదట. నువ్వు చేసిన సహాయానికి డబ్బిస్తే నువ్వు బాధపడతావని డబ్బివ్వడం లేదట. ప్రేమకి పర్యవసానం పెళ్లి కాకపోతే ఆమె హృదయంలో మొదటి స్థానం నీదేనట. మనసు నెప్పుడైనా ఒంటరితనం ఆవహించినా, బాధ కల్గినా మొదటిసారి గుర్తు చేసుకునేది నిన్నేనట. ఎప్పుడయినా తన దగ్గరకి రావొచ్చని ఎడ్రసిచ్చింది.” అని చెప్పేడతను.
ఆ మాటలో కొన్ని పదాల అర్ధం నిర్దుష్టంగా తెలీకపోయినా కాన్హా కళ్లు నీటితో చిప్పిల్లేయి.
అతనది చూసి పకపకా నవ్వి “ఏంటి ఏడుస్తున్నావా? ఇవన్నీ నిజమనే నమ్మేస్తున్నావా? మగాడిపట్ల టియర్‌గాస్ ఆడాళ్ళు. చక్కగా ఈ మాటలు చెప్ఫేసి చెక్కేసిందా? సరిగ్గా నాలుగేళ్ల క్రితం నా ప్రియురాలు కూదా ఇలానే చెప్పేసి ఎవణ్ణో కట్టుకుని బాంబే వెళ్ళిపోయింది. నమ్మకు. ఈ దగాకోరు మాటలు నమ్మకు. అంతా ట్రాష్.” అంటూ మళయాళంలో అరుస్తూ ఆ ఉత్తరాన్ని ముక్కలుగా చింపేసి గాలిలో ఎగరేసేడతను.
కాన్హా అతని చర్యకు నిరుత్తుడయి కోపంగా అతని కాలర్‌ను పట్టుకొని కొట్టబోయేడు.
“వద్దు. వాడు పిచ్చోడు. కొట్టకు” ఎవరో పోర్టరు వచ్చి కాన్హా నుండి అతన్నొదిలించేడు.
కాన్హాలో అప్పూడావరించింది చెప్పలేని నిస్పృహ.
ఎప్పుడయినా, ఎన్నడయినా లిఖితని చూడాలనిపిస్తే.. వెళ్ళే దారి పూర్తిగా సమాధి చేయబడించని తెలిసి అతని హృదయం నొక్కేసినట్లయింది.
నిర్లిప్తత ఆవరించిన హృదయంతో అతను మున్నార్ బయల్దేరేడు.
బస్సు కదిలింది. ఓ మూల సీటులో కూర్చుని అతను అనుకున్నాడు. ‘ఆమెనెందుకు కలవాలి. కలిసినా తమ మధ్యనున్న అంతర్యాలు కలవవు. ఆ ఎడ్రస్సలా పోవడమే ఒక విధంగా మంచిదేమో.
కఠినమైన నిర్ణయం కన్నీరు తెప్పిస్తుంటే కళ్ళు మూసుకున్నాడతను.

**********
డాక్టరు ప్రభంజన విచారంగా తన గదిలో కూర్చొని ఎంతకూ బయటకు రాకపోయేసరికి ఈశ్వరి అనుమానంగా ఆమె గదిలోకి తొంగి చూసింది.
ప్రభంజన కూర్చున్న భంగిమలోగాని, చూపులోగాని మార్పు రాకపోయేసరికి ఈశ్వరి తనే చొరవ చేసుకొని లోనికొచ్చి ‘మేడం’ అని పిలిచింది.
ప్రభంజన చూపు మరల్చి ఈశ్వరి కేసి చూసి విచారంగా మొహం పెట్టి “నువ్వనవసరంగా నా కొంప ముంచేవు” అంది బాధగా.
ఈశ్వరి ఆమె వైపు తెల్లబోతూ చూసి “ఏం జరిగింది మేడం. వెంకట్‌ని తెసుకొస్తానని వెళ్ళి ఇలా దిగులుగా వచ్చేరేంటీ? అతను కనబడలేదా?” అంది ఆత్రుతగా.
“నేను ఓంకారస్వామి దగ్గర కెళ్ళేను. అతను నా పూర్వజన్మ గురించి చెప్పేడు. అప్పట్నించి నా మనసు మనసులో లేదు. నా భర్త ఎవరో తెలిశాక.. నాకన్నం ముట్టబుద్ది కావటం లేదు. ఏం చేయాలో దిక్కు తోచక ఏడుస్తున్నాను” అంది ప్రభంజన.
ఈశ్వరి ఆశ్చర్యంగా చూస్తూ “ఏమిటీ, డాక్టర్ సుందరంగారు మీ భర్త కాదా?” అంది.
“పోయిన జన్మలో కాదట. ప్రస్తుతం నా భర్త.” అంటూ ఆగి ఈశ్వరి కళ్లలోకి చూసింది.
“చూశారా! నన్నన్నారుగాని మీక్కూడా పూర్వజన్మలోని భర్త మీదే ప్రేమ కల్గింది. ఇప్పుడింతకీ ఆయనెక్కడున్నాడు.”
ప్రభంజన వేలుపెట్టి వరండాలొకి చూపించింది.
ఈశ్వరి అటు చూసి ఎవరూ లేకపోవడంతో “అక్కడెవరున్నారు మీ పెంపుడు కుక్క తప్ప” అంది.
“అదే నా భర్తట. నా మీద ప్రేమతో నా ఇంట్లోకే వచ్చేసింది. ఇప్పుడు నేనేం చేయాలి.” అంది బాధగా ప్రభంజన.
ఈశ్వరి మొహం ఏవగింపుగా పెట్టి “చా! చ! ఈ కుక్కా!” అంది.
ప్రభంజన ఈశ్వరి వైపు అదోలా చూసి “అలా అనకు. నాకు బాధేస్తుంది. ఏదో పాపం కొద్ది అలా పుడితే అది నా భర్త కాకపోతుందా? నేను సుందరంగారిని వదిలి దాన్ని తీసుకెళ్ళి పోదామనుకుంటున్నా.
ఈశ్వరి నవ్వాపుకొని “ఖచ్చితంగా మీకు పిచ్చి పట్టిందనుకుని పిచ్చాసుపత్రిలో వేస్తారు. గుట్టు చప్పుడు కాకుండా దాన్ని తరిమేసి సుందరంగారితో హాయిగా ఉండండి” అంది.
“ఎందుకని?”
ప్రభంజన సూటి ప్రశ్నకి ఈశ్వరి చిరాగ్గా చూసింది.
“ఎందుకేమిటి, సొసైటీలో మీరొక పెద్ద డాక్టరు. ఒక కుక్క పూర్వ జన్మలో మీ భర్తంటే నవ్వరూ. పైగా దాంతో వెళ్తే మీ గౌరవమేం కావాలి?”
ప్రభంజన ఈశ్వరికేసి నిశితంగా చూసి “నీ పెళ్లయి ఎన్నేళ్ళయింది?” అనడిగింది.
“పద్నాలుగేళ్ళు”
“పద్నాలుగేళ్ళు కాపురం చేసిన భర్తని, కన్న పిల్లల్ని సొసైటీలో నీకున్న స్థానాన్ని వదిలేసి వెంకట్ అనేవాడితో వెళ్లిపోతే నీ గౌరవం మాత్రం పోదా? నువ్వెళ్లిపోగానే నీ భర్త, పిల్లల గతేంటి?” అనడిగింది సూటిగా.
ఈశ్వరి తెల్లబోయినట్లుగా చూసిందామెవైపు.
మొదటిసారిగా ఆమె సరైన జవాబు చెప్పలేకపోయింది.
ప్రతివాళ్ళూ తమ పూర్వజన్మల గురించి తెలుసుకొని ప్రస్తుత అనుబంధాలు వదిలేసి వెళ్ళిపోతే ప్రపంచమేమైపోతుందో ఆలోచించు. అసలివన్నీ నమ్మదగ్గ విషయాలు కాదు ఈశ్వరి. వాళ్లు బ్రతుకు తెరవుకోసం ఏవేవో చెబుతారు. నా చిన్నప్పుడొక జ్యోతిష్కుడు నాకసలు చదువే రాదన్నాడు. ఆ మాట మనసులో పెట్టుకుని చదవకపోతే నేను డాక్టర్నయ్యేదాన్నా? ఆలోచించు” అంటూ ఆ గదిలోంచి డిస్పెన్సరీ వైపు వెళ్లిపోయింది డా.ప్రభంజన.
ఈశ్వరి మొదటిసారి ఆలోచించడం మొదలెట్టింది.
*****
వెంకట్ అనుచరులు తలుపు తాళం తీసి అన్నం కేరియర్ అక్కడ పెడుతూ “అన్నం తెచ్చేం” అన్నారు. చీకట్లో మంచం కేసి చూస్తూ.
“నాకొద్దు” అంది మంచం మీద ఆకారం.
“ఏమో మాకు తెల్దు. ఆయన తినమని చెప్పేడు. తిను”
“ఆయనెప్పుడొస్తాడు?”
“చెప్పలేదు”
“ఇప్పుడే రమ్మనీసిండి. నాకు సూడాలనిపిస్తన్నదా బాబుని”.
ఆమె మాట తీరుకు ఆశ్చర్యపడి టార్చిలైటు వెలిగించేడు అందులోని వ్యక్తొకడు.
ఆ వెలుగులో మంచమ్మీద కూర్చున్న ఆకారాన్ని చూసి అందరి గుండెలు ఝల్లుమన్నాయి.
చారెడు బంతిపూల దండతో జడేసుకుని చంకీ రవిక, నైలాను చీర కట్టి మెల్లకన్నుతో మెల్లిగా నవ్వింది అప్పలనరసమ్మ.
“నువ్వెవరివి. ఆవిడేది?” అన్నారు వాళ్లు కోపంగా.
“నేనెవతినా! మీ కళ్లల్లో దుమ్ముగొట్టా. నన్నే కదరా ఆటోరిచ్చాలో అమాంతం తెచ్చి ఈ గదిలో కుదేసినారు. ఎవురో సాధువు ఆ కిటికీలోంచి నా బుర్ర మీన సెయ్యెట్టి ఆ ఎంకటుగాడే నీ మొగుడు. ఆణ్ని మనువాడమని సెప్పి ఇంత బుగ్గి నా మొకాన కొట్టి ఎల్లిపోనాడు. అంతే. నా ఆకారమిలాగయిపోనాది. మీరు బేగెల్లి ఎంకటుని రమ్మని సెప్పండి.” అంది అప్పలనరసమ్మ.
ఆ మాటలు విని వాళ్ల గుండె బేజారైంది.
పరుగున వెంకట్ దగ్గరికి పరిగెత్తేరు.
అప్పుడు వెంకట్ ఓంకారస్వామి దగ్గర కూర్చొని ఉన్నాడు.
వెంకట్ వాళ్లవైపు ప్రశ్నార్ధకంగా చూశాడు.
“కొంప మునిగింది. ఆవిడ మారిపోయింది” అన్నారు వాళ్లు గుసగుసగా వెంకట్ పక్కన చేరి.
“అంటే! పారిపోయిందా?” అనడిగేడు వెంకట్ గాభరాగా.
“లేదు సామి. అదెవర్తిగానో మారిపోయింది. నిన్ను సూడాలంటుంది. ఎంటనే నిన్నట్టుకొచ్చేయమని అరిచి గీ పెడుతుంది. అందుకే నీకు సెబుదామని.” అన్నారు వాళ్లు.
ఓంకారస్వామి ఏవిటన్నట్లుగా చూశాడు వెంకట్ వైపు.
మిగతా భక్తులకి అనుమానం రాకుండా వెంకట్ లేచి ఓంకారస్వామి చెవిలో విషయాన్ని గుసగుసగా చెప్పేడు.
ఓంకారస్వామి భ్రుకుటి ముడిపడింది.
“తమాషాగా ఉందే. నిజంగా మీరు కేయూరవళ్లనుకొని ఇంకెవర్నొ బంధించలేదు కదా.” అనడిగేడు.
“ఇంకా నయం. నేనే కదా ఆవిణ్ణి తీసుకెళ్లింది” అన్నాడు వెంకట్.
“అయితే ఇదేదో చిత్రంగా ఉంది. నువ్వెల్లొకసారి చూసిరా. “అన్నాడు ఓంకారస్వామి.
వెంకట్ అదురుతున్న గుండెతో వాళ్ల వెంట బయలుదేరాడు.
*****
రైలు వేగంగా వెళ్తోంది. కాన్హా ప్రాట్ఫామ్ మీద నిలబడి తనని అలాగే చూస్తూ నిలబడిపోయిన దృశ్యం లిఖిత కళ్ళనుండి వీడిపోవడం లేదు.
“బేబీ!”
తండ్రి పిలుపుకి కళ్ళు తెరచి చూసింది లిఖిత.
“నేను పడుకుంటాను” అన్నాడాయన.
లిఖిత కర్టెన్ సరిచేసి చలిగా అనిపించి కొద్దిగా ఏ.సి తగ్గించి కూర్చుంది తన సీట్లో.
కార్తికేయన్ పడుకున్నాడు.
లిఖిత రైలు వేగంగా వెళ్తుంటే అద్దంలోంచి దట్టంగా పరిగెత్తుతున్న కొబ్బరి చెట్ల సముదాయాన్ని చూస్తూ కూర్చుంది.
సాయంత్రమయింది.
రైలు జాలార్ పెయిట్‍లో ఆగింది.
వెంటనే ఎస్పీ హరిహరన్ గుర్తొచ్చేడామెకు.
ట్రెయిన్ తమిళనాడు బంద్ వలన అక్కడాగిపోతే ఆయన తనకు చేసిన మర్యాదలు గుర్తొచ్చేయి.
గబగబా గుమ్మం దగ్గర కొచ్చి అక్కడే నిలబడి ఉన్న రైల్వే కానిస్టేబుల్ని పిలిచి “హరిహరన్గారున్నారా?” అనడిగింది.
అతను వెళ్లి మరో ఇన్పెక్టర్ ని పిలుచుకొచ్చేడు.
అతను వెంటనే లిఖితను గుర్తుపట్టి సెల్యూట్ చేసేడు.
లిఖిత అతనికి ప్రతి నమస్కారం చేస్తూ “హరిహరన్ గారున్నారేమో చూద్దామని” అంది.
వెంటనే అతని మొహం మ్లానమైంది.
“రెండ్రోజుల క్రితమే ఆయనకి హార్టెటాక్ వచ్చింది.” అన్నాడతను.
“ఇప్పుడెలా ఉన్నారు?” అంటూ గాభరాగా అడిగింది లిఖిత.
“చనిపొయేరు. ఒక్క స్ట్రోక్కే”
అతని జవాబు ఆమె మనసుని నలిపేసింది. అసలే కాన్హా ఎడబాటుతో కుమిలిపోతున్న ఆమె మనసులో దుఃఖం ఆగలేదు. కన్నీరు వెంటనే చెంపల మీదకి జారింది.
“సారీ! చెప్పకూడదనుకున్నాను.” అన్నాడతను.
లిఖిత జవాబు చెప్పలేదు.
అతను తన కర్తవ్యం గుర్తొచ్చినట్లుగా వెళ్లి ఫ్లాస్కోతో కాఫీ టిఫిన్స్, అరటిపళ్లు తెచ్చి ఆమెకందించబోయేడు.
“వద్దు” అంది లిఖిత హీనస్వరంతో.
అ”అలాగనకండి. సార్ చాలా మంచివారు. ఎన్నడూ పోలీసాఫీసర్ దర్పం ప్రదర్శించలేదు. ఆయనక్కావలసిన వాళ్లు మాకూ కావాల్సిన వాళ్ళే!” అంటూ బలవంతంగా లోనికొచ్చి బెర్త్ మీద ఉంచేడు.
రైలు కదిలింది.
అతను దిగి మళ్లీ సెల్యూట్ చేసేడు.
రైలు వేగమందుకుంటుంటే లిఖిత కన్నీటిని దాచుకోలేకపోయింది. నిశ్శబ్దంగా అవిరామంగా వస్తున్న కన్నీటిని తుడుచుకుంటూ కూర్చుంది.
తన మనసుని దోచుకున్న ఎవరు వీరంతా.
ఊరుకాని ఊరులో భాషేతర ప్రాంతంలో తన్ని ఆదుకొని ఆత్మీయతని పంచిన మనుషులు.
తనంటే ఎవరో ఏమిటో తెలియకపోయినా మానవత్వాన్ని చూపించిన ఘనులు.
ఇంకా అక్కడక్కడా ఇలాంటి వారుండబట్టే తను తన తండ్రిని కలుసుకోగల్గింది.
కార్తికేయన్ లేచి కూర్చుని లిఖిత వైపు చూసి “ఏంటమ్మా అలా వున్నావు?” అనడిగేడు.
లిఖిత హరిహరన్ మరణం గురించి చెప్పింది.
అతను బాధగా కళ్లు మూసుకున్నాడు.
కాస్సేపటికి కళ్లు తెరచి “అందుకే నేనీ మరణాన్ని జయించాలని విశ్వప్రయత్నం చేసేను. కాని ప్రయోజనం లేకపోయింది” అన్నాడు బాధగా.
అతని ఎదురు సీటులో కాషాయ వస్త్రాలు ధరించి, నున్నగా గుండుతో నుదుటన చందనం లేపనంతో చెవులకి బంగారు సింహపు మకరకుండలాలతో కుడిచేతికి బంగారు కంకణంతో కూర్చున్న వృద్ధుడు కార్తికేయన్ వైపు చూసి “మీరెవరు?” అనడిగేడు.
“ఒక సైంటిస్టుని”
“మరి మరణమంటున్నారేమిటి?”
“అవును. చావులేని మందు కనుక్కోవాలని విశ్వప్రయత్నం చేసి ఓడిపోయాను. చివరికి మళయాళ క్షుద్రోపాసకుల్ని కలిసి ఆ అద్భుత శక్తిని సంపాదించాలనుకున్నాను. అదీ జరగలేదు” అన్నాడు కాస్త విచారంగా.
ఆ వృద్ధుని పెదవులు అపహాస్యంగా విచ్చుకున్నాయి.
“క్షుద్ర అనే పదంలోనే తక్కువ, నీచం అనే అర్ధాలు ఇమిడి ఉన్నాయి. అలాంటి క్షుద్రోపాసకులు మహత్తరమైన మరణ రాహిత్యం గురించి మీకు బోధించగలరని ఎందుకనుకున్నారు?”
అతని ప్రశ్నకి జవాబు చెప్పలేకపోయేడు కార్తికేయన్.”లాబరేటరీలో నిర్విరామ శ్రమ నాకే ప్రయోజనం కూర్చలేదు. . అందుకే వాళ్లనాశ్రయించేను. ఓటమి మనిషిని బలహీనుణ్ని చేస్తుంది కదా!” అన్నాడు చివరికి.
అతను తల పంకించి కాస్సేపు కళ్లు మూసుకుని తెరచి “మరణరాహిత్యం! అంటే మరణం లేకపోవడం. అది లేకపోతే జననముంటుంది కాని మరణముండదు. అప్పుడీ భూవిస్తీర్ణం మానవవాసానికి సరిపోతుందా? ఇప్పటికే ఆకాశ హర్మ్యాలు నిర్మిస్తున్నారు. అడవుల్ని నరకుతున్నారు. సముద్రాల్ని, నదుల్నీ పూడుస్తున్నారు. ప్రకృతినంతా వికృతం చేసేస్తున్నారు. సంతృప్తి అనే పదాల్ని పూర్తిగా సమాధి చేస్తున్న మనిషి మరణం లేకపోతే మృగమయిపోడూ!” అన్నాడు.
లిఖిత అంతసేపు అనాసక్తంగ వారి సంభాషణ వింటున్నదల్లా అతని మాటలకు ఆసక్తురాలయి వారి వైపు తిరిగింది.
“అంటే నా ఉద్ధేశ్యంలో ఈ మహత్తరమైన రహస్యాన్ని అది మంత్రం కానివ్వండి, మందు కానివ్వండి. అందరికీ అందుబాటులోకి తేవాలని కాదు. మనుషులు అకాలంగా మరణం వాతపడకుండా, అలానే గొప్పవారిని, మేధావుల్ని రక్షించుకోవాలని నా ఆకాంక్ష.”కాని ఇది ఎవరివల్లనా కాదని తెలిసి పొయింది. పూర్వం శుక్రాచార్యుల వారు కచుడికి బోధించిన మృతసంజీవినీ విద్య కూడా కట్టు కథేననుకుంటాను” అన్నాడు కార్తికేయన్.
“కాదు”
ఆయన జవాబు విని “అయితే ఉందంటారా?” అనడిగేడు కార్తికేయన్.
ఆ ప్రశ్నలో కొంత హేళన మిళితమై ఉండటం గమనించాడా వృద్ధుడు.
“మన శక్తికి అందని పరిజ్ఞానం లేదనుకోవడం కేవలం మన అజ్ఞానం మాత్రమే. అయితే మానవ అవతారం ఎత్తిన భగవంతుడు కూడా మరణించేడు. మనకి చావు అనివార్యమని చెబుతూ! కాని మృత సంజీవిని విద్య ఉన్నది. అది ప్రస్తుతం తెలిసిన వ్యక్తి ఒకరే.”
“ఎవరాయన?”
“కపాలబ్రహ్మ. తూర్పు కనుమలలో అరకులోయకి దగ్గర్లో ఉన్న బొర్రా గుహల కావల్ ఉంటాడని తెలుసు. ఈ ఉత్తరాయణంలొ ఆయన తనువు చాలిస్తారని విన్నాను.” అంటూ వ్రేళ్ళని లెక్కపెడుతూ.”ఇంకెంత, ఆయన సమాధి కావడానికి మరో మూడు రోజులు మాత్రమే ఉంది” అన్నారాయన.
ఆ మాటలు వినగానే కార్తికేయన్‌లో ఉత్సాహం పొంగి పొరలింది. టైము చాలా తక్కువగా ఉండటం వలన ఒక విధమైన టెన్షన్ కూడా చోటు చేసుకుంది. కాని దాన్ని బయటకి కనిపించనీయకుండా” మీరు చెబుతున్నది నిజమేనా?” అనడిగేడు.
ఆయన కార్తికేయన్ కేసి కళ్ళు తిప్పి చూశాడు.
ఆ కళ్లు మండుతున్న అగ్నికణికల్లా ఉన్నాయి.
“ప్రకృతిని నమ్ముతూ మాకు తెలిసిన పరిజ్ఞానాన్ని విషయ వాంఛలకి ఉపయోగించకుండా ఊరూరా మంచిని పంచడానికి తిరుగుతున్న ఉపదేశికులం మేం. మాకబద్ధమాడాల్సిన పని లేదు.”
లిఖిత ఆయన కోపాన్ని చూసి భయపడింది.
“నాన్నారు చాలా జబ్బున పడి లేచేరు. ఏదైనా ఆయన మాటలు మిమ్మల్ని బాధిస్తే క్షమించండి”
ఆయన చిరునవ్వు నవ్వాడు.
“కోపం కాదది. నా నిజాయితీకుండే తీక్షణతది” అన్నాడాయన.
లిఖిత ఆయనకి అరటి పళ్లందించింది.
ఆయన లిఖితని ఆశీర్వదిస్తూ “శుభజాతకం. తలిదండ్రులకి ఆసరా అవుతావు” అన్నాడు.
అందరూ టిఫిన్స్ తిన్నారు.
రైలు వేగం పెంచుకుంది. అందరూ తెరలు వేసుకొని పడుకున్నారు.
అక్కడ నిద్రరాని వారిద్దరే.
ఒకరు తన సాధన వ్యర్ధమైందనే వేదనతో కార్తికేయనయితే మరొకరు లిఖిత.
మధ్యరాత్రి రైలు గుంటూరులో ఆగింది. లిఖిత ట్రెయిన్ దిగింది తండ్రిని తీసుకొని.
ఇద్దరూ బస్సులొ విజయవాడ చేరుకొని మద్రాసు నుండొస్తున్న హౌరామెయిల్‌ని కాచ్ చేసేరు. కండక్టర్‌ని బ్రతిమిలాడి రెండు సీట్లు సంపాదించింది లిఖిత.
తాము విశాఖపట్నానికి దగ్గరగా వచ్చేస్తున్నామన్న తలంపు ఆమెనొక రకమైన ఉద్వేగానికి గురి చేస్తోంది. తొందరలో తల్లిని చూడబోతోంది. అదీ తండ్రితో కలిసి.
తల్లిని… తండ్రిని తను కలపబోతోంది.
పుట్టినందుకు తన జన్మకొక సార్ధకత లభించబోతోంది.
ఇలాంటి తలపులతో ఆమె హృదయం తీవ్రంగా స్పందిస్తోంది. అలాగే ఆలోచిస్తూ ఆమె ఎప్పుడో నిద్రలోకి జారుకుంది.
అలా ఎంత సేపయిందో.
సరిగ్గా ఎవరో తట్టినట్లు మెలకువొచ్చేసింది.
బాగా తెల్లారిపోయింది.
ఎండ గూడా వచ్చేసింది.
రైలు స్టేషన్లో ఆగి ఉంది.
“ఏ స్టేషనిది?” అనడిగింది ఎదురుగా సంపెంగి పూలమ్ముతున్న వ్యక్తిని.
“వాల్తేరు” అన్నాడతను.
లిఖిత ఆనందంగా తండ్రి బెర్త్ వైపు తిరిగి లేపబోతూ ఉలిక్కిపడింది.
అక్కడ బెర్త్ మీద అతను కప్పుకున్న దుప్పటి మాత్రమే ఉంది.
లిఖిత ఉలిక్కిపడి టాయిలెట్స్ వైపు వెళ్లింది. అక్కడా అతను కనిపించలేదు.

ఇంకా ఉంది.

రచన: కన్నెగంటి అనసూయ

మజ్జానం బడి వదిలే ఏలయ్యింది. పొద్దున్ననగా పెరుగన్నం తినెల్లినోళ్ళు ఆకలితో నకనకలాడతా ఇంటికొత్తారని.., ఆళ్లకి అన్నాలు పెట్టి తను తినొచ్చులే అని పనంతా అయ్యాకా నీళ్ళోసుకుని ఈధి తలుపులు దగ్గరకేసి వసారా మీద గోడకి నిలబెట్టున్న నులక మంచాన్ని వాల్చి దుప్పటీ, తలగడీ లేకుండా ఆమట్నే ఇలా నడుం వాల్సిందో లేదో సేస్సేసున్న ఒల్లేవో..ఇట్టే కునుకట్తేసింది సరోజ్నికి.
అంతలోనే తలుపు మీదెవరో “మేడంగారా..మేడంగారా..” అంటా సేత్తో కొట్టిన సప్పుడై సటుక్కున లేసి కూకుంది సరోజ్ని.
“ ఇయ్యాల్టప్పుడు ఎవురొచ్చేరో..? పైగా మేడంగారంటన్నారు సిత్రంగాను. నన్నెవరు పిలుత్తారలాగ?” మనసులోనే నవ్వుకుంటా తలుపుదీసిందేవో..ఎదురుగ్గా గంగాజలం మేస్టారు..
ఆవిడ్ని సూసి తెల్లబోయింది సరోజ్ని. అలా తెల్లబోతానే..”ఇయ్యాల్టప్పుడు ఈవిడొచ్చిందేటి? ఈ గిలకమ్మకసలే కుదురు తక్కువ. కొంపదీసి ఎవర్నన్నా..పడేసి తొక్కెసిందా ఏటి బళ్ళోను. గొడవెట్టుకుంటాకొచ్చిందేవో..? “ అని మనసులో అనుకుంటా ..
” ఈల్లొత్తారేవోనని సూత్తన్నానండి..అంతుకే తలుపులు దగ్గిరికి జేరేసేను. బళ్లోంచే వత్తన్నారేవో? మంచి నీళ్లిచ్చుకుంటారా? ?” నవ్వుతూనే మరియాదగా అడిగింది సరోజ్ని..కుచ్చీలో కూచ్చోమన్నట్టుగా దాన్ని బర్రున గంగాజలం మేస్టారి ముందుకి తోత్తా..
గంగాజలం మేస్టారిది ఆ ఊరే. అక్కడే పుట్టి పెరిగేరు కూడాను. సెకండరీ గ్రేడూ ట్రయినింగయ్యి ఇక్కడే మేస్టారుగా సేరేరు. అంతుకే సూడగానే గుర్తుపట్తేసింది..సరోజ్నీ.
బళ్లో గిలక ఆవిడ కళాసే. కానీ ఈ కుదురు తక్కువ ముండ కూకుంటే గదా ఆవిద కళాసులోను.. ఆలోసిత్తానే గంగాజలంగఆర్ని గమనిత్తందేవో..
“వద్దండి. బళ్ళోంచే గదండీ వత్తన్నాను. ఇంటికెల్లేకా తాగుతాను గానీండీ..మీతో ఓ మాట సెప్పాలని ఇంకా బడి ఇడిసి పెట్టక ముందే ఇటొచ్చేనండి..బడి ఇడిసిపెడితే పిల్లలొచ్చేత్తారని మా హెడ్డు మాస్టరుగార్నడిగి ఒకడుగు ముందొచ్చేనండి..ఇదీ కారణవని సెప్పేతలికి ఆరూ ఒప్పుకున్నారండి..”
సరోజ్ని గుండెల్లో ఈశడు తూకం రాయడింది అదిని. ఆలోసిత్తానే వద్దన్నా మంచినీల్లు తెచ్చిఛింది.
“పోన్లే .. తెచ్చిచ్చేరు గదాని” అవసరం లేపోయినా నాల్గయిదు గుటకలేసి మిగతా నీళ్ళు అక్కడే ఉన్న కొబ్బరి సెట్టు మొదట్లో పోసి..ఎనక్కొచ్చి గళాసు కిందెట్టి కుర్సీలో కూకుంటా..
“ మరేమో..మీ పాప మా క్లాసేగదండీ..” అంటా మొదలెట్టింది గంగాజలం.
నవ్వుతా తలూపింది అవునన్నట్టు సరోజ్నీ.
“ నా క్లాసైనా ..మీ పాపెప్పుడూ నా క్లాసులో కూకోదండి. మరదేటో గానీ నాకూ అర్ధమై సావదండి. ఎప్పుడూ ఆ లచ్చిం మేస్టారి క్లాసులోనే కూకుంటాదండి. పక్క రూమే అయ్యే తలికి ..మా క్లాసులోంచి బేటికొచ్చి ఆల్ల క్లాసులోకి కిటికీలోంచి వచ్చిందో లేదోనని ఓసారి తొంగి సూసి ఆజరు ఏసుకుంటానండి. రోజూ అంతేనండి. ఎన్ని సార్లు అడిగినా వచ్చి కూకోదండి. లచ్చిం మేస్టారు కూడా సాలాసార్లు సెప్పేరండి. అయినా రాదండి. కడాకరుకి హెడ్డు మాస్టరుగారు కూడా సెప్పేరండి. బెయపెట్తేరు గూడానండీ గోడ కుచ్చీ ఏయిత్తానని. అయినా ఇన్లేదండి..“ కించిత్తు బాధగా, కూతంత స్సిగ్గుగా అంది గంగాజలం.
“ తెలుసండి..కూకుంటాలేదని. అదే సెప్పుద్ది. ఎంతుకే అనడిగితే ఏమ్మాట్తదు. రోజూ అడుగుతానండి ఓమాట బళ్లోంచి రాగానే ఎక్కడ కూకున్నావే అని. నదురూ బెదురూ లేకుండా సెప్పేత్తాదండి.
ఇంట్లో ఉంటానండి. దీన్నెలాగ కొంకిలు ఇరగ్గొట్టి మీ కళాసులో కూకోబెట్టాలో తెలుత్తాలేదండి. నేనెల్లనంతే అని తెగేసి సెప్పేత్తాదండి. అదేం పిచ్చోగానీ దానికి లచ్చిం మేస్టారంటే మా ఇదండి. పువ్వు పుయ్యనివ్వదండి. మా లచ్చిం మేస్టారికి అని కోసేసి పట్టుకెల్లి పోద్దండి. ఏదైనా పెట్టినా అంతే. మొన్నామద్దెన..బళ్ళోకి ఎవరో గారడీ వోళ్ళొచ్చేరు. అందరూ తలో పావలా తెచ్చుకోండి ఇళ్లకెల్లి అన్నారంటండి..పరుగూ,పరుగున వచ్చేసి పీకల మీద కూచ్చుందండి..డబ్బులు ఇత్తావా సత్తావా అని. ఇవ్వక సత్తానా అండి. ఇవ్వాపోతే అదో గోల. అంతుకే ఇచ్చేనండి. తీరా అయ్యట్టుకెల్లి తీగల మీద నడుత్తువో ఏదోనంటండి..పక్కింటోల్ల పిల్లోడు సూస్సేడండి. ఆడు సెప్పేడు. ఆ గారడీ ఏదో సూడకుండా సెంటర్లో అమ్ముతున్నారని నవనవ లాడతన్నాయంటండి వంకాయలు. అయ్యి కొనుక్కెల్లి మాయమ్మ మీకిమ్మంది అని ఇచ్చొచ్చిందండి. నాకూ దెలవదండి అలా ఇచ్చినట్టు. సెప్పలేదండి తిడతాననుకుందో ఏవో. మొన్నామజ్జన ఏగోరింట్లో పెళ్ళికొడుకుని జేత్తంటే ఎల్లేవండి..నేనూ ,మా ఇరుగూపొరుగూ. అక్కడ ..ఆల్లందరూ ఉండగా సెప్పిందండి..వంకాయలు ఎంత రుసిగానో ఉన్నాయని గుజ్జల్లే ఉడికిపోయింది కూరని.
ఆ పక్కా ఈ పక్కా ఈల్లున్నారేవో సిగ్గేసేసిందనుకోండి..పోనీ నేనంపితే అలాటిమాటే. నాకే పాపం దెల్వదండి. మొకవట్టికెల్లి ఎక్కడ పెట్తుకోవాలో తెల్వలేదండి. పోనీనమ్మాఅని నేనిచ్చి అంపితే అదో రకం అనుకోండి..నేనివ్వని దానికి నాకెందుకొచ్చిన గొడవ సెప్పండి. అడుగుదావా అంటే సేసిన పని సెడ్డది గాదు. అలా ఎవరికైనా ఏదైనా ఇవ్వాలనుకుంటం మంచి గుణవే. కాదన్ను. దీనికెలా సెప్పాలో తెలుత్తాలేదండి..” మొత్తుకుంది సరోజ్ని..
“పిల్లలు అలాగే ఉంటారండి..ఎవర్ని ఇష్టపడతారో తెల్వదు…ఇష్టపడ్దారంటే..ఇదిగో ఇలాగే ఉంటాదండి..”
“ అబ్బే ..! ఇది మరీనండ బాబా. ఏది పెట్టినా తినను గూడ తినదండి. అన్నీ దాత్తది. ఎంతుకే దాత్తన్నావ్ అంటే మా లచ్చిం మేస్టారికి అంటాదండి.. దీంతో ఎలా ఏగాలో తెలుత్తాలేదండి.”
నవ్వుకుందా మాటకి గంగాజలం.. మేస్టారు. కాసేపటికి నవ్వాపి..సరోజ్నీ వంక , వాచ్ఛీ వంకా మారిసి మారిసి సూత్తా..
“ఇనస్పెట్టరు గారు వచ్చినప్పుడల్లా…నాకిదో పెద్ద పనైపోయిందండి మీ పాపని బెతిమిలాడ్తం. సిగ్గేత్తంది కూడానండి..” అంది ..మొకవదోలాగ పెట్టుకుంటా..
సరోజ్నీకి సచ్చేంత జాలేసేసింది ఆవిడ్నలా సూసేతలికి.. కోపంగూడా గుప్పున పొగలాగ మొకవంతా పొంగుకొచ్చేసిందేవో..
“నాలుగు సరవాపోయారా ఎదవని.? వచ్చి కూకున్నేవో..” అంది..
“ అయ్యో! సరుత్తుం ఎంతసేపండి. సేతి కొద్దీ లాగి ఈపమ్మటా సరవచ్చు. నాలుగూ పీకొచ్చు. నార పీసు లాగెయ్యొచ్చు కూడానండి. కానీ నేనలా సేత్తే బడి మానేత్తేనో..? మీరు ఊరుకోరు గదండీ..! అదీ రిమార్కేనండి మాకు..సస్పెండు సేసేత్తారండి. ఒకల్లని బళ్ళోకి బల్వంతాన సేర్సలేవండి.అలాటిది ఒకల్లని బడి మానేసేలాగ ఎంతుకండీ సేత్తవని ఊరుకున్నానండి. సరేలే..! తనకి ఎక్కడ ఇట్టం ఉంటే అక్కడే కూకోనిత్తే పోద్దని ఇన్నాల్లూ పట్టిచ్చుకోలేదండి. అయితే ఇనస్పెట్తరు గారొత్తన్నారండి రేపు. ఆరే..సొయంగా ఆజరేత్తారు. ఆ యాలకి ఉంటే సాలండి. ఎన్ని సార్లు సెప్పినా ఇంటం లేదండి. అంతుకే.. మీరు సెప్తేనన్నా,,ఇంటాదేమోనని..మీకు సెబ్దావని వచ్చేనండి..”
ఆ మాటలకి కోపవంతా వడ్లగింజల్లో పొల్లుగింజల్లా తేలిపోగా తెగ నవ్వొచ్చేసి పక పకా నవ్వేసింది సరోజ్ని. గంగాజలం కూడా సరోజ్నితో కలిసి కాసేపు నవ్వేసి..
“మీకలాగే ఉంటాదండి..మామూలు రోజుల్లో అయితే ఎక్కడ కూచ్చున్నా కూచ్చోవచ్చండి. కానీ ఆపీసర్లు ఊరుకోరండి..ఎవళ్ల క్లాసుల్లో ఆళ్ళే కూకోవాలంటారండి. అలా కూకోబెట్టాపోతే మా మీద రాసేత్తారండి పై ఆపీసర్లకి..అంతుకే పరిగెత్తుకొచ్చేనండి..బాబ్బాబూ ఎలాగైనా రేపొక్క పూట నా కళాసులో కూచ్చోమని సెప్తే..నా నెత్తిన గుండిగుడు పాలు గుమ్మరిచ్చినట్తండి..” బతిమాలినంత పన్జేసింది గంగాజలం మేస్టారు..
అయ్యన్ని ఏదో గుత్తొచ్చి నవ్వాపుకోలేకపోయింది..సరోజ్ని. నవ్వీ నవ్వీ..
“ సిన్నప్పట్నించీ అదంతేనండి మేస్టారా? ఒట్టి మొండిగటవండి. అది ఏది తినాలనుకుంటే అదే తింటాదండి. దానికిట్టం లేపోతే మనవెంత సెప్పినా దాన్నోరు ఇప్పిచ్చలేవండి. గుడ్దలైనా అంతే. దానికి నచ్చినియ్యే కొనాలండి. నచ్చాపోతే ఎంత కొత్తదైనా, ఇస్త్రీదైనా కట్టదండి. ఇట్తం ఉన్న గౌనైతే సిరిగిపోయినా, ఎలిసిపోయినా అదే కడద్దండి మల్లీ మల్లీని. ”
“బళ్ళోనూ అంతేనండి..సెప్పిన పని నచ్చితే అందరికంటే ముందే రాసి అక్కడ పెట్టేత్తాదంటండి. నచ్చాపోతే పుస్తకం అట్త కూడా తెరవదంటండి లచ్చిం మేస్టారే సెప్పేరండి..నేనావిడికి సెప్పాల్సింది ఆవిడి నాకు సెప్తారండి. సిగ్గేత్తాదనుకొండి..”
“మరంతేగదండీ పాపం. పెద్ద సావే వొచ్చి పడిందండి..అలాగైతే దీంతో మీకు..”
“ మామూలప్పుడైతే ..నేనిలా రాపోదునండి. ఇనస్పెట్టర్ గారొత్తన్నారుగదండీ..! ఆయనేదన్నా అంటే నాకు నా మర్ధా అండి మా తోటి మేస్టారుల్లో..! లక్ష్మిం మేస్టార్ని అడుగుతాకి నామోసి ఏసి మీ దగ్గరకొచ్చేనండి..” ఒకింత సిగ్గు సిగ్గుగా అన్న గంగాజలం మాటలకి జాలేసింది సరోజ్నికి.
“వద్దులెండి. అలాగైతే నేనే సెప్తానుండండి ఎదవకి. అయినా ఎవరి కళాసులో ఆళ్ళు కూకోవాలిగానండి..పేరో కళాసులోనూను, కూచ్చునేది ఒక కళాసులోనూనా..? అదెలాక్కుదురుద్ది ఏసాలు కాపోతేని ఏసాలు!
దీనికి బళ్ళో ఏసేతలికి ఆడింది ఆటగానూనూ, పాడింది పాటగానూ ఉంది. దీనికి సాగుతుందలాగ. మీరెల్లండి. ఏవనుకోబాకండి. మళ్ళీ వణ్నం తిని బళ్ళోకి ఎల్లాలిగదండీ..! బాధపడకండి మేస్టరుగారా? నేను సెప్తాగదండీ దానికి. “
అన్న సరోజ్ని మాటల్తో..కూతంత ధైర్నం రాగా మరి కాసేపు ఆమాటా ఈమాటా మాట్టాడి..ఇంటిదారి పట్టింది.. గంగాజలం మేస్టారు బొట్టెట్టి అరటి పళ్లత్తం కవరందించిన సరోజ్నికేసి ప్రేమగా సూత్తా..
గంగాజలం మేస్టార్ని అటంపి పొయ్యలో రెండు పిడకలలేసి ఆటి మద్దెన సన్నని గోగుపుల్ల ముక్కల్ని ఒడుపుగా దూరిపి అగ్గిపుల్ల గీసిందేవో..మెల్లగా మంటా..పొగా మొదలై ఇల్లంతా అలుముకుంటుండగా వచ్చింది గిలక..ముక్కు మూసుకుని మెల్లగా ఒక్కో అడుగూ ఏత్తా..
“ ఏటే ..అమ్మా..ఇప్పుడీ పొగెట్టేవేటి? దగ్గొచ్చేత్తందే..”
“ వత్తే రానియ్..నీకు దగ్గొత్తే నాకెటి. కాళ్ళుకడుక్కురా అన్నం పెడతాను. “
అమ్మెనక్కి తెల్లబోతా సూసింది గిలక ఆ మాటకి. అమ్మెప్పుడూ అలా మాట్తాడగా సూళ్ళేదేవో ..ఆచెర్యంగా ఉంది గిలక్కి.. అలా ఆచ్చెరపోతానే..తల్లెనక్కి సూత్తా..
“నాకన్నం వద్దు . నేంతిన్ను. “ బెదిరిచ్చింది గిలక.
“ అయితే ఇంతికాడెంతుకు బళ్లోకి పో..అన్నం తినన్దానివి ఇంటికెంతుకొచ్చా..” లొంగలేదు సరోజ్ని.
పిచ్చెక్కినట్టు అయిపోయింది గిలక్కి తల్లలా ఎక్కడికక్కడ విరదీసి మాట్తాడేసేసరికి..
అంతా గమనిత్తానే ఉంది సరోజ్ని. అయినా ఏ మాత్తరం ఎనక్కి తగ్గక..అప్పుడప్పుడే పొగ తగ్గి బాగా ఎర్రబడ్ద పిడకల పొయ్యి మీద మంగళాన్నెట్టి మినువుల మూఠకాడికెల్లింది ఇనపజల్లెడదీస్కోని..
“ ఇయ్యేలప్పుడెంతుకు పొయ్యంటిచ్చేవ్ ? “ అంది దగ్గుతానే..తల్లెనకమాలే ఎల్తా..
“ ఎంతుకా..? మినువులు ఏపుదావని..సున్నుండలు సెయ్యాలి గదా. తమ్ముడికి ఇట్టం.
“ ఆడికొక్కడికేనా? మరి నాకో? నాకూ ఇట్తవే గదా అయ్యంటేనీ?”
“ నీకిట్తం అయితే నాకేంటంట? ఆడంటే నాకిట్తం. ఆడికోసం సేత్తన్నాను. .”
“ నేన్నీకే పుట్తేను గదేటే అమ్మా..! “ ఆ మాటతో ఉక్రోషం తన్నుకుంటా రాగా పుస్తకాల సంచీ అక్కడ పడేసి సన్నగా ఏడుత్తా..సరోజ్నీ ఈపు మీద గుద్దుతుం మొదలెట్టింది.. సన్నగా ఏడుత్తా..
“పుడితే పెట్టాలని ఎక్కడైనా ఉందా అంట..?” అంది సరోజ్ని బింకంగా ..
“పుట్తేను గాబట్టి పెట్టాలి..అందరూ అలాగే పెడతన్నారు..” వెనగ్గా వచ్చి సరోజ్ని మెడ సుట్టూ సేతులేసేసింది గిలక.
అయినా తగ్గలేదు సరోజ్నీ.. మంగలం;లో మినువులు ఏపుతానే…
“ఊహూ..! అలాగా! ఎవరికి పుడితే ఆల్లే పెట్టాలా..? అలాగైతే ..ఏ బళ్లో ఏత్తే ఆ బళ్లోకే ఎల్లాలి గూడానా? నాకు తెలవదే..?
అమాయకంగా నిజంగానే తెలవదన్నట్టు అన్న తల్లికేసి సూత్తా..
‘’ మరెల్లకుండా..ఒక బల్లో ఏత్తే ఇంకో బల్లోకి ఎల్తారా ఎవరన్నాను..?” ఎటకారంగా అంది గిలక..
“ ఒక్క కళాసులో ఏత్తే ఇంకో కళాసులో కూకుంటాలేదా నువ్వు? అంతుకని అలాగడిగేను..”
ఏమ్మాట్తాడకుండా గమ్మునుండిపోయింది గిలక. సరోజ్నీ మెడ సుట్టూ సేతులు తీసేసి..దొంగలాగా అక్కడ్నించి జారుకోబోతుంటే..ఎనకనించి సరోజ్నంది..
“ ఏ కళాసులో పేరుంటే ఆ కళాసులో కూకోకుండా ఎవరికిట్తమైన కళాసుల్లో ఆల్లే కూకుంటే తల్లైనా పుట్తిన అందరికీ పెట్టాలనేవీ లేదు. ఇట్టవైనవోల్లకే పెట్టుకోవచ్చు..”
అంటా తనకి అన్నం పెట్టటానికి ఏ మాత్రం లెగని తల్లిని తెల్లబోతా సూత్తా..కాళ్లు కడుక్కుంటాకి తూములోకెల్లిన కూతుర్ని వోరకంత సూసింది సరోజ్ని.
మర్నాడు…
జడల్రెండూ ఇంతెత్తున ఎగిరెగిరి పడేట్టుగా గంతులేసుకుంటూ బళ్లోంచి ఇంటికొచ్చిన గిలకమ్మ..
“ అమ్మా..ముందు సున్నుండలెట్టు.తర్వాతే అన్నం..తింటా..”
పిల్లోడి చొక్కాకి గుండీ ఊడిపోతే కుట్తటానికి ముందేసుకుని కూర్చుని సూదిలోకి దారం ఎక్కిస్తున్న సరోజ్నీ మూతి భిఢాయించుకుని కూర్చుందే తప్ప నోరు విప్పలేదు.
దాంతో దగ్గరకంటా వచ్చిన గిలకమ్మ తల్లి చేతిలోని చొక్కా దూరంగా బల్ల మీదకి విసిరేసి..తల్లి ఒళ్లో దూరిపోతూ..
“ అమ్మా..! మరే ఇయ్యాల మా బళ్ళోకి ఇనస్పెట్తరు గారొచ్చేరు. నన్ను గుడ్ అన్నారు. అందరికంటే ముందు రాసేసేనని. లచ్చిం మేస్టారి క్లాసులో ఎంత బాగా రాసినా మెచ్చుకునీవోరు కాదమ్మా.!
అంతుకే..నేనీ క్లాసులోనే కూకుంటా. అక్కడికెల్లను..” సేతులు తిప్పుతా వసపోసిన పిట్టలా సెప్పుకు పోతున్న కూతుర్ని సూత్తందే గానీ సరోజ్నీ..గంగాజలమ్మేస్టారే మనసులో మెదుల్తుంటే వంగుని కూతుర్ని నుదుట్న “ఉవ్వా.” అంటా ఇంత పొడుగున ముద్దెట్టింది.

రచన: రామా చంద్రమౌళి

ఇక్కడనుండి చూడు.. ఈ ఆఖరి మెట్టుపైనుండి
ముషాయిరా.. రాత్రిని కాల్చేస్తూ కాల్చేస్తూ
ఎలుగెత్తిన స్వరాలను మోసుకుంటూ గాలిలో .. ఒక దుఃఖజీర
ప్రక్కనే నిరంతరమై ప్రవహిస్తూ.. నది.. నిశ్శబ్దంగా –
ఔనూ.. శరీరంలోని ప్రాణం శబ్దిస్తుందా
పాదాలు ఒక్కో మెట్టు ఎక్కుతున్నప్పుడు
అందుకోవాలని అలలు పడే యాతన.. ఒక వియోగ జీవక్షోభ
గజల్‌ గాయని ఒక్కో వాక్యకణికను
యజ్ఞంలోకి సమిధగా అర్పిస్తున్నపుడు
అక్షరాలు.. అగ్నిబిందువులై తేలి వస్తూంటాయి గాలిలో
సముద్ర జలాలపై లార్క్‌ పక్షుల్లా –
భూమిలో విత్తనమైనా, పిడికిట్లో నిప్పైనా
ఎన్నాళ్ళు దాగుంటుంది
మొలకెత్తడం.. దహించడం అనివార్యం కదా –
అర్థరాత్రి దాటుతూంటుంది.. అంతా మత్తు.. స్వరమధురిమ మైకం
వజ్రా హారాలేవో తెగిపోతున్నట్టు

From the Last Step
Hey, look from here,
standing at this last step,
the wind that carried the
vibrating notes that sprang forth
from the ashes of last night’s mushaira.

A sorrowing streak eternally flows beside
a river in a silent flow. Yes, tell me,
if life flows humming in the body?
The waves struggle to capture the feet
negotiating the stairs upward, there
echoes a haunting melody of destitution.
When the ghazal singer offers each of
her lines as the chips to the holy fire,
the letters, like drops of fire, come
floating in the air like larks hovering
on the surface of the sea. How long
can the earth retain a seed in its womb?
How long can fire be held in one’s fist?

రచన: ఓరుగంటి శ్రీలక్ష్మి నరసింహ శర్మ.

నాకు ఇప్పటికి బాగా గుర్తు. నన్ను చిన్నప్పుడు మా హీరో తన హీరో సైకిల్ పైన కూర్చోపెట్టుకుని ఆ రోజ నన్ను మొదటిసారి మా ఊరిలో ఉన్న ఆ లైబ్రరీకి తీసుకునివెళ్ళడం. ముప్పై రెండు సంవత్సరాల క్రితం నాకు ఆ లైబ్రరీలో తొలి నేస్తంగా మారింది ఈనాడు ఆదివారంలో వచ్చే “ఫాంటం” కధలు.
అలా మొదలైన పుస్తకాలతో నా అనుబంధం ఆ లైబ్రరీలో ఉన్న నా వయస్సుకి తగ్గ పుస్తకాలన్నింటిని చదివేసినా తగ్గలేదు. తర్వాత కాకినాడకు ఆనుకుని ఉన్న ఇంద్రపాలెంలో నేను చదువుకున్న జిల్లా పరిషత్ స్కూల్ దగ్గరే ఉన్న లైబ్రరీ నా ఆకలిని కొంతవరకు తీర్చింది.
బాలమిత్ర, బొమ్మరిల్లు, బుజ్జాయి, బాలజ్యోతి చివరగా చందమామ అక్కడకు రావటం పాపం వెంటనే నమిలేసేవాడిని. రోజు రోజుకి వయసుతోపాటు పెరుగుతున్న నా ఆకలిని తీర్చటం నెలకోసారివచ్చే వాటివల్ల కాలేదు. నెమ్మదిగా వారానికోసారి పలకరించే “స్వాతి” వంటి వీక్లీలతో పాటు రోజు వచ్చే దినపత్రికల వైపుగా వేశాను అడుగులు.
అసలే నాకు ఆకలి ఎక్కువేమో దాంతో ఆ లైబ్రరీ నా ఆకలికి సరిపోవటంలేదని మా కాకినాడలోని గాంధీ పార్క్లో, అలాగే గాంధీనగర్లోనే వెంకటేశ్వర స్వామి గుడికి రెండు వీధులివతల ఉన్న లైబ్రరీలనీ వీలున్నప్పుడల్లా కాదు కాదు వీలుచేసుకుని తప్పకుండా పలకరించి నా ఆకలిని తగ్గించుకునే యత్నం చేసేవాడిని.
అలా ఏది పడితే అది చదవటం అలవాటు ఐన నాకు, నెమ్మదిగా అప్పటికే పదిమందిచేత మంచివి అనిపించుకున్నవి… అలాగే కానివి కూడా చదవటం నేర్చుకున్నాను. అప్పటికి నాకంటూ ఏఇజం లేకపోవటంతో అన్ని ఇజాలను పలకరించేవాడిని.
రోజులన్నీ ఒకేలా ఉండవు కదా…
అందుకేనేమో రామక్రిష్ణ పరమహంస గురించి చదివిన తర్వాత సన్యాసిగా మారిపోవాలి అనుకున్న నేను…
“అమ్మ” చదివిన తర్వాత కమ్యూనిష్ట్ గా మారలేకపోయాను.
ఐనా పుస్తకాలు చదివితే ఎవ్వరైనా మారిపోతారా అదంతా ఒక వెర్రి భావనే కానీ, అని నేను అనుకుంటున్న కాలంలో జరిగిందా సంఘటన.
ఓరోజు తిరుపతి-మహతి ఆడిటోరోయింలో జరుగుతున్న పుస్తకాల సంతలో అన్నింటిని కళ్ళతోనే పరీక్షిస్తూ వెళ్తుంటే నాకు కనబడిందో పుస్తకం
అప్పటికే ప్రపంచంలో చాలా దేశాలలో నిషేదించి, దాన్ని వ్రాసిన రచయిత మీద ఫత్వా కూడా జారిచేయించేలా చేసిన పుస్తకం అదే “లజ్జ”.
వెంటనే ఆ పుస్తకాన్ని కొని వెళ్తున్న నన్ను ఆకర్షించింది ఇంకొకటి. ఎందుకో తెలియదు కాని గులాబీ రంగంటే ఎక్కువుగా ఇష్టపడని నేను ఆ రోజు ఆ పుస్తకాన్ని కూడా కొని ఓ శనివారం సాయంత్రాన్ని లజ్జ పుస్తకానికి అంకితం చేసేశాను. పుస్తకం చదవటం మొదలు నన్ను నేను నిగ్రహించుకోలేకపోయాను. నాలో విరుద్ధమైన భావనలు నా మస్తిష్కంలో తమ ప్రభావాణ్ణి చూపిస్తుండగా చిన్నప్పుడు నేను చదువుకున్న భారతీయులందరు నా సహోదరులు అనేది మర్చిపోయి మగతుగా మతం మత్తులోకి జారిపోయాను.
లజ్జ చదివిన తర్వాత ఆ ఆరు గంటలు నన్ను నేను కేవలం ఒక హిందువుని మాత్రమే అనుకుంటూ ఉన్నవేళ ముందురోజు కొన్న ఆ గులాబీ రంగు పుస్తకం మరి నా పరిస్థితి ఏంటి అని అడుగుతున్నట్లు అనిపించడంతో చేతిలోకి తీసుకున్నాను.
ఆ ఆదివారం నా జీవితంలో ఓ పెనుమార్పు తీసుకొస్తుందని, వ్యక్తిగా నా ఆలోచనలను మొత్తంగా మార్చేస్తుందని ఆరోజు ఉదయం లేచినప్పుడు కాని ఆ పుస్తకాన్ని చేతిలోకి తీసుకున్నప్పుడు కాని నాకు తెలియదు.
నాకు తెలియని, నేనెప్పుడు వినని ఆఫ్రికాలో గాంబియా అనే ఓ మారుమూల దేశంలో…
కుంటా కింటే అనే నా మిత్రుని స్వచ్చమైన స్వేఛ్చపు బాల్యంతో మొదలయ్యి, కౌమారానికి వచ్చేసరికి బానిసగా బంధీ అయ్యి, తన యవ్వన, వార్ధక్య, మలి జీవితాలను కూడా బానిసత్వంలోనే గడిపి… ఏనాటికైనా నా అన్నవాళ్ళు ఎవ్వరైనా తప్పకుండా ఈ బానిస జీవితాల నుంచి విముక్తులు అవురాతనే ఆశని వదులుకోకుండా తన రక్తం ఐన లిటిల్ కిజ్జీతో తమ మూలాలను తెలిపే కధను చెప్పినప్పటినుంచి….
బానిసగా పుట్టి, బానిసగా పెరిగి, బానిసగా బ్రతికి చివరకు స్వేచ్ఛ అనే పదం కూడా తెలియకుండానే… బానిసగానే చనిపోయిన లిటిల్ కిజ్జీ నుంచి…
ఆ కధ మళ్ళీ తన కడుపునే బానిసగా పుట్టినా, చివరకు స్వేఛ్చా వాయువులు పీల్చిన కోళ్ళ జార్జ్…
అక్కడ నుంచి చివరకు ఇదిగో ఈపుస్తక రచయిత ఐన ఆ అలెక్స్ హేలీ వరకు చేరేసరికి 7తరాలు పట్టింది.
ఏదైనా సరే మన దగ్గర ఉన్నంత వరకు దాని విలువ తెలియదు మనకు.
అలాగే ప్రకృతి ఆకుపచ్చని దుప్పటి కప్పుకుందా అన్నట్లు ఉండే ఆ ఆఫ్రికా ఖండంలోని గాంబియా అనే దేశంలో జుపూర్ అనే ప్రాంతంలో స్వేచ్ఛకు ప్రతీకలా ఉండే కుంటాకింటే… తమ పెద్దవాళ్ళ సలహాను వినని కారణంతో అప్పటివరకు తన దగ్గర ఉన్న స్వేచ్చను కోల్పోయి తన కౌమార వయసు నుండి మిగిలిన జీవితం అంతా బానిసగానే బ్రతకవలసి రావడం నిజంగానే ఓ దుఃఖం.
ఏదైనా సరే మనకు తెలియనప్పుడు దాని గురించి మనం ఆలోచించం.
ఈ భూమ్మీదకు వచ్చి తొలి ఊపిరి పీల్చినప్పటి నుంచి, తన చివరి శ్వాస వరకు బానిసగానే బ్రతికిన లిటిల్ కిజ్జి. తండ్రి మాటల్లో కథగా మారిన తమ చరిత్రను తెలుసుకుని దాన్ని తన తర్వాతి తరాలకి అందేలా చేయాలనే కోరిక తప్ప స్వేచ్ఛ గురించిన ఆలోచన కూడా తెలియకుండానే ఈ లోకం నుండి వెళ్ళిపోవడం విషాదమే.
ఆలోచన అనేది ఉంటే ఆచరణ కనబడుతుంది.
ఓ ఆఫ్రికన్ తల్లికి, యజమానిగా పిలవబడే ఓ అమెరికన్ కు పుట్టినా… తన మూలాలు అనేవి తన రంగు తెలియజేస్తూ ఉన్నా… బానిసగా పుట్టి, బానిసగా పెరిగినా… ఇష్టంతో నేర్చుకున్న కళతో బానిసత్వం నుండి విముక్తుడైన జార్జ్… కాదు కాదు కోళ్ళ జార్జ్ జీవితం నిజంగానే ఓ గొప్ప పాఠం.
ఎటువంటి పుస్తకానైనా అవలీలగా చదివేసే నేను… ఆ రోజు ఆ పుస్తకంలోని చివరి పేజీలను చదవటానికి చేస్తున్న ప్రయత్నం నా ప్రమేయం లేకుండానే ధారపాతంగా కారిపోతున్న నా కన్నీళ్ళ వల్ల కావటంలేదు.
కాని అప్రయత్నంగానే నాకు తెలియని, నేను ఎప్పుడూ చూడని ఆ ఆఫ్రికా దేశానికి నా మనస్సు వెళ్ళిపోయి మానవ నాగరికతలో తొలి ఆచారాలను గమనించేసరికి తెలిసింది నేను ఎవరినో?
నేను గోదావరి ప్రాంతాంవాడినో…
ఆంధ్రావాడినో…
హిందువునో…
భారతీయుడునో…
ఇవేమీ కాదని నేను మనిషినని… నేను మానవుడనని.
మతం కంటే… మానవత్వమే మిన్నయని.
నువ్వు క్రిష్టియన్వి అయితే బైబిల్ చదువు.
ముస్లింవి అయితే ఖురాన్ చదువు.
హిందువువి అయితే భవద్గీత చదువు.
పైవన్నీ చదవకపోయినా పర్వాలేదు ఈ జన్మకు వచ్చిన నష్టం ఏమీ లేదు. కానీ నువ్వు మనిషిగా పుడితే, మనిషిగా మారాలంటే మాత్రం….
“స్వేఛ్చ నుంచి బానిసత్వంలోకి, బానిసత్వం నుంచి స్వేఛ్చకు” మానవుడు చేసిన ప్రయాణానికి గుర్తుగా అలెక్స్ హేలీ గారిచే “రూట్స్”గా రచింపబడి “సహవాసి”గారి కృషితో తెలుగులోకి అనువదించబడిన “ఏడు తరాలు” చదువు.

రచన: తుమ్మూరి రామ్మోహనరావు

విశ్వవ్యాప్తంగా తెలుగు మాట్లాడేవాళ్లు కోట్ల సంఖ్యలో ఉన్నారు. కాని రాను రాను వాడేవాళ్లు తగ్గి భాష ఎక్కడ అంతరించిపోతుందోనన్న భయం కొంతమందికి లేకపోలేదు. ప్రస్తుత పరిస్థితులు చూస్తుంటే అవునేమో అనిపిస్తుంది కూడా. ఇంత అందమైన మన మాతృభాష అంతరించకుండా ఉండాలంటే ఒక తరం నుండి ఇంకొక తరానికి అది అందించబడాలి. మన తెలుగులో చాటువులు అని ఉన్నాయి. వాటికి తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. అసలు చాటువంటే ఏమిటి? కవులైన వారు కొన్ని కొన్ని సందర్భాలలో స్పందించి అప్పటికప్పుడు చెప్పిన పద్యాలే చాటువులుగా నిలచిపోయాయి. శ్రీనాథుని చాటువులకు మంచి పేరున్నది. పలనాటి సీమకు వెళ్లినపుడు అక్కడి పరిస్థితిని గమనించి కింది పద్యాలు చెప్పాడట.

చిన్ని చిన్ని రాళ్లు చిల్లర దేవుళ్లు
నాగులేటి నీళ్లు నాపరాళ్లు
సజ్జజొన్నకూళ్లు సర్పంబులును తేళ్లు
పలనాటిసీమయే పల్లెటూళ్లు

అలాగే

రసికుడు పోవడు పలనా
డెసగంగా రంభయైన ఏకులు వడకున్
వసుధేశుడైన దున్నును
కుసుమాస్త్రుండైన దొన్న కూడే గుడుచున్

జొన్నకలి జొన్నయంబలి
జొన్నన్నము జొన్నప్సరు జొన్నలెదప్పన్
సన్నన్నము సున్నజుమీ
పన్నుగ పలనాటిసీమ ప్రాంతమునందున్
ఇంకా ఆయనవి చాలానే ఉన్నాయి.
కుల్లాయుంచితి, గోకజుట్టితి, మహాకూర్పాసముందొడ్గితిన్
వెల్లుల్లిన్ దిలపిష్టమున్ మెసవితిన్ విశ్వస్త వడ్డింపగా
చల్లాయంబలి ద్రాగితిన్, రుచుల దోసంబంచు బోనాడితిన్
దల్లీ! కన్నడ రాజ్యలక్ష్మి! దయలేదా? నేను శ్రీనాధుడన్!

అలాగే

“దీనారటంకాలదీర్థమాడించితి”
“చిన్నారి పొన్నారి చిరుతకూకటినాడు”

వంటి రసవత్తరమైన పద్యాలు చాటువులుగా తెలుగు భాషను జీవద్భాషగా చేస్తున్నాయి. ఆనాటి చరిత్ర తెలుసుకోవడానికి ఇలాంటి మరెందరి చాటువులో మనకు సాహిత్య చరిత్రలో దర్శనమిస్తాయి.
ఆంధ్రభోజుడుగా పిలువబడ్డ శ్రీకృష్ణ దేవరాయలు ఆస్థానంలోని అష్టదిగ్గజాలుగా పేర్కొనబడే కవులలో
తెనాలి రామకృష్ణ కవి ఒకరు. ఈయన చాటువులు కూడా చాలా ప్రసిద్ధి గాంచినవే.
మేకకు మేకమేక మెకమేకకుతోకకు మేక మేక అనే పద్యం
కుంజరయూధంబు దోమ కుత్తుక జొచ్చెన్
అన్న పద్యానికి రాజుగారి వద్ద ఒకరకంగా, సేవకుని వద్ద ఒకరకంగా చెప్పిన చాటువులు కవుల చతురతకు నిదర్శనాలు.
అలాగే అల్లసాని పెద్దన
నిరుపహతిస్థలంబు రమణీప్రియదూతిక తెచ్చి యిచ్చు క
ప్పురవిడె మాత్మకింపయిన భోజన మూయలమంచ మొప్పు త
ప్పరయు రసజ్ఞు లూహ తెలియంగల లేఖకపాఠకోత్తముల్
దొరికినగాని యూరక కృతుల్ రచియింపుమటన్న శక్యమే!

ప్రసిద్ధమైన చాటువు. అప్పట్లో కవులు ఎంతటి వైభవాలు పొందారో తెలిపే పద్యం. ఇంకా అనేక మందివి అనేక చాటువులున్నాయి. ఇవి చాటువుల ఉదాహరణలు మాత్రమే

‘కావ్యేషు నాటకం రమ్యం’ అన్న మాట చాలాసార్లు విని ఉంటాం. సంస్కృతంలో కాళిదాసు రచించిన ‘శాకుంతలం’ గొప్ప రచనగా పేరు పొందిన విషయం మనకు తెలిసిందే.
అయితే ఇవన్నీ మనకు కాస్తో కూస్తో సాహిత్య పరిజ్ఞానం ఏర్పడ్డ తరువాత తెలిసిన విషయాలు. ఒక్కసారి మవందరం మన బాల్యాల్లోకి తొంగి చూసినట్లయితే తప్పకుండా మనం చూసిన నాటకాలు గుర్తుకు వస్తాయి.
పల్లెల్లో చిడతల రామాయణం, సుగ్రీవ విజయం వంటి యక్షగానాలు, చిందు బాగోతం, ఇలా జానపద కళా రూపాలయితే, పట్టణాల్లో, పెద్దపెద్ద గ్రామాల్లో సురభి కంపెనీ వారు గానీ, కొన్ని నాటక సమాజాలు గానీ వేసే హరిశ్చంద్ర, పాండవోద్యోగ విజయం, గయోపాఖ్యానము, చింతామణి, బాలనాగమ్మ, అల్లిరాణి, కనకతార, రంగూన్ రౌడీ, భక్తరామదాసు మధుసేవ వంటి ప్రసిద్ధ నాటకాలు అప్పట్లో విరివిగా ఆడేవారు. ఇప్పటిలా సినిమాలు, టీవీ సీరియళ్లు లేని కాలంలో అవే జనాలకు వినోద కాలక్షేపాలు. ఇదంతా అర్ధశతాబ్ది కిందటి ముచ్చట.
అయితే అప్పుడు ప్రదర్శించబడిన దాదాపు అన్ని నాటకాల్లోనూ పద్యాలుండేవి. ఆ పద్యాలు రాగయుక్తంగా పాడి, హావభావాలతో పాత్రోచితంగా నటిస్తుంటే తెల్లవారుఝాముదాకా నాటకాలు చూచేవాళ్లు. కరంటు కూడా లేని రోజుల్లో దివిటీల వెలుగులో, పెట్రొమాక్స్ లైట్ల వెలుగులో ప్రదర్శించేవారు. అప్పటి నాటకాలు పామరులకు సైతం పద్యాలు నేర్పాయి. పొట్టచీరితే అక్షరమ్ముక్క రానివారు కూడా..

చెల్లియొ చెల్లకో, తమకు చేసిన యెగ్గులు సైచిరందరున్
తొల్లి, గతించె, నేడు నను దూతగ బంపిరి సంధిసేయ నీ
పిల్లలు పాపలున్ బ్రజలు బెంపువహింపగ సంధి సేసెదో
ఎల్లి రణంబెగూర్చెదవొ ఏర్పడ జెప్పుము కౌరవేశ్వరా!

అని ఎలుగెత్తి పాడేవారనేది అతిశయోక్తి కాదు గదా!
వీటితో పాటు సందర్భానుసారంగా కీర్తనలు, నృత్యగీతాలు, భజనలు ఇలా నాటక సాహిత్యానికి అప్పట్లో అత్యంత ఆదరణ ఉండేది.

రామదాసు నాటకంలో
‘ఏ తీరుగ నను దయజూచెదవో ఇన వంశోత్తమ రామా!
నా తరమా భవ సాగరమీదను నళినదళేక్షణ రామా!’
అలాగే
‘సీతాకు జేయిస్తి చింతాకు పతకము రామచంద్రా’
‘రామరామ రఘురామ పరాత్పర రావణ సంహర రఘుధీరా’
ఇంకా ఎన్నో రామదాసు రాసిన పద్యాలు అప్పటి ప్రజల వాలుకల మీద నర్తించేవి
చింతామణి నాటకంలో సుబ్బిశెట్టి పాత్ర, హరిశ్చంద్రలో నక్షత్రకుడు, చిరుతల రామాయణంలో బుడ్డెన్ ఖాన్ వంటి హాస్య పాత్రలు నాటి ప్రేక్షకుల హృదయాల్లో నిలిచి పోయిన పాత్రలు. వారి సంభాషణలు నాటి కళాస్వాదకులకు కంఠోపాఠాలు.

అత్తగారిచ్చిన అంటునామిడి తోట సుబ్బిశెట్టి పద్యం ఎంతో ప్రసిద్ధం. శోకరసప్రధానమైన హరిశ్చంద్ర నాటకంలో ముఖ్యంగా కాటి సన్నివేశంలో జాషువా పద్యాలకు ఎంత ప్రాచుర్యం లభించిందో చెప్పలేం.

ఎన్నో యేండ్లు గతించిపోయినవి గానీ,యీ శ్మశానస్ధలిన్
గన్నుల్ మోడ్చిన మందభాగ్యుడొకఁడైనన్ లేచిరాఁ,డక్కటా!
యెన్నాళ్ళీచలనంబులేని శయనం? బేతల్లు లల్లాడిరో!
కన్నీటంబడి క్రాఁగిపోయినవి నిక్కంబిందు పాషాణముల్

అలాగే ‘ఇచ్చోటనేగదా’, మాయామేయ జగంబె నిత్యమని సంభావించి మోహంబునన్ ‘ పద్యాలు కూడా ప్రాచుర్యం పొంగాయి.

రాయబారం పద్యాలు
‘జండాపై కపిరాజు. ’
‘ముందుగ వచ్చితీవు మునుముందుగ అర్జును నేను జూచితిన్’
బావా ఎప్పుడు వచ్చితీవు’
పద్యాలు తెలుగు నాటకపద్యాలలో మణిరత్నాలు.
సాహిత్యం ఒక ఎత్తైతే సంగీతం మరొక ఎత్తు. అప్పట్లో పద్యానికి వన్స్ మోర్ అనే విషయం నటుల గాయక పాటవానికి పరీక్షగా ఉండేది.

బాలనాగమ్మలో
‘ఆడుది నవ్వెనా’
అనే పద్యం ఆడవారి అన్ని కోణాలను ఎంతో రమ్యంగా వివరిస్తుంది.
అలాగే కృష్ణ తులాభారంలో ‘మీరజాలగలడా నా యానతి వ్రతవిధాన మహిమన్ సత్యాపతి’
బహుళ ప్రాచుర్యం పొందిన గీతం.
ఇంకా చెప్పాలంటే చాలనే ఉంది.కానీ నా ఉద్దేశం మిమ్మల్ని ఒకసారి మన తెలుగు నాటక సాహిత్యం వైపు దృష్టి సారించేలా చేయడమే.
నల్లనయ్య నయగారాల నవనవోక్తులు, ’నవఖండ భూమండలాధిప మకుటతట ఘటిత మణి ఘృణి నిరంతర నీరాజిత నిజపాద పంకేరుహుండను’వంటి సుయోధనుని వాక్తటిల్లతలు, ’ధ్వాంతోధ్వాంత ధూమధూమకర జంఝామారుత శిలోచఛయ భిన్న దంభోళినీ’వంటి మాయలఫకీరు ఉరుములవంటి మాటలు, నారదుని వాక్చమత్కృతులు, శకుని కపటపు వంకర మాటలు, సుబ్బిశెట్టి ఎగపోతల బొంగురు గొంతు గరగరలు ఇలా చెప్పుకుపోతే అనేక పాత్రల పాత్రచిత్రణకై తెలుగు కవులు సృజించిన నాటక సాహిత్యం అపారం. తేనెలొలుకు తెలుగు భాష మధురిమకు నాటకసాహిత్యం కూడా ఎంతో తోడ్పడిందనటంలో సందేహం లేదు.

రచన: గిరిజారాణి కలవల

వీక్లీలో. స్లిమ్ గా వున్న హీరోయిన్ వైపూ. జలజాక్షి వైపూ. మార్చి మార్చి చూసాడు మన జ. ప.
జుట్టంతా నడినెత్తికి చేర్చి ఓ క్లిప్పు పెట్టేసి, గోనెసంచీ లాంటి నైటీ తగిలించుకుని పైనుంచి కింద దాకా ఒకే ఆకారంలో కాళ్ళు చాపుకుని, టీవీ చూస్తున్న జలజం. లంకలో సీతాదేవికి కాపలా వున్న రాక్షసకన్యలాగా,
సన్నటి మెరిసే మెరుపుతీగలా, తళుకులీను చీరలో ఆ బ్యూటీ హీరోయిన్ జ. ప కళ్ళకి దేవకన్యలా కనపడుతోంది.
లాభం లేదు. జలజంలో మార్పు తేవాలనుకున్నాడు. ఆ కార్యక్రమంలో ఈనాటి భాగంగా.
” జలజం. అంటే నీకు కోపం కానీ. అస్తమానం అలా టీవీ ముందు కూర్చుంటే ఎలా? కొంచెం శరీరానికి కదలికలు వుండాలి కదా. వాకింగులూ గట్రా.” అంటూ. తర్వాత మాటలు మింగేసాడు మన కింగ్.
గుర్రుగా చూసింది. గురుడు కేసి.
” ఏమనుకుంటున్నారు. నేను ఇంట్లో చేసే వాకింగ్ ఎంతవుతోందో తెలుసా మీకు? వంటింటిలోనుండి టివీ దగ్గరకీ. టీవీ దగ్గరనుంచి వంటింట్లోకి. ఇలా రోజుకు ఎన్నిసార్లు నడుస్తున్నానో. మధ్యలో యాడ్స్ వచ్చినపుడు, కూర మాడుతోందనో, పాలు పొంగుతున్నాయనో గుర్తు వచ్చినపుడు రన్నింగ్ కూడా చేస్తూ వుంటాను. టివీ రిమోట్ నొక్కేటపుడు వేళ్ళు స్ట్రెచింగ్ చేస్తూనే వుంటాను. ఇవన్నీ ఎక్సర్సైజ్ లు కావా? ” అని అంది.
“అది కాదు జలజం. ఈ హీరోయిన్ చూడు ఎంత స్లిమ్ గా వుందో. ” అన్నాడు.
“ఉంటుందుంటుంది. ఎందుకుండదూ. ఆవిడగారు ఒక్కో సినిమాకీ లక్షల్లో తీసుకుంటుంది కాబట్టి ఇప్పుడు అలాగే వుంటుంది. రేపు సినిమా ఛాన్స్ లు లేవనుకోండి, వీళ్ళ బండారం అప్పుడు బయట పడి బండలా తయారవుతారు. నన్నూ ఎవడైనా డైరక్టర్ సినిమాల్లోకి తీసుకుంటా అని వస్తే. నేనూ వుంటా స్లిమ్మూగా ” అంది.
“నిన్నా? సినిమాల్లోకా , హీరోయిన్ గానా ? ఎవడికీ అంత ధైర్యం, దమ్ము. లేవే జలజం. ” అన్నాడు జ. ప.
“ఏం ? నాకేం తక్కువా. నేను కల్పనారాయ్ కి ఎక్కువా. ఐశ్వర్యారాయ్ కి తక్కువా. అన్నట్టుంటాను. ఏం. కాదా. ” అంది జలజం.
ఆ మాటకి అవాక్కయిపోయి, అవతలకి పోయి గుండ్రాయితో గుండు మీద కొట్టుకుందామనుకున్నాడు.
” ఔనులే. జలజం. ఏ రాయి అయితే ఏంటి పళ్ళు రాలగొట్టుకోడానికి. అయినా. నీకు సినిమాలెందుకు గానీ. నీ ఆరోగ్యం, నీ గురించే చెపుతున్నా. రేపటినుండీ కొంచెం ఎక్సర్సైజ్ లు చెయ్యవే. లేకపోతే తర్వాత బాధ పడతావు. నా మాట విను.” అన్నాడు జ. ప బుజ్జగించే రీతిలో.
ఏ కళ నుందో. సరే అని ఒప్పుకుంది. రేపటి నుంచి ఏవేం చేయదలచుకుందో. ఆలోచించి చెప్పింది. సరే అన్నాడు జ. ప
కాసేపటికి. ఓ పేపర్ మీద ఏదో లిస్ట్ తయారుచేసి
జ. ప. చేతిలో పెట్టి.” రేపటినుండీ. మీరు చెప్పినట్టుగా బరువు తగ్గడానికి. నేను చేయబోయేవాటికి కావలిస వస్తువుల లిస్ట్ ఇదిగో. సాయంత్రం తీసుకురండి. ” అంది జలజం.
హనుమంతుడి తోక లా వున్న ఆ లిస్ట్ లో వున్నవి చదివి కళ్ళు తేలేసి నోరు వెళ్ళ బెట్టాడు.
వాకింగ్ షూస్, ఫిట్ బిట్ వాచ్, జాగింగ్ డ్రస్, బ్రాండెడ్ వాటర్ బాటిల్, ఐ ఫోనూ,చెవిలో పెట్టుకుని పాటలు వినడానికి ఇయర్ఫోనూ. ఇలా ఇలా.

ఇంకా.

యోగా నేర్చుకోవడానికి. యోగా మేట్, యోగా డ్రస్. యోగా గురూకి నెలకి పదివేలు ఫీజు.

ఇంకా.

డాన్స్ క్లాస్ మాష్టర్ కి పదిహేను వేలు ఫీజు, దానికి అవసరమైన డ్రస్సులూ.

ప్రతిరోజూ మినరల్ వాటర్ బాటిల్స్. డ్రైఫ్రూట్స్. ఆపిల్స్. కమలాలూ. బొప్పాయి వగైరాల పళ్లూ. జ్యూసులూ. ఇంకా స్ప్రౌట్సూ వగెరాలు.

స్విమ్మింగ్ కూడా అనుకుంటే. వాటికి అవసరమైనవీ.

ఇవన్నీ అయ్యాక. ఇంట్లో వంటకి టైముండదు కాబట్టి. వంటమనిషిని మాట్లాడడం. ఇలా ఇవన్నీ చదివి. జలజాపతి గుడ్లు తేలేసాడు.
అనవసరంగా కదిలించి. ఖర్చయిపోయానే అని గతుక్కుమన్నాడు.

కంభంపాటి రవీంద్ర

నందగోపాల్ గారికి ఉదయాన్నే, అంటే సూర్యుడు తన చిరు వెలుగుల్ని ప్రసరించకుండానే లాంటి మాటలెందుకులెండి గానీ, సూర్యుడు డ్యూటీలోకి దిగకముందే వాకింగ్ కి వెళ్లడం చాలా ఇష్టం. ఈ మధ్యనే రిటైర్ అయ్యేరేమో, ఖాళీగా ఉండడం ఇష్టం లేక, వాళ్ళ అపార్ట్మెంట్ అసోసియేషన్ సెక్రటరీ బాధ్యత తీసుకున్నారు. ఈ పదవి తీసుకోకముందు ఏదో తన మానాన తాను ఓ గంటసేపు అందరినీ పలకరించుకుంటూ వాకింగ్ చేసుకునొచ్చేసేవారు. ఇప్పుడు ఆ పలకరింపులు కాస్తా, ఫిర్యాదులయ్యేయి.

ఇంతకు ముందు, ‘గుడ్మానింగ్ అండీ ‘ అని పలకరించేవారు కాస్తా, ‘సార్. నిన్న రాత్రి పదకొండింటికి టాయిలెట్ కి వెళ్తే నీళ్లు రావడం లేదు.చాలా ఇబ్బంది పడ్డాను.. కొంచెం ఆ పనేదో చూద్దురూ ‘, ‘రాత్రి సెకండ్ షో సినిమా చూసొచ్చేసరికి మన సెక్యూరిటీ వాడు నిద్దరోతున్నాడు. ఇలాంటి సెక్యూరిటీని ఎక్కడ్నుంచి పట్టుకొచ్చేరండీ ‘ అనో, ‘నిన్న రాత్రి ఆ బి-బ్లాక్ లో ఉండే తమిళియన్ ఫామిలీ ఏదో అరుచుకున్నారు. ఎందుకో మీకేమైనా తెలుసా ‘ లాంటి డవుట్లు అడుగుతున్నారు. ఐతే, నందగోపాల్ గారికి ఏ పని చేసినా వీలైనంత సిన్సియర్ గా చేసుకుంటాడు కనక, ఎవరెలాంటి ప్రశ్నలేసినా విసుక్కోకుండా సమాధానపరిచేవాడు.

ఆ రోజు వాకింగ్ చేస్తూ తల పైకెత్తి చూసేసరికి, అపార్ట్మెంట్ బిల్డింగులు బాగా రంగులు వెలిసిపోయి కనిపించేయి. నిజమే. కట్టి పదేళ్లవుతూంది కదా. మళ్ళీ పెయింట్లు వేయించాలి. ఇప్పుడు మొదలెట్టేమంటే ఎండాకాలంలోపు ఆ పన్లన్నీ అయిపోయి, మళ్ళీ కొత్త బిల్డింగ్ లా కనబడుతుంది, అనుకుని వెంటనే ఆ ఆదివారం అపార్ట్మెంట్ అసోసియేషన్ మీటింగ్ పెట్టాలి అనుకుని, ఇంటికెళ్లిన తర్వాత అందరికీ ‘అసోసియేషన్ మీటింగ్ ఆన్ సండే మార్నింగ్ ‘ అని మెసెజ్ చేసేడు.

ఆదివారం రానేవచ్చింది, అసోసియేషన్ సభ్యులందరూ వచ్చి కూచోగానే, ‘అపార్ట్మెంట్ కట్టి పదేళ్లయ్యింది, మళ్ళీ తిరిగి పెయింట్లు వేయించే టైము వచ్చింది , అక్కడక్కడ సీపేజీలు అవీ వచ్చి గోడలు పాడయ్యేయి, ఇవన్నీ కూడా ఒకేసారి ఫిక్స్ చేసుకున్నట్లు ఉంటుంది. ‘ అంటూ చెప్పేడాయన

‘గుడ్ ఐడియా. ఇంకేం. పెయింట్స్ వేయించేయండి అంకుల్ ‘ అన్నాడు, ఫోన్లో బిజీగా ఫేస్బుక్ చూసుకుంటున్న ఐటీలో పనిచేస్తున్న సుధాకర్
‘పెయింట్స్ వేయించేయండీ అంటే ఇదేమైనా అప్పడాలు వేయించడమంత ఈజీనా? బోలెడు ఖర్చు ‘ అన్నారు, జీ హెచ్ ఎం సి లో పన్జేసే రామారావుగారు

‘అప్పడాలు వేయించేయడం ఈజీ అని ఎలా చెబుతున్నారు ?. స్త్రీలు చేసే పన్లని ఇలా తేలిక చేసేయకండి ‘ అంటూ గయ్యిమంది రమామణి, ఈ మధ్యనే టీవీల్లో చర్చా కార్యక్రమాలకి వెళ్తూందావిడ

‘ ఇక్కడున్న మగాళ్లందరూ నన్ను సపోర్ట్ చెయ్యాల్సిన టైం వచ్చింది. వంట చెయ్యడం స్త్రీల పనని ఎవరన్నారు? నలభీమపాకం అన్నారు కానీ దమయంతీ ద్రౌపదీ పాకం అనలేదు. అసలా మాటకొస్తే ఈటీవీ అభిరుచి ప్రోగ్రాంలో వంటలు నేర్పించేది మగాడు. ఆ విషయం తెలుసుకోండి ముందు. ‘ అంటూ గెట్టిగా అరుస్తూ కోప్పడ్డాడు కృష్ణమూర్తి గారు, రోజూ అర్నబ్ గోస్వామి ప్రోగ్రాం చూడందే అతనికి నిద్దరట్టదు !

‘ఏంటండీ. ఏమ్మాట్లాడుతున్నారు మీరు. ఆ ఈటీవీలో ఆయనెవడో వంటల్జేస్తే మొత్తం మగాళ్లందరూ వంట చేస్తున్నట్టేనా ?’ అరిచింది రమామణి

‘ఏం ? మీ ఇంట్లో మీ ఆయన వంట చెయ్యడా ?. నిజం చెప్పండి ‘ అరిచేడు కృష్ణమూర్తి

‘మా ఆయన. మా ఇల్లు. అయినా మా ఆయన మా ఇంట్లో వంట చెయ్యకపోతే మీ ఇంట్లో చేస్తాడా ? అభ్యుదయ వాదాలు లేనివాడిని మీ ఆవిడ ఎలా పెళ్లి చేసుకుందో ‘ అరిచిందావిడ

‘మరే. మీలా కుక్కలా అరవను కదా. అందుకే చేసుకుంది ‘ కసిగా చెప్పాడు కృష్ణమూర్తి

‘కుక్కకి విశ్వాసం ఉంటుంది. నాకు మీలా నక్క బుద్దుల్లేవు ‘

‘అంటే నేను నక్కనా ?’

‘ఏమో. మీకే తెలియాలి. ఇంటికెళ్లి ఓసారి అద్దంలో చూసుకోండి. లేదా మీ ఆవిణ్ణి అడగండి ‘ అంది రమామణి

నందగోపాల్ గారు అందరికేసీ చూసేసరికి, మిగతా అసోసియేషన్ సభ్యులందరూ ఎవరి ఫోన్లో వాళ్ళు వాట్సాపూ, ఫేసుబుక్కులూ చూసుకుంటూ బిజీగా ఉన్నారు.

ఇంక కలగజేసుకోకపోతే లాభం లేదని,’చూడండి. మనం టాపిక్ నుంచి పక్కకెళ్ళిపోయేము. మనం ఇక్కడికి వచ్చింది మన అపార్ట్మెంట్ కి కొత్త పెయింట్లు వేయించాలనే విషయం మీద. ‘ అంటూ అనేసరికి, ఇంతకు మునుపు సెక్రటరీగా పన్జేసిన ముత్యంరెడ్డి గారు ‘ఐడియా బావుంది. కానీ. అదేదో వొచ్చే ఏడాది చివర్లో వేయించొచ్చు కదా ‘ అనేసరికి కృష్ణమూర్తిగారు తగులుకుని, ‘అంటే. వచ్చే ఏడాది చివర్లో మీ అమ్మాయి పెళ్ళనుకుంటున్నారు కదా. అంటే. అప్పటికి అపార్టుమెంటుకి రంగులేయిస్తే, మీ ఇల్లు గ్రాండ్ గా కనిపించాలని ఆలోచన’ అనేసరికి ముత్యంరెడ్డిగారికి ఒళ్ళుమండి ‘ప్రతీదానికీ రాజకీయం వెతికే ఈ వెధవ అపార్టుమెంటు నాకేం అక్కర్లేదు. అంతగా కావాలనుకుంటే మేం మా అమ్మాయి పెళ్ళి నాటికి కొత్త అపార్ట్మెంట్ కి వెళ్ళిపోతాం ‘ అనేసి విసురుగా వెళ్ళిపోయేరు

‘ఈ పెయింటింగ్ వేయించడం మూలంగా మన అపార్ట్మెంట్ రెంట్లు ఏవైనా పెంచుకోవచ్చా అంకుల్?’ అడిగేడు సుధాకర్

‘లేదమ్మా. ఇప్పటికే మన ఏరియాలో చాలా అపార్టుమెంట్లు ఖాళీగా ఉంటున్నాయి. డిమాండ్ కన్నా సప్లై ఎక్కువుంది. కాబట్టి. ఇప్పట్లో రెంట్లు పెరిగే అవకాశం లేదు ‘ అన్నారు నందగోపాల్ గారు

‘అంటే పెయింట్లు వేయించినా అద్దె పెరగదన్నమాట. మరి ఏ లాభం లేనప్పుడు ఎందుకీ వెధవ మీటింగులూ?’ అని రమామణి విసురుగా లేస్తే, మిగతా అందరూ కూడా ‘అనవసరంగా ఆదివారం ఉదయం పాడైపోయింది ‘ అని గొణుక్కుంటూ వెళ్ళిపోయేరు !